Νέες τεχνολογίες

(Περιοδικό ne.o. - Τεύχος 80 - Μάρτιος 2008)
Παρωχημένος ο τίτλος, έτσι δεν είναι; Πράγματι, ο τίτλος μας σήμερα δεν λέει σχεδόν τίποτε. Οι νέες τεχνολογίες του χτες είναι παλιές τεχνολογίες του σήμερα, με το "χτες" και το "σήμερα" να πλησιάζουν ολοένα και περισσότερο. Η φράση-κλισέ ότι "η τεχνολογία εξελίσσεται ραγδαία" για να μην είναι κενή περιεχομένου διατύπωση πρέπει να ακολουθείται από ανάλογη εξέλιξη και της δικής μας έμπρακτης στάσης απέναντι στην τεχνολογία. Με αυτό δεν εννοούμε να εξελίσσουμε το αν την αποδεχόμαστε ή την απορρίπτουμε. Η "αποδοχή" δεν έχει νόημα μόνο ως κατανάλωση και η "απόρριψη" ενίοτε ταυτίζεται με στρουθοκαμηλισμό. Εννοούμε ότι η στάση μας "πρέπει" να αξιοποιεί τα επιτεύγματα της τεχνολογίας με τέτοιο τρόπο ώστε να συμβάλλουμε στην εξέλιξη της πορείας της, στη μία ή την άλλη κατεύθυνση, χωρίς να θεωρούμε τίποτε ως "δεδομένο".

Η συμβολή στην εξέλιξη μιας επιστήμης προϋποθέτει επαρκή γνώση της θεμελίωσης της επιστήμης και των σύγχρονων επιτευγμάτων της. Κανείς από τους "αρμόδιους" της αγοράς, της πολιτείας ή της ακαδημαϊκής κοινότητας δεν θα αρνηθεί ότι σήμερα οι έλληνες γνωρίζουμε τις νέες τεχνολογίες, τις προωθούμε και τις προάγουμε. Αν είναι πράγματι έτσι, θα επαναλάβουμε την ίδια ερώτηση για πολλαπλή φορά: για ποιο λόγο δεν είμαστε ως χώρα περισσότερο ανταγωνιστικοί από άλλους σε κάποιες από τις νέες τεχνολογίες; Για ποιο λόγο δεν έχουμε ούτε ένα προϊόν το οποίο να αποτέλεσε ορατό "hit" στις εξελίξεις των νέων τεχνολογιών σε οποιοδήποτε τομέα; Πόσο πιο ευφυείς ήταν αυτοί που ξεκινώντας από ένα "γκαράζ", όμως την κατάλληλη στιγμή, με το κατάλληλο πνεύμα και στο κατάλληλο κλίμα, δημιούργησαν εξελίξεις όπως η Gateway, η yahoo, το napster, το amazon και τόσα άλλα;

Ας αναλύσουμε λίγο περισσότερο την τελευταία διατύπωση: ο εντοπισμός της "κατάλληλης στιγμής" προϋποθέτει αντίληψη των πραγμάτων. Προϋποθέτει εκτίμηση (μετά ρίσκου, ασφαλώς) για το "τι θα 'πουλήσει' αύριο", ότι και αν σημαίνει το "πουλάω". Το "κατάλληλο πνεύμα" δεν είναι ένα πνεύμα που περιμένει την επιδότηση κάνοντας όλο το απαιτούμενο "social networking", και όλοι καταλαβαίνουμε. Είναι το πνεύμα που τολμά ακόμη και χωρίς την επιδότηση. Εξάλλου, πολλά από όσα εντυπωσιακά πράγματα έγιναν δεν απαιτούσαν εξαρχής κανένα σημαντικό κεφάλαιο. Τα υπόλοιπα είναι δήθεν τεκμηρίωση της αναγκαιότητας της επιδότησης από τα "ΜΟΠ", τα "πακέτα" τα "ΚΠΣ" και τις λοιπές "δημοκρατικές δυνάμεις". Τέλος, το "κατάλληλο κλίμα" είναι ένα κλίμα που υποστηρίζει με υγιές και ανοιχτό βλέμμα την υγιή απόπειρα καινοτομίας απ' όπου και αν προέρχεται. Δεν είναι η τράπεζα που όταν της απευθύνεσαι για venture capital σου ζητά "εμπράγματη εξασφάλιση" δηλαδή το σπίτι σου για υποθήκη.

Σήμερα, λοιπόν, ο όρος "νέες τεχνολογίες" στα του οίκου μας σημαίνει ακόμη ό,τι σήμαινε και στο παρελθόν: μια καλή αφορμή για να σχεδιαστούν "έργα", "πράξεις", "υποέργα" και άλλες διαχειριστικές οντότητες οι οποίες "θα βελτιώσουν την ανταγωνιστικότητα" των επιχειρήσεων και θα "εκσυγχρονίσουν το δημόσιο τομέα", "βελτιώνοντας την ποιότητα των παρεχομένων υπηρεσιών προς τους πολίτες". Σήμερα, μιλάμε ακόμη για στόχους εισαγωγής της πληροφορικής στο Δημόσιο, γιατί προφανώς δεν τους επιτύχαμε παρά τις εκατομμύρια ώρες σεμιναρίων στους δημόσιους υπαλλήλους, τις αμέτρητες προμήθειες, τα στρατηγικά προγράμματα, τις οριζόντιες δράσεις και ένα σωρό άλλες μαύρες τρύπες χρηματοδοτήσεων.

Μιλάμε (στο 4ο ΚΠΣ!) για "ενίσχυση 50.000 επιχειρήσεων" για να κάνουν, αλήθεια, τι ακριβώς; Κάτι σαν το "Δικτυωθείτε" δηλαδή να φτιάξουν μια σελίδα στο web; Μήπως για να αγοράσουν ERP, CRM, κλπ εφαρμογές λογισμικού που (δεν!) θα τους βελτιώσουν την ανταγωνιστικότητα, αλλά θα βελτιώσουν μια χαρά τα οικονομικά αποτελέσματα αυτών που θα πουλήσουν όλο αυτό το λογισμικό; Και τα περισσότερα από αυτά εντοπίζονται στην "περιφέρεια"; Αλήθεια, ποια θα ήταν η θέση μας στην ευρυζωνικότητα στην Ευρώπη, αν δεν υπήρχαν πράξεις σαν το "Δικτυωθείτε", το "φοιτητικό internet" και τα συναφή;

Τέτοια είναι τα οράματα του "4ου"; Κουράστηκαν πολύ οι επιτροπές ψηφιακής στρατηγικής (ή μήπως είναι ψηφιακές επιτροπές στρατηγικής;) για να παράξουν τέτοιες πρωτοποριακές και πρωτότυπες σκέψεις; Δεν γνωρίζουμε, μάλλον οι αποφασίζοντες γνωρίζουν καλύτερα. Προφανώς, εμείς είμαστε που ζούμε σε άλλη πραγματικότητα και από αυτήν, τους ευχόμαστε καλή συνέχεια και σας αποχαιρετούμε για το μήνα αυτό.