Μετα-Ελευθερία

[Περιοδικό ne.o. - Μάιος 2004]

Η αντίληψη της δημοκρατίας και της ελευθερίας δεν είναι, τελικά, απλή υπόθεση. Δεν αφορά μόνο αυτούς οι οποίοι είναι υποκείμενοι στην όποια δημοκρατία ή απολαμβάνουν την όποια ελευθερία. Το λέμε αυτό διότι η παιδεία την οποία κάποιοι προλάβαμε να έχουμε μας έμαθε τα πράγματα λίγο διαφορετικά: η ελευθερία είναι αναλλοίωτη πανανθρώπινη αξία η οποία καθορίζει τους όρους λειτουργίας των κοινωνικών δομών, ένας εκ των οποίων η δημοκρατία. Σε κάθε περίπτωση, κάθε λαός μπορεί να αντιλαμβάνεται με το δικό του τρόπο και την ελευθερία και τη δημοκρατία εφόσον δεν προσβάλλει με τα έργα του την ελευθερία των άλλων λαών. Αυτό λέγεται αυτο-προσδιορισμός, ή κατά Α.Παπανδρέου και σύμφωνα με την ορολογία της δεκαετίας του '80, "Εθνική Κυριαρχία". Αυτά μάθαμε εμείς στο Σχολείο, όχι μόνο ως "εξεταστέα ύλη", αλλά ως αξίες και έννοιες που θα έπρεπε να διαπερνούν όλη την υπόλοιπη ζωή μας.

Σήμερα τα πράγματα έχουν αλλάξει. Η "ελευθερία" είναι μια σχετική έννοια. Τα άτομα είναι ελεύθερα να επιλέγουν μόνο τι θα καταναλώσουν, χωρίς όμως να το αντιλαμβάνονται. Τα πολιτισμικά πρότυπα, η δια της επώνυμης ένδυσης εκφραζόμενη "διαφορετικότητα", αλλά και το κοινωνικό περιθώριο πάσης φύσεως, είναι όλα "επιλογές" του ατόμου. Επίσης "επιλογές" του ατόμου είναι το ποια σαβούρα θα δει στην τηλεόραση, σε ποιο ΒΠ θα περνά τον ελεύθερο χρόνο που σπαταλά στους καναπέδες των πάλαι ποτέ "καφετεριών", αλλά και από ποιο σημείο του σώματός θα το κρεμάσει η τράπεζα που με την "ελευθερία επιλογών" θα το δανείσει για να αγοράσει "το σπίτι των ονείρων" (της τράπεζας και του εργολάβου).

Αυτά επεκτείνονται και στους λαούς. Η ελευθερία των λαών επιτρέπεται να ασκείται και από τους ίδιους μόνο με τα ποιοτικά και ποσοτικά μέτρα που θέτουν άλλοι και πάντα μέσα στα "πλαίσια". Δεν επιτρέπεται στο λαό της Γιουγκοσλαβίας, για παράδειγμα, να είναι διαφορετικός και να απολαμβάνει με τους δικούς του όρους την ελευθερία και τη δημοκρατία του. Ούτε στους λαούς της Παλαιστίνης, της Σομαλίας, του Ιράκ, του Ιράν, της Λιβύης και της Β.Κορέας (και αύριο της Κίνας) επιτρέπεται κάτι διαφορετικό από την αντίληψη των από τα ΜΜΕ λεγομένων "Αγγλοαμερικάνων". Ολοι αυτοί, είτε θα ασπαστούν την δημοκρατία και την ελευθερία που θέλουν οι αγγλοαμερικάνοι και οι υπάλληλοί τους στην Ευρωπαϊκή Ενωση, είτε αυτή θα τους επιβληθεί με τα όπλα. Ακούστε τις δηλώσεις των κορυφών των παγόβουνων της παγκόσμιας εξουσίας και θα καταλάβετε.

Και καλά, όταν αυτά ήταν μακριά από το "σπίτι μας", τότε ήταν μόνο ρεπορτάζ μεταξύ της "φαρμας" και της "είδησης" για τη λαμπερή ζωή των επωνύμων. Ομως, στην περίπτωση της Κύπρου, αυτό δεν ισχύει, και όσο η ελληνική γράφεται ακόμη με το ελληνικό αλφάβητο κάτι τέτοιο θα ισχύσει πολύ δύσκολα. Ετσι, λοιπόν, θα υποστούμε όλοι τα "ρεπορτάζ" της "εξημερωτικής τηλεόρασης" (κατά το "εκπαιδευτικής"), τα οποία θα μιλούν για τους "αντάρτες" και "ταραχοποιούς" που τόλμησαν να έχουν τη δική τους άποψη για τη δική τους ελευθερία και τη δική τους δημοκρατία. Ετσι τους αποκαλούν οι διορισμένοι έγχρωμοι και οι καραφλοί από αξιοπρέπεια, αμφότεροι υπάλληλοι ξέρουμε όλοι ποιων. Οι δε "δικοί μας" αναζητούν τρόπο να είναι "καλοί", χωρίς όμως να έχουν τη δύναμη να υποστούν το λεγόμενο "πολιτικό κόστος". Εκτακτα!

"Σε 10 χρόνια", βέβαια, κανείς δεν θα θυμάται τέτοια πράγματα. Στα σχολεία η ελληνική θα γράφεται kapos etsi ("πρότυπο" ΕΛΟΤ 743 ή ISO 843-2), η δε κυρία Διαμαντοπούλου θα έχει πανηγυρικά δικαιωθεί που από 15ετίας θα έχει προτείνει την επισημοποίηση της Αγγλικής γλώσσας στην Ελλάδα. Οσο για εμάς, μάλλον θα είμαστε κάτι σαν τον Κώστα Καββαθα στη δική μας αγορά και με τα τότε hypermedia δεδομένα. Ετσι είναι η πρόοδος, αγαπητοί αναγνώστες. Φαίνεται ότι κάπου ανάμεσα στα προεκλογικά "όλοι μαζί", "νέα ελλάδα", "μεγαλομεσαία χώρα", "ισότιμοι εταίροι", αλλά και στα "Ευχαριστώ" (ξέρετε ποιους), η ελευθερία και η δημοκρατία "εξελίχθηκαν" και εμείς απλά δεν καταλάβαμε τίποτε.

Ας γυρίσουμε τώρα στο business plan και στους στόχους πωλήσεων της νέας και ωραίας μας οικονομίας.