Εμφάνιση αναρτήσεων με ετικέτα ΑΓΟΡΑ. Εμφάνιση όλων των αναρτήσεων
Εμφάνιση αναρτήσεων με ετικέτα ΑΓΟΡΑ. Εμφάνιση όλων των αναρτήσεων
16.11.08
Χριστουγεννιάτικα παραμύθια
Επειδή έρχονται Χριστούγεννα, είπα να ανασύρω κάτι από "τα παλιά" και συγκεκριμένα δύο παραφράσεις παραμυθιών. Δείτε, λοιπόν, μια σχετικά σύγχρονη εκδοχή από "Το κοριτσάκι με τα σπίρτα" και από "Το πνεύμα των Χριστουγέννων"...
1.9.08
Καλοκαιρινές φωτογραφίες
(Περιοδικό ne.o. - Τεύχος 85 - Σεπτέμβριος 2008)
Στο προσωπικό επίπεδο συνηθίζεται να συλλέγουμε φωτογραφίες από το καλοκαίρι και βλέποντας τες να αναπολούμε τα βιώματά μας. Με την κατάλληλη διάθεση, εκτός από τα βιώματα, μπορούμε κοιτάζοντας μετέπειτα τις φωτογραφίες μας να βλέπουμε τη δική μας εικόνα. Η ερμηνεία κάθε εικόνας πέραν από την επιφάνεια, εξαρτάται από τη διάθεσή μας, το επίπεδο και την πορεία της αυτογνωσίας μας, και από άλλους παράγοντες μεταξύ των οποίων ο αυτοσαρκασμός και ο κυνισμός που μας χαρακτηρίζουν. Αντίστοιχα πράγματα, λίγο ως πολύ, ισχύουν και στο μακροσκοπικό επίπεδο, μόνο που εκεί οι "φωτογραφίες" δεν αποτυπώνονται μέσω του φωτός αλλά μέσω της ψηφιακής πλέον επικαιρότητας.
Ας ξεφυλλίσουμε λοιπόν το άλμπουμ της δικής μας καλοκαιρινής πραγματικότητας, ζητώντας συγνώμη από τους κοσμικούς που τα καλοκαίρια συχνάζουν ξέρετε πού, που δεν θα μας απασχολήσουν για σήμερα.
Εικόνα πρώτη: ο "ΟΤΕ κλείνει τους μικρούς". Δηλαδή κόβει τις γραμμές από μία εναλλακτική εταιρία τηλεφωνίας, internet κλπ. Φαίνεται ότι ο ΟΤΕ δεν μπορεί παρά να βλέπει αυτά που έπαθε η ΔΕΗ, οπότε επειδή έχει και υποχρεώσεις στο χρηματιστήριο, αρχίζει να φέρεται σαν ιδιωτική εταιρία ό,τι και αν σημαίνει αυτό. Η δικαιοσύνη ασφαλώς θα αποφανθεί για το δίκαιο και το άδικο, ωστόσο ορμώμενοι από το γεγονός, να αναφέρουμε ορισμένα που ισχύουν γενικότερα στην λεγόμενη ελεύθερη τηλεφωνία.
Πρώτον, οι τιμές δεν είναι ουσιαστικά χαμηλότερες. Ένα μέσο "7 με 14%" όταν το 14 προκύπτει για όσους είναι ερωτευμένοι με Ευρωπαία και μιλούν αποκλειστικά μαζί της, δεν είναι σοβαρή έκπτωση. Το πραγματικό περιθώριο κέρδους είναι κατά πολύ μεγαλύτερο, όμως το έδαφος που υποχρεώθηκε να παραχωρήσει ο ΟΤΕ για να μπουν και άλλοι στην αγορά, δεν απέβη υπέρ του τελικού καταναλωτή, αλλά υπέρ των διαφημιστών, των εναλλακτικών εταιριών, των μετακινουμένων managers και των λοιπών δημοκρατικών δυνάμεων. Δεύτερο, οι υπηρεσίες πολλών εναλλακτικών σε πολλές περιοχές είναι πολύ κακές και όλοι το ξέρουν. Τρίτο, κανείς εναλλακτικός, ούτε ο ΟΤΕ, ούτε για τα μάτια δεν έβαλε έναν όρο ευθύνης απέναντι στον πελάτη (liability) ο οποίος να προβλέπει τουλάχιστον ότι για το χρόνο που είναι "κάτω" το δίκτυο, δεν θα πληρώνει "πάγιο". Αυτά από την εικόνα της πραγματικότητας της ελεύθερης τηλεφωνίας επ αφορμή ενός καλοκαιρινού συμβάντος.
Εικόνα δεύτερη: οι πόλεις θα "μαραζώσουν" χωρίς φοιτητές. Σοβαρά; Και αυτό γιατί αποτελεί είδηση τώρα και με αυτή την ανάγνωση, και δεν αποτελεί είδηση ότι τόσο δραματικές είναι οι δυνατότητες της επαρχίας, της πολιτικά ορθώς λεγόμενης και "περιφέρειας", που από τις σημαντικότερες πηγές εσόδων σε ολόκληρες μικρές κοινωνίες είναι το σπίτι, ο καφές, και το ποτό των φοιτητών; Ποιων φοιτητών μάλιστα; Εκείνων που θεωρητικά σπουδάζουν σε ιδρύματα με μετακινούμενους εποχιακούς διδάσκοντες έχοντας συγκεντρώσει μέση βαθμολογία περί του 10. Το θέμα έχει πολλές αναγνώσεις. Από τη μια η επαρχιώτικη νοοτροπία, που απαιτεί από την Πολιτεία να της πάει πελάτες που θα πληρώνουν στην "κολοπετεινίτσα" την τιμή του καφέ στη Βενετία. Από την άλλη η δήθεν αριστερή κριτική που λέει να καταργηθεί η βάση του 10 γιατί πλήττει τους φτωχούς (αλήθεια τους φτωχούς φοιτητές, ή τους φτωχούς της επαρχίας;). Και τέλος η κοινή γνώμη που όλα αυτά τα παρακολουθεί απαθής στις ειδήσεις οι οποίες λένε πολύ λιγότερη από τη μισή αλήθεια για τα πράγματα, ανάλογα πάντα με τις "ισορροπίες". Να και μια άλλη φωτογραφία.
Εικόνα τρίτη: αλήθεια, μήπως να ξεσηκωθούν και οι κάτοικοι του νομού τάδε και να διεκδικήσουν την ανεξαρτησία τους με τη δέουσα πάντα κάλυψη από τα διεθνή ΜΜΕ; Τώρα μάλιστα που τους κλείνουμε τα πανεπιστήμια και δεν θα έχουν να πουλάνε καφέδες και διαμερίσματα, δεν είναι σα να τους καταπιέζουμε εμείς οι υπόλοιποι; Το μόνο που χρειάζεται είναι η κατάλληλη δικτύωση. Για τα επόμενα, φαντασία να υπάρχει και να και μερικές ιδέες: φορολογικός παράδεισος, ιατρικές και άλλες περιζήτητες σχολές χωρίς εισαγωγικές και άλλες περιττές και άδικες διατυπώσεις, εξασφαλισμένη επαγγελματική αποκατάσταση.
Το τελευταίο δεν είναι ακριβώς φωτογραφία από την ελληνική πραγματικότητα. Είναι μάλλον σχέδιο που το ζωγραφίσαμε με τη βοήθεια άλλων ερεθισμάτων της διεθνούς επικαιρότητας, και το συμπεριλαμβάνουμε μάλλον αυθαίρετα. Καλό φθινόπωρο.
Στο προσωπικό επίπεδο συνηθίζεται να συλλέγουμε φωτογραφίες από το καλοκαίρι και βλέποντας τες να αναπολούμε τα βιώματά μας. Με την κατάλληλη διάθεση, εκτός από τα βιώματα, μπορούμε κοιτάζοντας μετέπειτα τις φωτογραφίες μας να βλέπουμε τη δική μας εικόνα. Η ερμηνεία κάθε εικόνας πέραν από την επιφάνεια, εξαρτάται από τη διάθεσή μας, το επίπεδο και την πορεία της αυτογνωσίας μας, και από άλλους παράγοντες μεταξύ των οποίων ο αυτοσαρκασμός και ο κυνισμός που μας χαρακτηρίζουν. Αντίστοιχα πράγματα, λίγο ως πολύ, ισχύουν και στο μακροσκοπικό επίπεδο, μόνο που εκεί οι "φωτογραφίες" δεν αποτυπώνονται μέσω του φωτός αλλά μέσω της ψηφιακής πλέον επικαιρότητας.
Ας ξεφυλλίσουμε λοιπόν το άλμπουμ της δικής μας καλοκαιρινής πραγματικότητας, ζητώντας συγνώμη από τους κοσμικούς που τα καλοκαίρια συχνάζουν ξέρετε πού, που δεν θα μας απασχολήσουν για σήμερα.
Εικόνα πρώτη: ο "ΟΤΕ κλείνει τους μικρούς". Δηλαδή κόβει τις γραμμές από μία εναλλακτική εταιρία τηλεφωνίας, internet κλπ. Φαίνεται ότι ο ΟΤΕ δεν μπορεί παρά να βλέπει αυτά που έπαθε η ΔΕΗ, οπότε επειδή έχει και υποχρεώσεις στο χρηματιστήριο, αρχίζει να φέρεται σαν ιδιωτική εταιρία ό,τι και αν σημαίνει αυτό. Η δικαιοσύνη ασφαλώς θα αποφανθεί για το δίκαιο και το άδικο, ωστόσο ορμώμενοι από το γεγονός, να αναφέρουμε ορισμένα που ισχύουν γενικότερα στην λεγόμενη ελεύθερη τηλεφωνία.
Πρώτον, οι τιμές δεν είναι ουσιαστικά χαμηλότερες. Ένα μέσο "7 με 14%" όταν το 14 προκύπτει για όσους είναι ερωτευμένοι με Ευρωπαία και μιλούν αποκλειστικά μαζί της, δεν είναι σοβαρή έκπτωση. Το πραγματικό περιθώριο κέρδους είναι κατά πολύ μεγαλύτερο, όμως το έδαφος που υποχρεώθηκε να παραχωρήσει ο ΟΤΕ για να μπουν και άλλοι στην αγορά, δεν απέβη υπέρ του τελικού καταναλωτή, αλλά υπέρ των διαφημιστών, των εναλλακτικών εταιριών, των μετακινουμένων managers και των λοιπών δημοκρατικών δυνάμεων. Δεύτερο, οι υπηρεσίες πολλών εναλλακτικών σε πολλές περιοχές είναι πολύ κακές και όλοι το ξέρουν. Τρίτο, κανείς εναλλακτικός, ούτε ο ΟΤΕ, ούτε για τα μάτια δεν έβαλε έναν όρο ευθύνης απέναντι στον πελάτη (liability) ο οποίος να προβλέπει τουλάχιστον ότι για το χρόνο που είναι "κάτω" το δίκτυο, δεν θα πληρώνει "πάγιο". Αυτά από την εικόνα της πραγματικότητας της ελεύθερης τηλεφωνίας επ αφορμή ενός καλοκαιρινού συμβάντος.
Εικόνα δεύτερη: οι πόλεις θα "μαραζώσουν" χωρίς φοιτητές. Σοβαρά; Και αυτό γιατί αποτελεί είδηση τώρα και με αυτή την ανάγνωση, και δεν αποτελεί είδηση ότι τόσο δραματικές είναι οι δυνατότητες της επαρχίας, της πολιτικά ορθώς λεγόμενης και "περιφέρειας", που από τις σημαντικότερες πηγές εσόδων σε ολόκληρες μικρές κοινωνίες είναι το σπίτι, ο καφές, και το ποτό των φοιτητών; Ποιων φοιτητών μάλιστα; Εκείνων που θεωρητικά σπουδάζουν σε ιδρύματα με μετακινούμενους εποχιακούς διδάσκοντες έχοντας συγκεντρώσει μέση βαθμολογία περί του 10. Το θέμα έχει πολλές αναγνώσεις. Από τη μια η επαρχιώτικη νοοτροπία, που απαιτεί από την Πολιτεία να της πάει πελάτες που θα πληρώνουν στην "κολοπετεινίτσα" την τιμή του καφέ στη Βενετία. Από την άλλη η δήθεν αριστερή κριτική που λέει να καταργηθεί η βάση του 10 γιατί πλήττει τους φτωχούς (αλήθεια τους φτωχούς φοιτητές, ή τους φτωχούς της επαρχίας;). Και τέλος η κοινή γνώμη που όλα αυτά τα παρακολουθεί απαθής στις ειδήσεις οι οποίες λένε πολύ λιγότερη από τη μισή αλήθεια για τα πράγματα, ανάλογα πάντα με τις "ισορροπίες". Να και μια άλλη φωτογραφία.
Εικόνα τρίτη: αλήθεια, μήπως να ξεσηκωθούν και οι κάτοικοι του νομού τάδε και να διεκδικήσουν την ανεξαρτησία τους με τη δέουσα πάντα κάλυψη από τα διεθνή ΜΜΕ; Τώρα μάλιστα που τους κλείνουμε τα πανεπιστήμια και δεν θα έχουν να πουλάνε καφέδες και διαμερίσματα, δεν είναι σα να τους καταπιέζουμε εμείς οι υπόλοιποι; Το μόνο που χρειάζεται είναι η κατάλληλη δικτύωση. Για τα επόμενα, φαντασία να υπάρχει και να και μερικές ιδέες: φορολογικός παράδεισος, ιατρικές και άλλες περιζήτητες σχολές χωρίς εισαγωγικές και άλλες περιττές και άδικες διατυπώσεις, εξασφαλισμένη επαγγελματική αποκατάσταση.
Το τελευταίο δεν είναι ακριβώς φωτογραφία από την ελληνική πραγματικότητα. Είναι μάλλον σχέδιο που το ζωγραφίσαμε με τη βοήθεια άλλων ερεθισμάτων της διεθνούς επικαιρότητας, και το συμπεριλαμβάνουμε μάλλον αυθαίρετα. Καλό φθινόπωρο.
1.6.08
Μια νομοθετική πρόταση
(Περιοδικό ne.o. - Τεύχος 83 - Ιούνιος 2008)
Μετά από αρκετά χρόνια στο χώρο της πληροφορικής μπορεί κανείς να εντοπίσει σημεία του θεσμικού πλαισίου που επιδέχονται βελτίωση. Δεδομένου του πλουραλισμού των επαγγελματικών ρόλων και των τμημάτων της αγοράς, είναι αντιληπτό ότι ο αριθμός των προτάσεων προς βελτίωση του θεσμικού πλαισίου ίσως είναι μεγάλος, η δε θεματική τους ευρύτητά εντυπωσιακή. Το θεσμικό πλαίσιο επί του οποίου έχουμε τη δική μας πρόταση, είναι αυτό της διενέργειας διαγωνισμών του Δημοσίου, του Μεγαλύτερου αν ότι του Μοναδικού Πελάτη Εργων Πληροφορικής στη χώρα μας.
Είναι γνωστό ότι ο Νόμος κάνει ό,τι μπορεί για να καταστήσει αδύνατες πρακτικές όπως «στήσιμο» και άλλα συναφή. Προς αυτό δίνει δικαίωμα σε όποιον αισθάνεται αδικημένος από μία διαδικασία αξιολόγησης να «προσφεύγει» πρακτικά επ’ αόριστον σε δικαστήρια και αρχές κάθε είδους, τώρα δε όριο είναι μάλλον το Ευρωπαϊκό Δικαστήριο ή όπως αλλιώς λέγεται. Τα δικαστήρια έχουν πολλή και δύσκολη δουλειά. Οι υποθέσεις που εξετάζονται δεν καλύπτονται αυτολεξί από κανέναν νόμο καθότι δεν είναι δυνατό η νομοθεσία να λέει αν λ.χ. ένας τετραπύρηνος επεξεργαστής είναι ισοδύναμος με δύο διπλού πυρήνα, ή αν η τεχνολογία SAS είναι ισοδύναμη ή καλύτερη της U320 SCSI. Οπότε αρχίζουν προσφυγές, οι οποίες πολύ απλά δύνανται να μην έχουν τέλος και οι οποίες μπορούν στην πράξη να ακυρώσουν την εκτέλεση έργων για τα οποία ο νομοθέτης είχε την πρόθεση να ανατεθούν με κάθε διαφάνεια.
Επειδή ως γνωστόν ο αδύναμος κρίκος κάθε αλυσίδας είναι ο άνθρωπος και επειδή «η Siemens είναι εδώ» και μάλλον δεν είναι μόνη της, διακινδυνεύουμε τη διατύπωση της άποψης ότι δεν είναι δυνατόν επί του θέματος να λειτουργήσει κανένα νομοθετικό πλαίσιο που να είναι αποτελεσματικό. Οπότε κάθε βελτίωση του νομικού πλαισίου προς το «αυστηρότερον», απλά αποτελεί έδαφος για να (ημι)μαθαίνουν οι δικαστές περί servers και άλλων δαιμονίων, και ασφαλώς για να έχουν δουλειά οι δικηγόροι.
Το διασκεδαστικό είναι ότι επειδή από τη φύση του ο εξοπλισμός πληροφορικής είναι σύνθετο πράγμα, πολύ δε περισσότερο οι υπηρεσίες, όλα συνήθως καταλήγουν στη διευθέτηση καφενείου του τύπου «ποιος είσαι συ ρε που τα λες αυτά» ή ευπρεπέστερα, «αν αυτός που υποστηρίζει την τάδε άποψη είναι πιο Senior από εκείνον που υποστηρίζει την δείνα, τότε η τάδε άποψη είναι η σωστή». Στην πράξη είναι μάλλον λίγες οι περιπτώσεις που η όλη διαδικασία δεν χρησιμοποιείται από τους διαγωνιζόμενους ως «χαρτί διαπραγμάτευσης» για άλλες δουλειές: «Θα αποσύρω την προσφυγή αν δεν κατέβεις στον τάδε άλλο διαγωνισμό, ή αν κατέβεις για ‘μαϊντανός’» και νομίζω καταλαβαινόμαστε. Θα τολμούσαμε να πούμε ότι αυτό είναι ο κανόνας, αλλά στοιχεία δεν έχουμε, οπότε αν το πράτταμε μάλλον θα κατηγορούμασταν από τους «θιγόμενους». Δεν είναι δε σπάνιο το φαινόμενο υπέρβασης των ορίων και εκδήλωσης αήθους συμπεριφοράς από πάσης φύσεως «νταήδες».
Ετσι θα περιοριστούμε στην πρότασή μας: Τους διαγωνισμούς προμηθειών εξοπλισμού και υπηρεσιών πληροφορικής του Δημοσίου να μην τους διεξάγει ο αρμόδιος φορέας, αλλά ο ίδιος ο Αρειος Πάγος, ο οποίος για το σκοπό αυτό να ιδρύσει ειδικό τμήμα του οποίου οι αποφάσεις θα είναι τελεσίδικες. Η δε προσφυγή να στοιχίζει αρκετά, ας πούμε 5-10% του τιμήματος του διαγωνισμού, το οποίο να προκαταβάλλεται μετρητοίς από τον προσφεύγοντα και να χρεώνεται σε τρίτο μέρος μόνο αν η προσφυγή δικαιωθεί, σε κάθε δε περίπτωση να το εισπράττει το Δημόσιο και να το αποδίδει στους δικαστές και τους τεχνικούς εμπειρογνώμονες ώστε κανείς να μην έχει λόγο να «λοξοκοιτάξει» κατά την κρίση. Θα πείτε «και πού θα βρει ο Αρειος Πάγος τους ειδικούς, και αν τους βρει πώς θα τους επιλέξει;» και άλλα συναφή. Η σωστή ερώτηση ίσως είναι «και ποιο σύστημα είναι τόσο ακέραιο ώστε και να εντοπίζει τον αδιάφθορο εμπειρογνώμονα και να τον τοποθετεί στη σωστή θέση;». Επειδή μάλλον αντιλαμβανόμαστε ότι αν συνεχίσουμε το συλλογισμό θα καταλήξουμε άλλη μια φορά στη γενικότερη λειτουργία των θεσμών και τελικά των αξιών, μην την πάρετε σοβαρά τη συγκεκριμένη πρόταση. Δείτε την απλά ως έκφραση αηδίας απέναντι σε μια αρρωστημένη αγορά, μέρος μιας πιο αρρωστημένης εκδοχής της λεγόμενης ελεύθερης οικονομίας.
Μετά από αρκετά χρόνια στο χώρο της πληροφορικής μπορεί κανείς να εντοπίσει σημεία του θεσμικού πλαισίου που επιδέχονται βελτίωση. Δεδομένου του πλουραλισμού των επαγγελματικών ρόλων και των τμημάτων της αγοράς, είναι αντιληπτό ότι ο αριθμός των προτάσεων προς βελτίωση του θεσμικού πλαισίου ίσως είναι μεγάλος, η δε θεματική τους ευρύτητά εντυπωσιακή. Το θεσμικό πλαίσιο επί του οποίου έχουμε τη δική μας πρόταση, είναι αυτό της διενέργειας διαγωνισμών του Δημοσίου, του Μεγαλύτερου αν ότι του Μοναδικού Πελάτη Εργων Πληροφορικής στη χώρα μας.
Είναι γνωστό ότι ο Νόμος κάνει ό,τι μπορεί για να καταστήσει αδύνατες πρακτικές όπως «στήσιμο» και άλλα συναφή. Προς αυτό δίνει δικαίωμα σε όποιον αισθάνεται αδικημένος από μία διαδικασία αξιολόγησης να «προσφεύγει» πρακτικά επ’ αόριστον σε δικαστήρια και αρχές κάθε είδους, τώρα δε όριο είναι μάλλον το Ευρωπαϊκό Δικαστήριο ή όπως αλλιώς λέγεται. Τα δικαστήρια έχουν πολλή και δύσκολη δουλειά. Οι υποθέσεις που εξετάζονται δεν καλύπτονται αυτολεξί από κανέναν νόμο καθότι δεν είναι δυνατό η νομοθεσία να λέει αν λ.χ. ένας τετραπύρηνος επεξεργαστής είναι ισοδύναμος με δύο διπλού πυρήνα, ή αν η τεχνολογία SAS είναι ισοδύναμη ή καλύτερη της U320 SCSI. Οπότε αρχίζουν προσφυγές, οι οποίες πολύ απλά δύνανται να μην έχουν τέλος και οι οποίες μπορούν στην πράξη να ακυρώσουν την εκτέλεση έργων για τα οποία ο νομοθέτης είχε την πρόθεση να ανατεθούν με κάθε διαφάνεια.
Επειδή ως γνωστόν ο αδύναμος κρίκος κάθε αλυσίδας είναι ο άνθρωπος και επειδή «η Siemens είναι εδώ» και μάλλον δεν είναι μόνη της, διακινδυνεύουμε τη διατύπωση της άποψης ότι δεν είναι δυνατόν επί του θέματος να λειτουργήσει κανένα νομοθετικό πλαίσιο που να είναι αποτελεσματικό. Οπότε κάθε βελτίωση του νομικού πλαισίου προς το «αυστηρότερον», απλά αποτελεί έδαφος για να (ημι)μαθαίνουν οι δικαστές περί servers και άλλων δαιμονίων, και ασφαλώς για να έχουν δουλειά οι δικηγόροι.
Το διασκεδαστικό είναι ότι επειδή από τη φύση του ο εξοπλισμός πληροφορικής είναι σύνθετο πράγμα, πολύ δε περισσότερο οι υπηρεσίες, όλα συνήθως καταλήγουν στη διευθέτηση καφενείου του τύπου «ποιος είσαι συ ρε που τα λες αυτά» ή ευπρεπέστερα, «αν αυτός που υποστηρίζει την τάδε άποψη είναι πιο Senior από εκείνον που υποστηρίζει την δείνα, τότε η τάδε άποψη είναι η σωστή». Στην πράξη είναι μάλλον λίγες οι περιπτώσεις που η όλη διαδικασία δεν χρησιμοποιείται από τους διαγωνιζόμενους ως «χαρτί διαπραγμάτευσης» για άλλες δουλειές: «Θα αποσύρω την προσφυγή αν δεν κατέβεις στον τάδε άλλο διαγωνισμό, ή αν κατέβεις για ‘μαϊντανός’» και νομίζω καταλαβαινόμαστε. Θα τολμούσαμε να πούμε ότι αυτό είναι ο κανόνας, αλλά στοιχεία δεν έχουμε, οπότε αν το πράτταμε μάλλον θα κατηγορούμασταν από τους «θιγόμενους». Δεν είναι δε σπάνιο το φαινόμενο υπέρβασης των ορίων και εκδήλωσης αήθους συμπεριφοράς από πάσης φύσεως «νταήδες».
Ετσι θα περιοριστούμε στην πρότασή μας: Τους διαγωνισμούς προμηθειών εξοπλισμού και υπηρεσιών πληροφορικής του Δημοσίου να μην τους διεξάγει ο αρμόδιος φορέας, αλλά ο ίδιος ο Αρειος Πάγος, ο οποίος για το σκοπό αυτό να ιδρύσει ειδικό τμήμα του οποίου οι αποφάσεις θα είναι τελεσίδικες. Η δε προσφυγή να στοιχίζει αρκετά, ας πούμε 5-10% του τιμήματος του διαγωνισμού, το οποίο να προκαταβάλλεται μετρητοίς από τον προσφεύγοντα και να χρεώνεται σε τρίτο μέρος μόνο αν η προσφυγή δικαιωθεί, σε κάθε δε περίπτωση να το εισπράττει το Δημόσιο και να το αποδίδει στους δικαστές και τους τεχνικούς εμπειρογνώμονες ώστε κανείς να μην έχει λόγο να «λοξοκοιτάξει» κατά την κρίση. Θα πείτε «και πού θα βρει ο Αρειος Πάγος τους ειδικούς, και αν τους βρει πώς θα τους επιλέξει;» και άλλα συναφή. Η σωστή ερώτηση ίσως είναι «και ποιο σύστημα είναι τόσο ακέραιο ώστε και να εντοπίζει τον αδιάφθορο εμπειρογνώμονα και να τον τοποθετεί στη σωστή θέση;». Επειδή μάλλον αντιλαμβανόμαστε ότι αν συνεχίσουμε το συλλογισμό θα καταλήξουμε άλλη μια φορά στη γενικότερη λειτουργία των θεσμών και τελικά των αξιών, μην την πάρετε σοβαρά τη συγκεκριμένη πρόταση. Δείτε την απλά ως έκφραση αηδίας απέναντι σε μια αρρωστημένη αγορά, μέρος μιας πιο αρρωστημένης εκδοχής της λεγόμενης ελεύθερης οικονομίας.
1.5.08
Monopoly
(Περιοδικό ne.o. - Τεύχος 82 - Μάιος 2008)
Το παιχνίδι είναι γνωστό σε όλους και μολονότι δεν γνωρίζουμε την ακριβή του προέλευση, ξέρουμε ότι στοχεύει στην εξοικείωση με την έννοια της "ελεύθερης αγοράς" μέσω αγοραπωλησιών ακινήτων. Την εποχή μας ήταν "must" για τα παιδιά της σχολικής ηλικίας, κυρίως στις μεγαλύτερες τάξεις του δημοτικού. Σήμερα, ένα σημαντικό μέρος της αίγλης του έχει χαθεί καθότι δεν προσφέρει εμπειρία ανταγωνιστική των παιχνιδομηχανών, ωστόσο επιβιώνει. Όχι μόνο σε παιδιά, αλλά και σε ολόκληρες οικονομίες που βασίζονται στις αγοραπωλησίες ακινήτων, όπως η ελληνική. Αν και δεν είμαστε "ειδικοί" θα αναφερθούμε, όχι για πρώτη φορά, στην ιδιομορφία της ελληνικής περίπτωσης όπου δεν είναι "και" τα ακίνητα που κινούν την οικονομία. Είναι κυρίως τα ακίνητα.
Εδώ και αρκετά χρόνια έχουμε διάφορες ευκαιρίες για τη βελτίωση της ανταγωνιστικότητας της οικονομίας. Πέρα από ξύλινη φράση και λογότυπο για έγγραφα, διαφημίσεις και άλλες μη παραγωγικές δραστηριότητες, στόχος όλων αυτών των ευκαιριών που μετουσιώνονται σε προγράμματα, επιδοτήσεις, και πολλά άλλα γνωστά τους αναγνώστες του ανά χείρας, είναι η ανάπτυξη προϊόντων και υπηρεσιών που οι "άλλοι" παίκτες της παγκόσμιας οικονομίας να θέλουν να αγοράσουν και να έχουν λόγο να προτιμήσουν. Είτε γιατί είναι "φτηνά", είτε γιατί έχουν ποιότητα, είτε γιατί ενσωματώνουν γνώση, πρωτοτυπία και όραμα. Αυτό είναι το ζητούμενο από μια οικονομία που στέκεται στα δικά της πόδια: να πουλά κάτι στους άλλους, ή όπως αλλιώς αυτό λέγεται στη γλώσσα των ειδικών. Από όλα τα επιθυμητά χαρακτηριστικά των ανταγωνιστικών προϊόντων, εμείς κρατήσαμε περισσότερο το πρώτο: την τιμή, την οποία προσπαθήσαμε να ρίξουμε με πλήθος βαλκανικών εφευρημάτων όπως λ.χ. μη πληρώνοντας τις ασφαλιστικές εισφορές. Τα υπόλοιπα τα χρησιμοποιήσαμε ως ξύλινη γλώσσα για δράσεις που ελάχιστα απέφεραν στην οικονομία με όρους ανταγωνιστικότητας, αποτέλεσαν, όμως, και αποτελούν ακόμη, εξαιρετικούς τίτλους για καμπάνιες διαφήμισης, παραδοτέα, και άλλες επιφάσεις για την παραγωγή του σχεδόν τίποτε.
Η οικονομία, όμως, αναπτύσσεται. Οι δείκτες κερδοφορίας των τραπεζών κατά τα τελευταία χρόνια είναι αν μη τι άλλο ισχυρή αριθμητική ένδειξη ανάπτυξης. Ποια είναι μια από τις σημαντικότερες αν όχι η σημαντικότερη παραγωγική διαδικασία πίσω από τους δείκτες αυτούς; Είπαμε: η "οικοδομή", δηλαδή η κατασκευή και εμπορία του ζωτικού χώρου για την επιβίωση. Η δραστηριότητα αυτή παράγει θέσεις εργασίας για αλλοδαπούς και όχι μόνο, εμπορική δραστηριότητα, επιχειρηματική δραστηριοποίηση εργολάβων κάθε κλίμακας και διαμετρήματος, και ασφαλώς, τραπεζικά δάνεια. Το χρήμα κάνει ένα μεγάλο κύκλο και παράγει "τρελά" αποτελέσματα, τα οποία δημιουργούν αξίες εντός των συνόρων της λεγόμενης εθνικής οικονομίας. Αυτό βρίσκεται σε αντιδιαστολή με την ιδέα της ανταγωνιστικότητας στην παγκοσμιοποιημένη οικονομία και δεν θα μας προβλημάτιζε αν το ποσοστό του παραγόμενου ΑΕΠ στην "οικοδομή" δεν ήταν τάξεις μεγέθους μεγαλύτερο από εκείνο της καινοτομίας.
Με δυο λόγια, στην Ελλάδα παίζουμε στα αλήθεια monopoly, και τώρα τελευταία έχουν έρθει πολλές κακές ζαριές στους απλούς παίκτες. Τα αποτελέσματα δεν τα πολύ-αναφέρουν τα ΜΜΕ, όμως έχουν αρχίσει να γίνονται τουλάχιστον ορατά και αναγκαστικά περνάνε σε κάτι ψιλά εφημερίδων και δελτίων. Αλίμονο, όχι οι "ακριβές", αλλά οι φτηνές περιοχές "χάνουν ένα 2%", λένε, τη στιγμή που είχαν συνηθίσει να έχουν υπεραξία 2% το μήνα. Το ΚΕΠΥΟ δεν δίνει τα στοιχεία που μόνο αυτό έχει συγκεντρωτικά σχετικά με το πόσες αγοραπωλησίες ακινήτων πραγματικά γίνονται, οι εργολάβοι αντέχουν με τα νεόδμητα απούλητα, και οι τράπεζες τους κρατάνε όλους με κάθε τρόπο γιατί αν οι εμπράγματες εξασφαλίσεις τους χάσουν την υπέρμετρη αγοραία αξία που οι ίδιες νομιμοποίησαν, τότε θα χαθεί η μεγαλύτερη από τις συνιστώσες των κερδών τους. Το φαινόμενο είναι παγκόσμιο, θα πείτε. Μάλιστα είναι, αλλά θα είχε πολύ ενδιαφέρον να δούμε τι τιμές νομιμοποίησαν οι τράπεζες λ.χ. των ΗΠΑ και τότε θα βλέπαμε ότι εμείς έχουμε -μάλλον- "υπερβάλλει".
Η ελεύθερη αγορά, βέβαια, έχει τρόπο να τα ρυθμίσει αυτά. Μόνο που στη δική μας περίπτωση, τα πολλά λεφτά παίζονται στη Monopoly και όχι στο παιχνίδι της καινοτομίας. Οπότε ως χώρα δεν έχουμε παρά να αναμένουμε την έκβασή του παιχνιδιού το οποίο συνειδητά επιλέξαμε να παίξουμε σε τέτοια κλίμακα, και να ελπίσουμε, τόσο οι τραπεζίτες όσο και οι κάτοχοι των οικοπέδων με τα λίγα σπίτια, σε καλύτερη τύχη.
Το παιχνίδι είναι γνωστό σε όλους και μολονότι δεν γνωρίζουμε την ακριβή του προέλευση, ξέρουμε ότι στοχεύει στην εξοικείωση με την έννοια της "ελεύθερης αγοράς" μέσω αγοραπωλησιών ακινήτων. Την εποχή μας ήταν "must" για τα παιδιά της σχολικής ηλικίας, κυρίως στις μεγαλύτερες τάξεις του δημοτικού. Σήμερα, ένα σημαντικό μέρος της αίγλης του έχει χαθεί καθότι δεν προσφέρει εμπειρία ανταγωνιστική των παιχνιδομηχανών, ωστόσο επιβιώνει. Όχι μόνο σε παιδιά, αλλά και σε ολόκληρες οικονομίες που βασίζονται στις αγοραπωλησίες ακινήτων, όπως η ελληνική. Αν και δεν είμαστε "ειδικοί" θα αναφερθούμε, όχι για πρώτη φορά, στην ιδιομορφία της ελληνικής περίπτωσης όπου δεν είναι "και" τα ακίνητα που κινούν την οικονομία. Είναι κυρίως τα ακίνητα.
Εδώ και αρκετά χρόνια έχουμε διάφορες ευκαιρίες για τη βελτίωση της ανταγωνιστικότητας της οικονομίας. Πέρα από ξύλινη φράση και λογότυπο για έγγραφα, διαφημίσεις και άλλες μη παραγωγικές δραστηριότητες, στόχος όλων αυτών των ευκαιριών που μετουσιώνονται σε προγράμματα, επιδοτήσεις, και πολλά άλλα γνωστά τους αναγνώστες του ανά χείρας, είναι η ανάπτυξη προϊόντων και υπηρεσιών που οι "άλλοι" παίκτες της παγκόσμιας οικονομίας να θέλουν να αγοράσουν και να έχουν λόγο να προτιμήσουν. Είτε γιατί είναι "φτηνά", είτε γιατί έχουν ποιότητα, είτε γιατί ενσωματώνουν γνώση, πρωτοτυπία και όραμα. Αυτό είναι το ζητούμενο από μια οικονομία που στέκεται στα δικά της πόδια: να πουλά κάτι στους άλλους, ή όπως αλλιώς αυτό λέγεται στη γλώσσα των ειδικών. Από όλα τα επιθυμητά χαρακτηριστικά των ανταγωνιστικών προϊόντων, εμείς κρατήσαμε περισσότερο το πρώτο: την τιμή, την οποία προσπαθήσαμε να ρίξουμε με πλήθος βαλκανικών εφευρημάτων όπως λ.χ. μη πληρώνοντας τις ασφαλιστικές εισφορές. Τα υπόλοιπα τα χρησιμοποιήσαμε ως ξύλινη γλώσσα για δράσεις που ελάχιστα απέφεραν στην οικονομία με όρους ανταγωνιστικότητας, αποτέλεσαν, όμως, και αποτελούν ακόμη, εξαιρετικούς τίτλους για καμπάνιες διαφήμισης, παραδοτέα, και άλλες επιφάσεις για την παραγωγή του σχεδόν τίποτε.
Η οικονομία, όμως, αναπτύσσεται. Οι δείκτες κερδοφορίας των τραπεζών κατά τα τελευταία χρόνια είναι αν μη τι άλλο ισχυρή αριθμητική ένδειξη ανάπτυξης. Ποια είναι μια από τις σημαντικότερες αν όχι η σημαντικότερη παραγωγική διαδικασία πίσω από τους δείκτες αυτούς; Είπαμε: η "οικοδομή", δηλαδή η κατασκευή και εμπορία του ζωτικού χώρου για την επιβίωση. Η δραστηριότητα αυτή παράγει θέσεις εργασίας για αλλοδαπούς και όχι μόνο, εμπορική δραστηριότητα, επιχειρηματική δραστηριοποίηση εργολάβων κάθε κλίμακας και διαμετρήματος, και ασφαλώς, τραπεζικά δάνεια. Το χρήμα κάνει ένα μεγάλο κύκλο και παράγει "τρελά" αποτελέσματα, τα οποία δημιουργούν αξίες εντός των συνόρων της λεγόμενης εθνικής οικονομίας. Αυτό βρίσκεται σε αντιδιαστολή με την ιδέα της ανταγωνιστικότητας στην παγκοσμιοποιημένη οικονομία και δεν θα μας προβλημάτιζε αν το ποσοστό του παραγόμενου ΑΕΠ στην "οικοδομή" δεν ήταν τάξεις μεγέθους μεγαλύτερο από εκείνο της καινοτομίας.
Με δυο λόγια, στην Ελλάδα παίζουμε στα αλήθεια monopoly, και τώρα τελευταία έχουν έρθει πολλές κακές ζαριές στους απλούς παίκτες. Τα αποτελέσματα δεν τα πολύ-αναφέρουν τα ΜΜΕ, όμως έχουν αρχίσει να γίνονται τουλάχιστον ορατά και αναγκαστικά περνάνε σε κάτι ψιλά εφημερίδων και δελτίων. Αλίμονο, όχι οι "ακριβές", αλλά οι φτηνές περιοχές "χάνουν ένα 2%", λένε, τη στιγμή που είχαν συνηθίσει να έχουν υπεραξία 2% το μήνα. Το ΚΕΠΥΟ δεν δίνει τα στοιχεία που μόνο αυτό έχει συγκεντρωτικά σχετικά με το πόσες αγοραπωλησίες ακινήτων πραγματικά γίνονται, οι εργολάβοι αντέχουν με τα νεόδμητα απούλητα, και οι τράπεζες τους κρατάνε όλους με κάθε τρόπο γιατί αν οι εμπράγματες εξασφαλίσεις τους χάσουν την υπέρμετρη αγοραία αξία που οι ίδιες νομιμοποίησαν, τότε θα χαθεί η μεγαλύτερη από τις συνιστώσες των κερδών τους. Το φαινόμενο είναι παγκόσμιο, θα πείτε. Μάλιστα είναι, αλλά θα είχε πολύ ενδιαφέρον να δούμε τι τιμές νομιμοποίησαν οι τράπεζες λ.χ. των ΗΠΑ και τότε θα βλέπαμε ότι εμείς έχουμε -μάλλον- "υπερβάλλει".
Η ελεύθερη αγορά, βέβαια, έχει τρόπο να τα ρυθμίσει αυτά. Μόνο που στη δική μας περίπτωση, τα πολλά λεφτά παίζονται στη Monopoly και όχι στο παιχνίδι της καινοτομίας. Οπότε ως χώρα δεν έχουμε παρά να αναμένουμε την έκβασή του παιχνιδιού το οποίο συνειδητά επιλέξαμε να παίξουμε σε τέτοια κλίμακα, και να ελπίσουμε, τόσο οι τραπεζίτες όσο και οι κάτοχοι των οικοπέδων με τα λίγα σπίτια, σε καλύτερη τύχη.
1.1.07
Απολογισμοί και άλλα
(Περιοδικό ne.o - Τεύχος 67 - Ιανουάριος 2007)
Το τέλος της χρονιάς προσφέρεται "παραδοσιακά" για πάσης φύσεως απολογισμούς, υποσχέσεις για το μέλλον και τα συναφή. Η ελληνική αγορά πληροφορικής και ευρύτερα οι "συναφείς δραστηριότητες" έχουν για άλλη μια φορά έναν εύκολο απολογισμό: μία από τα ίδια. Προγράμματα και εξαγγελίες που δεν πραγματοποιήθηκαν, η μικρότερη στην Ευρώπη διείσδυση των γρήγορων (και των αργών) συνδέσεων στο internet, και γενικά μια αγορά η οποία επί της ουσίας δεν αναπτύχθηκε, ούτε και αποτέλεσε η ίδια εργαλείο ανάπτυξης άλλων αγορών, και ευρύτερα κοινωνικών διεργασιών ως διατείνεται. Οι "ψηφιακές στρατηγικές", βέβαια, για άλλα κάνουν λόγο, όμως δεν είναι ούτε η πρώτη, ούτε και η τελευταία φορά που κάποιοι "άλλοι" από το παρελθόν ή το μέλλον, φταίνε για τη χάραξη ή την εφαρμογή της όποιας αναποτελεσματικής ψηφιακής ή μη πολιτικής. Φαίνεται ότι η αγορά πληροφορικής αρέσκεται στα ταξίδια στο χρόνο, προκειμένου να μεταθέσει ελπίδες ή να αποδώσει ευθύνες, όπως εξάλλου συμβαίνει και στην κεντρική πολιτική σκηνή.
Το παρόν είναι, γενικά, μια ανυπόστατη έννοια. Κυριαρχείται από τα λάθη του παρελθόντος και διέπεται από τις υποσχέσεις του μέλλοντος. Ως παρόν, στο ατομικό επίπεδο, χαρακτηρίζεται από τις πιστωτικές κάρτες με τις οποίες, σύμφωνα με τις τηλεοράσεις, ο "κόσμος" θα ψωνίσει "φέτος", εξαιτίας της πολιτικής που εφαρμόστηκε σε κάποιο "πέρυσι" και τις οποίες θα εξοφλήσει σε κάποιο "μέλλον" της πράσινης ή μπλε επερχόμενης ευημερίας - διαλέξτε. Το ίδιο, εν πολλοίς, συμβαίνει και στα του πολιτεύματος: οι κακές επιλογές του παρελθόντος των "άλλων" μας οδηγούν στην ανάγκη δέσμευσης του παρόντος όλων, με ορίζοντα την εξόφληση και άρα την ευημερία του μέλλοντος, εκτός και το αν οι "άλλοι" αλλάξουν και γίνουν "εμείς" οπότε το σκηνικό επαναλαμβάνεται με άλλα ονόματα και, οπωσδήποτε, χωρίς μνήμη.
Δεν πρόκειται απλά για ξύλινη γλώσσα. Πρόκειται για ξύλινη πραγματικότητα. Μια ξύλινη πραγματικότητα η οποία γεννάται από το ατομικό και συλλογικό μας κενό, από την έλλειψη φαντασίας, θάρρους, ανοιχτού πνεύματος και τελικά εμπιστοσύνης στην ύπαρξή μας. Προς αποφυγήν παρεξηγήσεων, να σημειώσουμε ότι είναι λάθος να αποδίδουμε την ξύλινη αυτή κατάσταση στους μπλε και πράσινους ή στους ροζ ή ό,τι τέλος πάντων χρώματος πολιτικούς.
Μπορεί να μην μας αρέσει να το παραδεχόμαστε, αλλά αυτοί είναι η εικόνα μας. Είναι οι 20-30 τύποι που εμφανίζονται ως σοφοί, γνώστες επί παντός, και που με επαρχιακό στόμφο αναλαμβάνουν την "ιστορική ευθύνη" απέναντι στους ανιστόρητους έλληνες που οι ίδιοι δημιούργησαν και συντηρούν. Είναι, επίσης, οι μηχανισμοί "πίσω τους", αυτοί που τους φέρνουν και τους απομακρύνουν από το προσκήνιο και τους δημιουργούν όποια εικόνα, παρελθόν και μέλλον επιθυμούν. Είναι η εξουσία του media-policy-maker η οποία στην ουσία απορρέει από εκεί που δυο-τρεις γραφικοί τύποι κατά καιρούς αναφέρουν: από τις λίγες οικογένειες που πραγματικά "κυβερνούν αυτόν τον τόπο" με εναλλασσόμενους θιάσους και πάσης φύσεως πρόθυμους Αυλικούς, οι οποίοι στο όνομα του όποιου life style θα έκαναν το παν για να είναι αυτοί οι ευνοούμενοι.
Κατά τα άλλα "οι πολλοί", αυτοί που δεν (θέλουν να) πιστεύουν ότι υπάρχουν πράγματι σύγχρονα Παλάτια και ψηφιακοί, τηλεοπτικοί, και γενικώς life style Αυλικοί, χαίρονται την ευδαιμονία των ψευδαισθήσεων που τους δημιουργεί η εικονική πραγματικότητα, υποθηκεύοντας -τελικά- την υπακοή και την απραξία τους. Το αν η αυτοκαταστροφική φύση του ανθρώπινου είδους επιβεβαιώνεται στα Παλάτια, στις Αυλές ή στους Υπηκόους, είναι μάλλον ένα παράγωγο ερώτημα αυτής της κατάστασης, και αφήνεται ως άσκηση για τους πολεμιστές του φωτός.
Αντιλαμβανόμαστε, λοιπόν, ότι η δική μας αγορά πληροφορικής δεν είναι παρά μια πινελιά σε αυτόν τον πίνακα, και δεν θα μπορούσε να αποτελεί από μόνη της χρωματική ή γεωμετρική παραφωνία. Εξάλλου, μετά από τόσα χρόνια, τουλάχιστον διαισθανόμαστε ότι οι περισσότεροι από τους εντόπιους βιοποριζόμενους με τα των νέων τεχνολογιών, μάλλον δεν διάγουν τον πλέον δημιουργικό βίο. Ας συντονιστούμε, λοιπόν, με το πνεύμα των ημερών και ας αφήσουμε τη ματαιότητα ως ερώτημα να πλανάται στους ορίζοντες της κατανάλωσης του life style κατά το πέρασμα του νέου έτους. Καλή χρονιά!...
Το τέλος της χρονιάς προσφέρεται "παραδοσιακά" για πάσης φύσεως απολογισμούς, υποσχέσεις για το μέλλον και τα συναφή. Η ελληνική αγορά πληροφορικής και ευρύτερα οι "συναφείς δραστηριότητες" έχουν για άλλη μια φορά έναν εύκολο απολογισμό: μία από τα ίδια. Προγράμματα και εξαγγελίες που δεν πραγματοποιήθηκαν, η μικρότερη στην Ευρώπη διείσδυση των γρήγορων (και των αργών) συνδέσεων στο internet, και γενικά μια αγορά η οποία επί της ουσίας δεν αναπτύχθηκε, ούτε και αποτέλεσε η ίδια εργαλείο ανάπτυξης άλλων αγορών, και ευρύτερα κοινωνικών διεργασιών ως διατείνεται. Οι "ψηφιακές στρατηγικές", βέβαια, για άλλα κάνουν λόγο, όμως δεν είναι ούτε η πρώτη, ούτε και η τελευταία φορά που κάποιοι "άλλοι" από το παρελθόν ή το μέλλον, φταίνε για τη χάραξη ή την εφαρμογή της όποιας αναποτελεσματικής ψηφιακής ή μη πολιτικής. Φαίνεται ότι η αγορά πληροφορικής αρέσκεται στα ταξίδια στο χρόνο, προκειμένου να μεταθέσει ελπίδες ή να αποδώσει ευθύνες, όπως εξάλλου συμβαίνει και στην κεντρική πολιτική σκηνή.
Το παρόν είναι, γενικά, μια ανυπόστατη έννοια. Κυριαρχείται από τα λάθη του παρελθόντος και διέπεται από τις υποσχέσεις του μέλλοντος. Ως παρόν, στο ατομικό επίπεδο, χαρακτηρίζεται από τις πιστωτικές κάρτες με τις οποίες, σύμφωνα με τις τηλεοράσεις, ο "κόσμος" θα ψωνίσει "φέτος", εξαιτίας της πολιτικής που εφαρμόστηκε σε κάποιο "πέρυσι" και τις οποίες θα εξοφλήσει σε κάποιο "μέλλον" της πράσινης ή μπλε επερχόμενης ευημερίας - διαλέξτε. Το ίδιο, εν πολλοίς, συμβαίνει και στα του πολιτεύματος: οι κακές επιλογές του παρελθόντος των "άλλων" μας οδηγούν στην ανάγκη δέσμευσης του παρόντος όλων, με ορίζοντα την εξόφληση και άρα την ευημερία του μέλλοντος, εκτός και το αν οι "άλλοι" αλλάξουν και γίνουν "εμείς" οπότε το σκηνικό επαναλαμβάνεται με άλλα ονόματα και, οπωσδήποτε, χωρίς μνήμη.
Δεν πρόκειται απλά για ξύλινη γλώσσα. Πρόκειται για ξύλινη πραγματικότητα. Μια ξύλινη πραγματικότητα η οποία γεννάται από το ατομικό και συλλογικό μας κενό, από την έλλειψη φαντασίας, θάρρους, ανοιχτού πνεύματος και τελικά εμπιστοσύνης στην ύπαρξή μας. Προς αποφυγήν παρεξηγήσεων, να σημειώσουμε ότι είναι λάθος να αποδίδουμε την ξύλινη αυτή κατάσταση στους μπλε και πράσινους ή στους ροζ ή ό,τι τέλος πάντων χρώματος πολιτικούς.
Μπορεί να μην μας αρέσει να το παραδεχόμαστε, αλλά αυτοί είναι η εικόνα μας. Είναι οι 20-30 τύποι που εμφανίζονται ως σοφοί, γνώστες επί παντός, και που με επαρχιακό στόμφο αναλαμβάνουν την "ιστορική ευθύνη" απέναντι στους ανιστόρητους έλληνες που οι ίδιοι δημιούργησαν και συντηρούν. Είναι, επίσης, οι μηχανισμοί "πίσω τους", αυτοί που τους φέρνουν και τους απομακρύνουν από το προσκήνιο και τους δημιουργούν όποια εικόνα, παρελθόν και μέλλον επιθυμούν. Είναι η εξουσία του media-policy-maker η οποία στην ουσία απορρέει από εκεί που δυο-τρεις γραφικοί τύποι κατά καιρούς αναφέρουν: από τις λίγες οικογένειες που πραγματικά "κυβερνούν αυτόν τον τόπο" με εναλλασσόμενους θιάσους και πάσης φύσεως πρόθυμους Αυλικούς, οι οποίοι στο όνομα του όποιου life style θα έκαναν το παν για να είναι αυτοί οι ευνοούμενοι.
Κατά τα άλλα "οι πολλοί", αυτοί που δεν (θέλουν να) πιστεύουν ότι υπάρχουν πράγματι σύγχρονα Παλάτια και ψηφιακοί, τηλεοπτικοί, και γενικώς life style Αυλικοί, χαίρονται την ευδαιμονία των ψευδαισθήσεων που τους δημιουργεί η εικονική πραγματικότητα, υποθηκεύοντας -τελικά- την υπακοή και την απραξία τους. Το αν η αυτοκαταστροφική φύση του ανθρώπινου είδους επιβεβαιώνεται στα Παλάτια, στις Αυλές ή στους Υπηκόους, είναι μάλλον ένα παράγωγο ερώτημα αυτής της κατάστασης, και αφήνεται ως άσκηση για τους πολεμιστές του φωτός.
Αντιλαμβανόμαστε, λοιπόν, ότι η δική μας αγορά πληροφορικής δεν είναι παρά μια πινελιά σε αυτόν τον πίνακα, και δεν θα μπορούσε να αποτελεί από μόνη της χρωματική ή γεωμετρική παραφωνία. Εξάλλου, μετά από τόσα χρόνια, τουλάχιστον διαισθανόμαστε ότι οι περισσότεροι από τους εντόπιους βιοποριζόμενους με τα των νέων τεχνολογιών, μάλλον δεν διάγουν τον πλέον δημιουργικό βίο. Ας συντονιστούμε, λοιπόν, με το πνεύμα των ημερών και ας αφήσουμε τη ματαιότητα ως ερώτημα να πλανάται στους ορίζοντες της κατανάλωσης του life style κατά το πέρασμα του νέου έτους. Καλή χρονιά!...
3.9.06
All Chiefs - no Indians...
Μια από τις πιο αγαπημένες συζητήσεις πολλών ατομικών και συλλογικών οντοτήτων είναι αυτή περί "στρατηγικής". Είναι κάτι σαν αυτό που παλαιότερα έλεγαν για το άκουσμα της επίκλησης 'πρόεδρε' στην Ομόνοια: "αν ζητήσεις άποψη στην πληροφορική, θα λάβεις άποψη περί στρατηγικής". Πού πρέπει να τοποθετηθείς, για ποιο λόγο, πού θα πάνε και πού όχι τα πράγματα, ποιές τεχνολογίες και ποιοι θα "παίξουν" στο επόμενο διάστημα, ποιο είναι το (στρατηγικό, πάντα) παρασκήνιο, τι θα κάνουν οι κινέζοι, οι γιαπωνέζοι, οι κορεάτες, και άλλα πολλά.
Ιδιαίτερα αγαπημένο θέμα η "εθνική στρατηγική για την ανάπτυξη της πληροφορικής", ή όπως αλλιώς θέλετε να την αποκαλείτε: "ψηφιακή στρατηγική" (νέος όρος), "στρατηγική για την ανάπτυξη της κοινωνίας της πληροφορίας" ή και της "γνώσης" (διαλέξτε) για την προηγούμενη τάξη πραγμάτων, καθώς και πολλές άλλες εθνικές (πάντα) στρατηγικές (επίσης πάντα) οι οποίες βρίσκουν το δρόμο τους προς την επιφάνεια των σελίδων web, των διακηρύξεων, των διαβουλεύσεων, των εντύπων, και γενικώς προς τον έξω (αυτού που τις εκφέρει) κόσμο. Κάπου εκεί κοντά (στη στρατηγική) οι απαραίτητες αναφορές στους "πολίτες" οι οποίοι "έχουν συνταγματικό δικαίωμα στην κοινωνία της πληροφορίας" και στων οποίων το όνομα (και για την ευημερία των οποίων) συμβαίνουν, εξάλλου, όλα.
Δεν θα ασχοληθούμε με το κενό και την υποκρισία όλων αυτών των "εθνικών στρατηγικών" γιατί οποιαδήποτε αναφορά στο θέμα εύκολα βάλλεται εκατέρωθεν ως "αντίπαλη". Δεν μπορούμε, όμως, να αποφύγουμε να αναφερθούμε στην τακτική των φορέων που συμμετέχουν στις πάσης φύσεως "διαβουλεύσεις" για το θέμα. Οι διαβουλεύσεις αυτές συνήθως γίνονται με βάση ένα αρχικό κείμενο, πολιτικής, προθέσεων, κατευθυντήριων γραμμών, ή απλά στην καθομιλουμένη, αοριστολογίας. Σε αυτές προσέρχονται, συμμετέχουν, παρεμβαίνουν, κλπ, όσοι θεωρούν ότι έχουν κάτι να πουν για το θέμα: Ο "θεσμοθετημένος τεχνικός σύμβουλος της Πολιτείας", οι σύμμαχοί του, οι λοιποί σύλλογοι συναφών επαγγελμάτων, επιστημόνων, εμπειροτεχνών, οι πιστοποιητές, οι εκπρόσωποι των εμπόρων, και πολλοί άλλοι διεκδικούντες θέση στο "δια ταύτα" της στρατηγικής και στις ερμηνείες της και ο νοών νοείτω.
Για τον πλουραλισμό των συμμετοχών ή, καλύτερα, των "ειδικών φορέων", δεν έχουμε να πούμε τίποτε περισσότερο από το ότι η ύπαρξη και η λειτουργία τους είναι απλή εφαρμογή του παλαιού και καλού "διαίρει και βασίλευε" σε όλο του το μεγαλείο. Κανένας εκ των φορέων αυτών δεν αναγνωρίζει ως ισότιμους του τους άλλους, αλλά τους προσδίδει μια ειδοποιό διαφορά που τους καθιστά θεσμικά, επιστημονικά ή επαγγελματικά "κατώτερους". Ολοι, πάντως, διακηρύσσουν πως "μάχονται" για την κατοχύρωση του ρόλου και του επαγγέλματος της πληροφορικής, ενίοτε με στόχους που έχουν κοινό τίτλο ("επιμελητήριο") αλλά πολύ διαφορετικό περιεχόμενο. Το θέμα έχει κλείσει δεκαπενταετία, αλλά μάλλον όλοι κρίνονται από τις προθέσεις οπότε είναι όλοι "καλοί". Οι εργαζόμενοι στις ψηφιακές μνήμες είτε δεν έχουν οι ίδιοι μνήμη, είτε έχουν παραιτηθεί και ασχολούνται με άλλα πράγματα. Οπως έχουμε γράψει παλιότερα, όλοι οι "φορείς" ομοφωνούν σε μια αρχή: "αν είναι να μη γίνει με τους δικούς μας όρους, να μη γίνει καθόλου".
Εχουμε, τέλος, να παρατηρήσουμε τις "στρατηγικής φύσεως" παρεμβάσεις: όλοι οι εμπλεκόμενοι συζητούν σχεδόν αποκλειστικά επί της στρατηγικής. Κανείς δεν λέει κάτι συγκεκριμένο. Κανείς δεν αναλαμβάνει την ευθύνη να κάνει μια σαφή πρόταση, η οποία δεν αποκλείεται και να τον εκθέσει. Γενικολογίες και ψηφιακά ευχολόγια στο πλαίσιο των ανοχών και των ερμηνειών εκάστου, με σκοπό, ή έστω με μοναδικό αποτέλεσμα, να δηλώνει την παρουσία του στο χώρο και "βλέπουμε". Μάλιστα, αυτά στο όνομα των εργαζομένων στην πληροφορική, δηλαδή αυτών που εδώ και χρόνια έχουν ξεχάσει ωράρια, ασφάλιση, μονιμότητα και άλλα "κεκτημένα" όσων συγχέουν (;) την κατοχύρωση ενός επαγγέλματος με κατοχύρωση των επαγγελματιών. Και τελικά, στρατηγική δεν εφαρμόζεται αλλά απλά μοιράζονται τα κονδύλια και όπου ενίοτε υπάρχουν αποσπασματικά αποτελέσματα, αυτά απέχουν πάρα πολύ από το να είναι στρατηγική, με συνέπεια να ανακαλύπτουμε αν χάσαμε το τρένο, ή το αεροπλάνο της πληροφορικής. Ομως, οι ψηφιακές εξελίξεις στο domain ".earth" τρέχουν και προσπερνούν αυτή την ιδιότυπη φυλή ιθαγενών που κοιτάζοντάς την κανείς από μακριά δεν βλέπει ινδιάνους, αλλά μόνο αρχηγούς που συσκέπτονται για τη στρατηγική ενός πολέμου τον οποίον κανείς να διατίθεται να πολεμήσει.
Ιδιαίτερα αγαπημένο θέμα η "εθνική στρατηγική για την ανάπτυξη της πληροφορικής", ή όπως αλλιώς θέλετε να την αποκαλείτε: "ψηφιακή στρατηγική" (νέος όρος), "στρατηγική για την ανάπτυξη της κοινωνίας της πληροφορίας" ή και της "γνώσης" (διαλέξτε) για την προηγούμενη τάξη πραγμάτων, καθώς και πολλές άλλες εθνικές (πάντα) στρατηγικές (επίσης πάντα) οι οποίες βρίσκουν το δρόμο τους προς την επιφάνεια των σελίδων web, των διακηρύξεων, των διαβουλεύσεων, των εντύπων, και γενικώς προς τον έξω (αυτού που τις εκφέρει) κόσμο. Κάπου εκεί κοντά (στη στρατηγική) οι απαραίτητες αναφορές στους "πολίτες" οι οποίοι "έχουν συνταγματικό δικαίωμα στην κοινωνία της πληροφορίας" και στων οποίων το όνομα (και για την ευημερία των οποίων) συμβαίνουν, εξάλλου, όλα.
Δεν θα ασχοληθούμε με το κενό και την υποκρισία όλων αυτών των "εθνικών στρατηγικών" γιατί οποιαδήποτε αναφορά στο θέμα εύκολα βάλλεται εκατέρωθεν ως "αντίπαλη". Δεν μπορούμε, όμως, να αποφύγουμε να αναφερθούμε στην τακτική των φορέων που συμμετέχουν στις πάσης φύσεως "διαβουλεύσεις" για το θέμα. Οι διαβουλεύσεις αυτές συνήθως γίνονται με βάση ένα αρχικό κείμενο, πολιτικής, προθέσεων, κατευθυντήριων γραμμών, ή απλά στην καθομιλουμένη, αοριστολογίας. Σε αυτές προσέρχονται, συμμετέχουν, παρεμβαίνουν, κλπ, όσοι θεωρούν ότι έχουν κάτι να πουν για το θέμα: Ο "θεσμοθετημένος τεχνικός σύμβουλος της Πολιτείας", οι σύμμαχοί του, οι λοιποί σύλλογοι συναφών επαγγελμάτων, επιστημόνων, εμπειροτεχνών, οι πιστοποιητές, οι εκπρόσωποι των εμπόρων, και πολλοί άλλοι διεκδικούντες θέση στο "δια ταύτα" της στρατηγικής και στις ερμηνείες της και ο νοών νοείτω.
Για τον πλουραλισμό των συμμετοχών ή, καλύτερα, των "ειδικών φορέων", δεν έχουμε να πούμε τίποτε περισσότερο από το ότι η ύπαρξη και η λειτουργία τους είναι απλή εφαρμογή του παλαιού και καλού "διαίρει και βασίλευε" σε όλο του το μεγαλείο. Κανένας εκ των φορέων αυτών δεν αναγνωρίζει ως ισότιμους του τους άλλους, αλλά τους προσδίδει μια ειδοποιό διαφορά που τους καθιστά θεσμικά, επιστημονικά ή επαγγελματικά "κατώτερους". Ολοι, πάντως, διακηρύσσουν πως "μάχονται" για την κατοχύρωση του ρόλου και του επαγγέλματος της πληροφορικής, ενίοτε με στόχους που έχουν κοινό τίτλο ("επιμελητήριο") αλλά πολύ διαφορετικό περιεχόμενο. Το θέμα έχει κλείσει δεκαπενταετία, αλλά μάλλον όλοι κρίνονται από τις προθέσεις οπότε είναι όλοι "καλοί". Οι εργαζόμενοι στις ψηφιακές μνήμες είτε δεν έχουν οι ίδιοι μνήμη, είτε έχουν παραιτηθεί και ασχολούνται με άλλα πράγματα. Οπως έχουμε γράψει παλιότερα, όλοι οι "φορείς" ομοφωνούν σε μια αρχή: "αν είναι να μη γίνει με τους δικούς μας όρους, να μη γίνει καθόλου".
Εχουμε, τέλος, να παρατηρήσουμε τις "στρατηγικής φύσεως" παρεμβάσεις: όλοι οι εμπλεκόμενοι συζητούν σχεδόν αποκλειστικά επί της στρατηγικής. Κανείς δεν λέει κάτι συγκεκριμένο. Κανείς δεν αναλαμβάνει την ευθύνη να κάνει μια σαφή πρόταση, η οποία δεν αποκλείεται και να τον εκθέσει. Γενικολογίες και ψηφιακά ευχολόγια στο πλαίσιο των ανοχών και των ερμηνειών εκάστου, με σκοπό, ή έστω με μοναδικό αποτέλεσμα, να δηλώνει την παρουσία του στο χώρο και "βλέπουμε". Μάλιστα, αυτά στο όνομα των εργαζομένων στην πληροφορική, δηλαδή αυτών που εδώ και χρόνια έχουν ξεχάσει ωράρια, ασφάλιση, μονιμότητα και άλλα "κεκτημένα" όσων συγχέουν (;) την κατοχύρωση ενός επαγγέλματος με κατοχύρωση των επαγγελματιών. Και τελικά, στρατηγική δεν εφαρμόζεται αλλά απλά μοιράζονται τα κονδύλια και όπου ενίοτε υπάρχουν αποσπασματικά αποτελέσματα, αυτά απέχουν πάρα πολύ από το να είναι στρατηγική, με συνέπεια να ανακαλύπτουμε αν χάσαμε το τρένο, ή το αεροπλάνο της πληροφορικής. Ομως, οι ψηφιακές εξελίξεις στο domain ".earth" τρέχουν και προσπερνούν αυτή την ιδιότυπη φυλή ιθαγενών που κοιτάζοντάς την κανείς από μακριά δεν βλέπει ινδιάνους, αλλά μόνο αρχηγούς που συσκέπτονται για τη στρατηγική ενός πολέμου τον οποίον κανείς να διατίθεται να πολεμήσει.
1.5.06
Το Πανεπιστήμιο και η Αγορά
(Περιοδικό ne.o. - Τεύχος 61 - Μάϊος 2006)
Εδώ και χρόνια ακούμε το "παράπονο" της αγοράς πληροφορικής: τα Πανεπιστήμια δεν παράγουν χρήσιμους απόφοιτους, έτοιμους να ενταχθούν στην παραγωγική διαδικασία στην πληροφορική. Βαριά η κατηγορία, αλλά προτού να απολογηθεί κανείς ή έστω να την εξετάσει ως κατηγορία, πρέπει να μελετήσει από πού προέρχεται. Αν προέρχεται από μια αγορά πληροφορικής όπως αυτή των ΗΠΑ, αλλά και της Ινδίας, και της Τουρκίας (όπου πρόσφατα η Microsoft επένδυσε 1 δις δολάρια χωρίς αυτό να γίνει γνωστό σε εμάς...), δηλαδή από μια αγορά που έχει διεθνή λόγο, ή έστω διεθνή δυναμική, τότε πράγματι πρέπει οι παροικούντες τα Πανεπιστήμια να ξανασκεφτούμε αρκετά πράγματα. Αν, όμως, προέρχεται από μια αγορά που βρίσκεται σε μια από τις τελευταίες θέσεις των επιδόσεων και του διεθνούς ενδιαφέροντος, τότε τα πράγματα αλλάζουν.
Η ελληνική αγορά πληροφορικής περνάει το δικό της δράμα παρά τις ευκαιρίες που της δόθηκαν στο παρελθόν. Δεν τα λέμε εμείς αυτά, τα λένε οι δείκτες που μας φέρνουν ανάμεσα στους τελευταίους στην ανταγωνιστικότητα και σε πολλά άλλα, στην Ε.Ε.. Η δική μας αγορά πληροφορικής πλέον ελπίζει στο 4ο ΚΠΣ, και φαίνεται να έχει εγκαταλείψει προ πολλού τις σκέψεις αυτοτελούς και δυναμικής παρουσίας στο διεθνές τοπίο, και να δραστηριοποιείται μόνο ως έμπορος υλικού, λογισμικού και "λύσεων" γενικώς. Δεν σκοπεύουμε να τα βάλουμε με την ελληνική αγορά πληροφορικής, καλό είναι, όμως, μιας και μόνη πηγή ενημέρωσης των πολλών είναι οι όμιλοι που έχουν οικονομικό συμφέρον από την κατάρρευση των Πανεπιστημίων, να γράψουμε μερικές αλήθειες.
Τα Ελληνικά Πανεπιστήμια, λοιπόν, παράγουν καθ' όλα αξιόλογα στελέχη πληροφορικής που διαπρέπουν διεθνώς στον ακαδημαϊκό και επαγγελματικό χώρο. Δεν μιλάμε γενικώς για όλα τα λεγόμενα ΑΕΙ, τα οποία με χαρακτηριστική ευκολία ίδρυσαν οι λεγόμενοι σοσιαλιστές, διασπείροντάς τα ανά την επικράτεια ως πηγές τοπικού εισοδήματος. Αναφερόμαστε στα Πανεπιστήμια που αν και λιγότερα από τα λεγόμενα ΑΕΙ, έχουν κάθε δυνατότητα να δημιουργήσουν το ανθρώπινο δυναμικό που κατά την ξύλινη γλώσσα των πολιτικών "θα αποτελέσει στην ατμομηχανή της ανάπτυξης". Τα Πανεπιστήμια, λοιπόν, παράγουν πολύ περισσότερο από ό,τι ζητά η ελληνική αγορά πληροφορικής. Μπορεί να μη διδάσκουν "Visual Basic" ή ".NET", αλλά παράγουν ανθρώπους που έχουν όλο το βάθος των γνώσεων που απαιτούνται ώστε να μπορούν να μαθαίνουν σήμερα dot-net και αύριο ό,τι άλλο προκύψει, και μάλιστα να δημιουργούν και τις δικές τους σχολές στο μεγαλύτερο εύρος εφαρμογών πληροφορικής.
Τέτοιους ανθρώπους η ελληνική αγορά πληροφορικής δεν μπορεί να τους αξιοποιήσει και τελικά δεν τους θέλει διότι, μεταξύ άλλων, έχουν και υψηλότερες απαιτήσεις από αυτές του πιστοποιημένου με το ακατονόμαστο που έχει και ημερομηνία λήξης. Επειδή, όμως, το ακατονόμαστο είναι "καλή μπίζνα", οι επιχειρηματίες εύκολα κατηγορούν τα Πανεπιστήμια για τη δική τους αποτυχία, και δημιουργούν το έδαφος να πάρουν αυτοί τη θέση τους στα φιλέτα της επαγγελματικής κατάρτισης, που όπως γνωρίζουμε, η πληροφορική έχει πολλά και συνεχώς αποκτά νέα. Βαφτίζουν, μάλιστα, την κατάρτιση αυτή "πανεπιστημιακή", ώστε να τη χρεώσουν ανάλογα, με τις κατάλληλες πάντα συμμαχίες με πρόθυμους εκπροσώπους από τον τομέα της αυτοδιοίκησης και του συνδικαλισμού.
Με τη συμμαχία και των μέσων ενημέρωσης μάλιστα, η προετοιμασία του "υποκειμενικού παράγοντα" της ελληνικής κοινωνίας είναι πλέον αρκετά ώριμη.Από την άλλη, οι πανεπιστημιακοί έχουν ανάγκη να συμπληρώνουν τα 1500 - 2000 € του μισθού τους (ποσό που ακούγεται αστείο στα αυτιά των στελεχών στην πληροφορική), καταλήγοντας να δίνουν τροφή στους τηλεοπτικούς αποκαθηλωτές της έννοιας Πανεπιστήμιο. Ετσι, βρισκόμαστε προ των πυλών ενός νέου νόμου που θα επιτρέψει την ίδρυση "πανεπιστημίων" με αντικείμενα μόνο αυτά που "πουλάνε" όπως η ιατρική και η πληροφορική, διότι όποιος πιστεύει ότι θα δει "μη κρατικό" πανεπιστήμιο με φιλοσοφική ή φυσικομαθηματική σχολή, πλανάται πλάνην οικτρά. Σε αυτούς τους επιχειρηματίες αφιερώνουμε μια χριστιανική φράση: ουαί υμίν...!
Εδώ και χρόνια ακούμε το "παράπονο" της αγοράς πληροφορικής: τα Πανεπιστήμια δεν παράγουν χρήσιμους απόφοιτους, έτοιμους να ενταχθούν στην παραγωγική διαδικασία στην πληροφορική. Βαριά η κατηγορία, αλλά προτού να απολογηθεί κανείς ή έστω να την εξετάσει ως κατηγορία, πρέπει να μελετήσει από πού προέρχεται. Αν προέρχεται από μια αγορά πληροφορικής όπως αυτή των ΗΠΑ, αλλά και της Ινδίας, και της Τουρκίας (όπου πρόσφατα η Microsoft επένδυσε 1 δις δολάρια χωρίς αυτό να γίνει γνωστό σε εμάς...), δηλαδή από μια αγορά που έχει διεθνή λόγο, ή έστω διεθνή δυναμική, τότε πράγματι πρέπει οι παροικούντες τα Πανεπιστήμια να ξανασκεφτούμε αρκετά πράγματα. Αν, όμως, προέρχεται από μια αγορά που βρίσκεται σε μια από τις τελευταίες θέσεις των επιδόσεων και του διεθνούς ενδιαφέροντος, τότε τα πράγματα αλλάζουν.
Η ελληνική αγορά πληροφορικής περνάει το δικό της δράμα παρά τις ευκαιρίες που της δόθηκαν στο παρελθόν. Δεν τα λέμε εμείς αυτά, τα λένε οι δείκτες που μας φέρνουν ανάμεσα στους τελευταίους στην ανταγωνιστικότητα και σε πολλά άλλα, στην Ε.Ε.. Η δική μας αγορά πληροφορικής πλέον ελπίζει στο 4ο ΚΠΣ, και φαίνεται να έχει εγκαταλείψει προ πολλού τις σκέψεις αυτοτελούς και δυναμικής παρουσίας στο διεθνές τοπίο, και να δραστηριοποιείται μόνο ως έμπορος υλικού, λογισμικού και "λύσεων" γενικώς. Δεν σκοπεύουμε να τα βάλουμε με την ελληνική αγορά πληροφορικής, καλό είναι, όμως, μιας και μόνη πηγή ενημέρωσης των πολλών είναι οι όμιλοι που έχουν οικονομικό συμφέρον από την κατάρρευση των Πανεπιστημίων, να γράψουμε μερικές αλήθειες.
Τα Ελληνικά Πανεπιστήμια, λοιπόν, παράγουν καθ' όλα αξιόλογα στελέχη πληροφορικής που διαπρέπουν διεθνώς στον ακαδημαϊκό και επαγγελματικό χώρο. Δεν μιλάμε γενικώς για όλα τα λεγόμενα ΑΕΙ, τα οποία με χαρακτηριστική ευκολία ίδρυσαν οι λεγόμενοι σοσιαλιστές, διασπείροντάς τα ανά την επικράτεια ως πηγές τοπικού εισοδήματος. Αναφερόμαστε στα Πανεπιστήμια που αν και λιγότερα από τα λεγόμενα ΑΕΙ, έχουν κάθε δυνατότητα να δημιουργήσουν το ανθρώπινο δυναμικό που κατά την ξύλινη γλώσσα των πολιτικών "θα αποτελέσει στην ατμομηχανή της ανάπτυξης". Τα Πανεπιστήμια, λοιπόν, παράγουν πολύ περισσότερο από ό,τι ζητά η ελληνική αγορά πληροφορικής. Μπορεί να μη διδάσκουν "Visual Basic" ή ".NET", αλλά παράγουν ανθρώπους που έχουν όλο το βάθος των γνώσεων που απαιτούνται ώστε να μπορούν να μαθαίνουν σήμερα dot-net και αύριο ό,τι άλλο προκύψει, και μάλιστα να δημιουργούν και τις δικές τους σχολές στο μεγαλύτερο εύρος εφαρμογών πληροφορικής.
Τέτοιους ανθρώπους η ελληνική αγορά πληροφορικής δεν μπορεί να τους αξιοποιήσει και τελικά δεν τους θέλει διότι, μεταξύ άλλων, έχουν και υψηλότερες απαιτήσεις από αυτές του πιστοποιημένου με το ακατονόμαστο που έχει και ημερομηνία λήξης. Επειδή, όμως, το ακατονόμαστο είναι "καλή μπίζνα", οι επιχειρηματίες εύκολα κατηγορούν τα Πανεπιστήμια για τη δική τους αποτυχία, και δημιουργούν το έδαφος να πάρουν αυτοί τη θέση τους στα φιλέτα της επαγγελματικής κατάρτισης, που όπως γνωρίζουμε, η πληροφορική έχει πολλά και συνεχώς αποκτά νέα. Βαφτίζουν, μάλιστα, την κατάρτιση αυτή "πανεπιστημιακή", ώστε να τη χρεώσουν ανάλογα, με τις κατάλληλες πάντα συμμαχίες με πρόθυμους εκπροσώπους από τον τομέα της αυτοδιοίκησης και του συνδικαλισμού.
Με τη συμμαχία και των μέσων ενημέρωσης μάλιστα, η προετοιμασία του "υποκειμενικού παράγοντα" της ελληνικής κοινωνίας είναι πλέον αρκετά ώριμη.Από την άλλη, οι πανεπιστημιακοί έχουν ανάγκη να συμπληρώνουν τα 1500 - 2000 € του μισθού τους (ποσό που ακούγεται αστείο στα αυτιά των στελεχών στην πληροφορική), καταλήγοντας να δίνουν τροφή στους τηλεοπτικούς αποκαθηλωτές της έννοιας Πανεπιστήμιο. Ετσι, βρισκόμαστε προ των πυλών ενός νέου νόμου που θα επιτρέψει την ίδρυση "πανεπιστημίων" με αντικείμενα μόνο αυτά που "πουλάνε" όπως η ιατρική και η πληροφορική, διότι όποιος πιστεύει ότι θα δει "μη κρατικό" πανεπιστήμιο με φιλοσοφική ή φυσικομαθηματική σχολή, πλανάται πλάνην οικτρά. Σε αυτούς τους επιχειρηματίες αφιερώνουμε μια χριστιανική φράση: ουαί υμίν...!
1.4.06
Ιδιωτικώς, τρόπον τινά...
(Περιοδικό ne.o. - Τεύχος 60 - Απρίλιος 2006)
Η μετοχοποίηση των επιχειρήσεων που στη χώρα μας χαρακτηρίζονται ως "ΔΕΚΟ" αποτέλεσε ένα δύσκολο, επίπονο, αλλά και επικερδές για το Ελληνικό Δημόσιο εγχείρημα, στα πλαίσια μιας γενικότερης Ευρωπαϊκής τάσης την οποία ακολουθήσαμε αρκετά καθυστερημένα. Αν και μετά την 11η Σεπτεμβρίου πολλοί εκφράζουν σημαντικές επιφυλάξεις σxετικά με την ιδιωτικοποίηση κρατικών επιχειρήσεων σε στρατηγικούς τομείς, η τάση αυτή άλλαξε το χάρτη πολλών στρατηγικών για την οικονομία και την κοινωνία τομέων. Με αφορμή τις πρόσφατες νέες αυξήσεις στα τιμολόγια του ΟΤΕ, θα αναφερθούμε στην ελληνική περίπτωση της υλοποίησης τέτοιων επιλογών, ακόμη και αν ενοχλήσουμε όσους των οποίων το "δικαίωμα στη δουλειά" ασκείται σε βάρος του υπόλοιπου οικονομικά ενεργού πληθυσμού.
Υπάρχουν μερικές "αφελείς" ερωτήσεις που ποτέ δεν τέθηκαν δημόσια με σοβαρότητα και συνέχεια, όπως ενδεικτικά: για ποιο λόγο η τιμή του νερού δεν έπεσε όταν ξαναγέμισε η Υλίκη, για ποιο λόγο οι αυξήσεις στα τιμολόγια του ΟΤΕ είναι συνεχόμενες όταν διεθνώς η τηλεφωνία τείνει να παρέχεται δωρεάν, για ποιο λόγο η ΔΕΗ μόνο αυξάνει και ποτέ δεν μειώνει τις τιμές της με τη μεταβολή των τιμών του πετρελαίου, και πολλές άλλες. Ερωτήσεις που θα χαρακτηριστούν ως "αφελείς" και "επιφανειακές" από όσους έχουν την εξουσία, το βήμα και ενδεχομένως το θράσος να αναφερθούν στο θέμα, όπως συνήθως συμβαίνει και από τις δύο πλευρές των εναλλασσομένων κυβερνητών του τόπου. Ερωτήσεις, επίσης, που μπορεί και να τίθενται εντελώς άστοχα, μόνο και μόνο επειδή τελικά οι πολίτες εγκρίνουν με την ψήφο τους όλα όσα συμβαίνουν (και) στις ΔΕΚΟ. Επειδή, όμως, στη Δημοκρατία η αμφισβήτηση επιτρέπεται, ας συνεχίσουμε το συλλογισμό μας: Οι ιδιωτικοποιήσεις, λοιπόν, των ΔΕΚΟ, ήταν σχεδόν ιδιωτικοποιήσεις και επιπλέον έγιναν υπό όρους.
"Σχεδόν", διότι οι επιχειρήσεις αυτές δεν λειτουργούν με όρους ανταγωνισμού, ούτε δημιουργούν όρους ανταγωνισμού όπως ισχυρίζονται. Τα τιμολόγια του ΟΤΕ απλά επιτρέπουν και σε άλλους να "παίξουν" πολύ εύκολα, ενώ θα μπορούσαν να τους κάνουν τη ζωή πολύ δύσκολη, εξακολουθώντας να εφαρμόζουν τους κανόνες της ΕΕ. Το ίδιο θα γίνει και στην ενέργεια και αλλού. Και μάλιστα, τα τιμολόγια αυτά αυξάνονται, σε πείσμα της εξέλιξης της τεχνολογίας.
Ο ισχυρισμός μας για την εξήγηση του φαινομένου εξηγεί και τον χαρακτηρισμό "υπό όρους": οι θεσμικοί επενδυτές, αγοραστές των μετοχών των ΔΕΚΟ που βγήκαν στην αγορά, απαιτούν ελάχιστες αποδόσεις. Διαφορετικά πουλάνε. Από την άλλη, οι εργαζόμενοι απαιτούν να διατηρηθούν τα "προνόμια" που "κατέκτησαν" από τους πολιτικούς με τους οποίους έχουν πολυσύνθετες σχέσεις. Διαφορετικά απεργούν επί μακρόν ή γενικώς δεν συναινούν, γεγονός που επίσης οδηγεί τους "θεσμικούς" στο να πουλήσουν. Εξ ου και η προνομιακή αποχώρηση με πλήρη σύνταξη, η διαμόρφωση των μισθών των στελεχών σε συμφωνία με τον "εντελώς" ιδιωτικό τομέα με πολιτική απόφαση και όχι στα πλαίσια ελεύθερης διαπραγμάτευσης, κ.ά. Αυτά, όμως, δεν πάνε μαζί με την κερδοφορία που απαιτούν οι θεσμικοί. Ετσι, έχουμε αυξήσεις και μόνο αυξήσεις, τις οποίες πληρώνουν αυτοί που κανονικά θα έπρεπε να απολαμβάνουν τα καλά του ανταγωνισμού, δηλαδή οι πολίτες.
Περί αυτών των αφελών ερωτημάτων και των αφελέστερων απαντήσεων οι πολιτικοί διαθέτουν πλείστες όσες γενικολογίες και αλληλοκατηγορίες, ενώ οι δημοσιογράφοι διαμορφώνουν κατάλληλα την "κοινή γνώμη" ώστε να ασχολείται με άλλα, πιθανόν σημαντικότερα. Η αγορά καλείται να επιχειρήσει με τις δικές της δυνάμεις να γίνει ανταγωνιστική, παρά και όχι με την αρωγή της λειτουργίας των ιδιαζόντως απελευθερωμένων αγορών τηλεπικοινωνιών και ενέργειας και όχι μόνο. Κατά τα άλλα, η εκπαίδευση και η ενημέρωση, αμφότερες προϋποθέσεις της δημοκρατίας, συμβάλλουν έκαστη με τον τρόπο της στη διαμόρφωση ελεύθερων και σκεπτομένων συνειδήσεων, που μπορεί να μη γνωρίζουν το διπλωματικό παρασκήνιο και γενικώς τις διαστάσεις του θέματος που αφορά την ψήφο της χώρας στο Συμβούλιο Ασφαλείας του ΟΗΕ για το Ιράν, γνωρίζουν όμως άριστα το παρασκήνιο και τις δηλώσεις των επωνύμων για τη Γιουροβίζιον...
Η μετοχοποίηση των επιχειρήσεων που στη χώρα μας χαρακτηρίζονται ως "ΔΕΚΟ" αποτέλεσε ένα δύσκολο, επίπονο, αλλά και επικερδές για το Ελληνικό Δημόσιο εγχείρημα, στα πλαίσια μιας γενικότερης Ευρωπαϊκής τάσης την οποία ακολουθήσαμε αρκετά καθυστερημένα. Αν και μετά την 11η Σεπτεμβρίου πολλοί εκφράζουν σημαντικές επιφυλάξεις σxετικά με την ιδιωτικοποίηση κρατικών επιχειρήσεων σε στρατηγικούς τομείς, η τάση αυτή άλλαξε το χάρτη πολλών στρατηγικών για την οικονομία και την κοινωνία τομέων. Με αφορμή τις πρόσφατες νέες αυξήσεις στα τιμολόγια του ΟΤΕ, θα αναφερθούμε στην ελληνική περίπτωση της υλοποίησης τέτοιων επιλογών, ακόμη και αν ενοχλήσουμε όσους των οποίων το "δικαίωμα στη δουλειά" ασκείται σε βάρος του υπόλοιπου οικονομικά ενεργού πληθυσμού.
Υπάρχουν μερικές "αφελείς" ερωτήσεις που ποτέ δεν τέθηκαν δημόσια με σοβαρότητα και συνέχεια, όπως ενδεικτικά: για ποιο λόγο η τιμή του νερού δεν έπεσε όταν ξαναγέμισε η Υλίκη, για ποιο λόγο οι αυξήσεις στα τιμολόγια του ΟΤΕ είναι συνεχόμενες όταν διεθνώς η τηλεφωνία τείνει να παρέχεται δωρεάν, για ποιο λόγο η ΔΕΗ μόνο αυξάνει και ποτέ δεν μειώνει τις τιμές της με τη μεταβολή των τιμών του πετρελαίου, και πολλές άλλες. Ερωτήσεις που θα χαρακτηριστούν ως "αφελείς" και "επιφανειακές" από όσους έχουν την εξουσία, το βήμα και ενδεχομένως το θράσος να αναφερθούν στο θέμα, όπως συνήθως συμβαίνει και από τις δύο πλευρές των εναλλασσομένων κυβερνητών του τόπου. Ερωτήσεις, επίσης, που μπορεί και να τίθενται εντελώς άστοχα, μόνο και μόνο επειδή τελικά οι πολίτες εγκρίνουν με την ψήφο τους όλα όσα συμβαίνουν (και) στις ΔΕΚΟ. Επειδή, όμως, στη Δημοκρατία η αμφισβήτηση επιτρέπεται, ας συνεχίσουμε το συλλογισμό μας: Οι ιδιωτικοποιήσεις, λοιπόν, των ΔΕΚΟ, ήταν σχεδόν ιδιωτικοποιήσεις και επιπλέον έγιναν υπό όρους.
"Σχεδόν", διότι οι επιχειρήσεις αυτές δεν λειτουργούν με όρους ανταγωνισμού, ούτε δημιουργούν όρους ανταγωνισμού όπως ισχυρίζονται. Τα τιμολόγια του ΟΤΕ απλά επιτρέπουν και σε άλλους να "παίξουν" πολύ εύκολα, ενώ θα μπορούσαν να τους κάνουν τη ζωή πολύ δύσκολη, εξακολουθώντας να εφαρμόζουν τους κανόνες της ΕΕ. Το ίδιο θα γίνει και στην ενέργεια και αλλού. Και μάλιστα, τα τιμολόγια αυτά αυξάνονται, σε πείσμα της εξέλιξης της τεχνολογίας.
Ο ισχυρισμός μας για την εξήγηση του φαινομένου εξηγεί και τον χαρακτηρισμό "υπό όρους": οι θεσμικοί επενδυτές, αγοραστές των μετοχών των ΔΕΚΟ που βγήκαν στην αγορά, απαιτούν ελάχιστες αποδόσεις. Διαφορετικά πουλάνε. Από την άλλη, οι εργαζόμενοι απαιτούν να διατηρηθούν τα "προνόμια" που "κατέκτησαν" από τους πολιτικούς με τους οποίους έχουν πολυσύνθετες σχέσεις. Διαφορετικά απεργούν επί μακρόν ή γενικώς δεν συναινούν, γεγονός που επίσης οδηγεί τους "θεσμικούς" στο να πουλήσουν. Εξ ου και η προνομιακή αποχώρηση με πλήρη σύνταξη, η διαμόρφωση των μισθών των στελεχών σε συμφωνία με τον "εντελώς" ιδιωτικό τομέα με πολιτική απόφαση και όχι στα πλαίσια ελεύθερης διαπραγμάτευσης, κ.ά. Αυτά, όμως, δεν πάνε μαζί με την κερδοφορία που απαιτούν οι θεσμικοί. Ετσι, έχουμε αυξήσεις και μόνο αυξήσεις, τις οποίες πληρώνουν αυτοί που κανονικά θα έπρεπε να απολαμβάνουν τα καλά του ανταγωνισμού, δηλαδή οι πολίτες.
Περί αυτών των αφελών ερωτημάτων και των αφελέστερων απαντήσεων οι πολιτικοί διαθέτουν πλείστες όσες γενικολογίες και αλληλοκατηγορίες, ενώ οι δημοσιογράφοι διαμορφώνουν κατάλληλα την "κοινή γνώμη" ώστε να ασχολείται με άλλα, πιθανόν σημαντικότερα. Η αγορά καλείται να επιχειρήσει με τις δικές της δυνάμεις να γίνει ανταγωνιστική, παρά και όχι με την αρωγή της λειτουργίας των ιδιαζόντως απελευθερωμένων αγορών τηλεπικοινωνιών και ενέργειας και όχι μόνο. Κατά τα άλλα, η εκπαίδευση και η ενημέρωση, αμφότερες προϋποθέσεις της δημοκρατίας, συμβάλλουν έκαστη με τον τρόπο της στη διαμόρφωση ελεύθερων και σκεπτομένων συνειδήσεων, που μπορεί να μη γνωρίζουν το διπλωματικό παρασκήνιο και γενικώς τις διαστάσεις του θέματος που αφορά την ψήφο της χώρας στο Συμβούλιο Ασφαλείας του ΟΗΕ για το Ιράν, γνωρίζουν όμως άριστα το παρασκήνιο και τις δηλώσεις των επωνύμων για τη Γιουροβίζιον...
1.5.05
e-μφύλιος...
[Περιοδικό ne.o. - Μάιος 2005]
Εν αναμονή εξελίξεων σε όλα τα μέτωπα, παρακολουθούμε με ενδιαφέρον την συμπεριφορά των εταιριών πληροφορικής κατά τη συμμετοχή τους στους διαγωνισμούς της ΚτΠ, οι οποίοι με τουλάχιστον 3 χρόνια καθυστέρηση άρχισαν σιγά-σιγά να κάνουν την εμφάνισή τους. Το αντικείμενο μας έχει απασχολήσει και στο παρελθόν, μόνο που αυτή τη φορά δεν θα ασχοληθούμε ούτε με την ανικανότητα και αναποτελεσματικότητα του συστήματος διαχείρισης, ούτε με τις προσδοκίες των εταιριών και την κατά τη γνώμη μας άστοχη στρατηγική τους. Αυτό που θα μας απασχολήσει είναι τα στοιχεία συμπεριφοράς που εκδηλώνονται στους διαγωνισμούς, τα οποία, με μια στρογγυλή και πολιτικά ορθή γλώσσα, "δεν είναι ό,τι καλύτερο".
Η αλήθεια είναι ότι πολλές εταιρίες πληροφορικής περιμένουν εδώ και χρόνια τις δουλειές του 3ου ΚΠΣ, έχοντας αποτελέσει πρόδρομο των εξελίξεων στο "εργασιακό", οι οποίες τώρα έρχονται και στην πραγματικότητα που μας εμφανίζουν τα τηλεκανάλια: έχουν καταργήσει το ωράριο, τις υπερωρίες, την ασφάλιση, την πρόσληψη, και ό,τι άλλο νομίζετε. Αυτά, βέβαια, έγιναν με την έμπρακτη συναίνεση τόσο των ίδιων των εργαζομένων, όσο και των θεσμικών οργάνων που τίποτε και ποτέ δεν κατοχύρωσαν σχετικά με τα επαγγέλματα πληροφορικής. Αυτό είναι άλλο θέμα.
Η αναμονή, όμως, δημιουργεί νευρικότητα. Ιδιαίτερα η αναμονή που κοστίζει είτε απώλειες σε κέρδη, είτε και ίδια κεφάλαια. Η νευρικότητα, με τη σειρά της, απελευθερώνει τον πραγματικό εαυτό του φορέα της. Σε αυτές τις συνθήκες, με αυτή την ψυχολογία, προσέρχονται οι εταιρίες στους διαγωνισμούς. Το τι γίνεται δεν περιγράφεται: η καχυποψία όλων προς όλους σε όλο της το μεγαλείο. Οι επιτροπές θεωρούνται εκ των προτέρων "μιλημένες", οι ανταγωνιστές θεωρούνται "παράτυποι" και γενικά κυριαρχεί ένα τεκμήριο ενοχής: όλοι είναι ένοχοι και είναι πρακτικά αδύνατο να αποδειχθεί η αθωότητά τους, απλά και μόνο γιατί "εμείς" θέλουμε τη δουλειά και θα κάνουμε "τα πάντα" για να την αποκτήσουμε. Ετσι, η ανάγνωση των τυπικών εγγράφων των ανταγωνιστών γίνεται ούτε λίγο ούτε πολύ με μεγεθυντικό φακό μήπως και διαπιστωθεί κάποια "παρατυπία" στη σφραγίδα, την υπογραφή, τη διατύπωση. Κάποια έλλειψη δικαιολογητικού, ασυμβατότητα με το νόμο περί "βασικού μετόχου", αμφιλεγόμενη ερμηνεία διάταξης ή όρου διατύπωσης της προκήρυξης, και άλλα συναφή.
Θύματα του "τεκμηρίου ενοχής" πέφτουν κυρίως οι επιτροπές αξιολόγησης. Δύσκολοι καιροί για αξιολογητές, μιας και οι "Αλλοι" φρόντισαν πολύ καλά να συνδέσουν τις απανταχού επιτροπές αξιολόγησης με τη διαπλοκή, τους αξιολογητές με τις μίζες, και τα συναφή. Αν σκεφτεί κανείς ότι σε πολλούς φορείς δεν υπάρχει εξειδικευμένο προσωπικό που να κάνει την αξιολόγηση, τότε οι αξιολογητές νιώθουν τουλάχιστον αμήχανοι μπροστά στους εκατέρωθεν γνώστες των τεχνικών λεπτομερειών του διαγωνισμού. Ετσι, η εικόνα που εμφανίζεται δίνει την εντύπωση ζούγκλας όπου τα "θηρία της πληροφορικής" μάχονται γύρω από το πτώμα της άμοιρης γερασμένης "γαζέλας του 3ου ΚΠΣ" που τελικά αφέθηκε από τους αδαείς φύλακές της να τους παραδοθεί.
Οσοι είναι μέσα στα πράγματα ξέρουν καλά το κόστος που μπορεί να έχει η συμπεριφορά αυτή: καθυστερήσεις, ακυρώσεις, απώλειες, δευτεροβάθμιες επιτροπές, δικαστήρια, ασφαλιστικά μέτρα. "Αν δεν την πάρουμε εμείς τη δουλειά, τότε να μην την πάρει κανείς". Αυτό είναι το ήθος που δυστυχώς εκδηλώνεται σε κάποιες τυχαίες περιπτώσεις που υπέπεσαν στην αντίληψή μας. Δύσκολοι καιροί. Οχι μόνο γιατί δικαιολογημένα όλοι έχουν ανάγκη την οποιαδήποτε δουλειά. Τέτοιοι δύσκολοι καιροί αντιμετωπίζονται με τη δημιουργικότητα άξιων ανθρώπων.
Δύσκολοι, γιατί πλέον κανείς δεν εμπιστεύεται τίποτε, δεν αναγνωρίζει καμία αρχή, και γενικά το λεγόμενο fair-play έχει καταντήσει παραμύθι. Θα πείτε ότι αυτά μας τα διδάσκουν πρωτίστως αυτοί που επιλέγουμε να μας κυβερνήσουν. Πράγματι. Και πού να κυβερνήσουν οι απόφοιτοι των σχολείων που έφτιαξαν αυτοί που επιλέγουμε να μας κυβερνήσουν...
1.1.05
Η χρονιά του δράκου
[Περιοδικό ne.o. - Ιανουάριος 2005]
Οι πένες των αναλυτών δεν λένε να στεγνώσουν από την ημέρα που ανακοινώθηκε η νέα στρατηγική της ΙΒΜ στο χώρο των προσωπικών υπολογιστών. Η αγορά χαρακτηρίζει ως κοσμοϊστορικό γεγονός την "επισημοποίηση" του ρόλου της Κίνας στο χώρο του computing από έναν τόσο σημαντικό πρωταγωνιστή όπως η ΙΒΜ. Τόσο στις χώρες που έχουν πραγματικά λόγο επί του θέματος, όσο και στα επαρχιακά γραφεία των φτωχών μεταπωλητών και integrators, ο ιδρώτας μουσκεύει τα πουκάμισα και τα μέτωπα των στελεχών κατά την εναγώνια αναζήτηση αντάξιας απάντησης στην εν λόγω κίνηση, ή έστω μιας κάποιας σανίδας σωτηρίας.
Οι ανταγωνιστές της ΙΒΜ βρίσκονται πολύ κοντά στην συνειδητοποίηση του ότι η ίδια η ύπαρξή τους πάντα προσδιορίζονταν με τον τρόπο της από τη "Μεγάλη Κυρία". Σήμερα η θέαση της πραγματικότητας μπορεί πλέον να γίνεται έξω από την ανόητη κουλτούρα του μοδάτου κουστουμιού της όποιας δήθεν εναλλακτικής και καλύτερης πρότασης στο computing. Πρόκειται για μια σκληρή πραγματικότητα, τόσο σκληρή όσο και η πραγματικότητα της καθημερινής επιβίωσης στις συνθήκες που πλέον δεν θα χαρακτηρίζονται ως "πρόκληση" από την ασφαλή δερμάτινη πολυθρόνα και το "σίγουρο" bonus για τα στελέχη, αλλά από την εναγώνια αναζήτηση επαναπροσδιορισμού της ταυτότητας και της στρατηγικής, σε μια σκακιέρα που φαίνεται να ανήκει και η ίδια αλλού.
Ασφαλώς και το θέμα χρήζει ιδιαίτερα διεξοδικής και εκτενούς αναφοράς, όμως στην εμβέλεια του παρόντος μπορούμε με ασφάλεια να εκτιμήσουμε ότι δεν πρόκειται απλά για μια κίνηση που θα μειώσει το κόστος κατασκευής των υπολογιστών μαζικής παραγωγής από την ΙΒΜ. Η συγκεκριμένη εταιρία δεν ενδιαφέρθηκε εξάλλου για το (μη ανταγωνιστικό) κόστος των συστημάτων της ούτε όταν οι (σοβαροί, και όχι οι δικοί μας) "συμβατοί" είχαν κατακτήσει την παγκόσμια αγορά, και ενώ η ίδια έκανε επιλογές τις οποίες η αγορά προσπέρασε (θυμάται κανείς το micro channel και το OS/2;) χωρίς να υποστεί κανένα σοβαρό πλήγμα.
Ολα αυτά τα χρόνια με τη βοήθεια των ανταγωνιστών της η ΙΒΜ είδε το computing να γίνεται αναπόσπαστο μέρος όχι μόνο της επιχειρηματικής, αλλά και της καθημερινής ζωής όλων των "πολιτισμένων". Το μερίδιο της συγκεκριμένης αγοράς το οποίο κατείχε η ίδια η εταιρία δεν ήταν ποτέ ανάλογο του βάθους της γνώσης της. Ο ανταγωνισμός που γεννήθηκε στα γκαράζ της αμερικανικής ηπείρου, για τους πολλούς επιβεβαίωσε το λεγόμενο "αμερικανικό όνειρο". Στο βάθος όμως, απλά πήρε από τους ώμους της ΙΒΜ το φορτίο να βάλει η ίδια τους υπολογιστές στην καθημερινή ζωή όλων μας. Ο πλουραλισμός των εταιριών που γεννήθηκαν στην πορεία αυτή, εξαφανίστηκε στη δημιουργία μιας πυραμίδας απορροφήσεων και εξαγορών και τα πράγματα φαίνεται να κλείνουν έναν κύκλο.
Σήμερα, που το computing δεν οδηγεί συνειρμικά αποκλειστικά και μόνο στο επιχειρείν, η ΙΒΜ εκπέμπει με την κίνηση αυτή ένα άλλο μήνυμα: το παιχνίδι θα παιχτεί αλλού. Το "pc" έκλεισε τον κύκλο του και τώρα είναι ώρα να το κατασκευάσουν οι κινέζοι, όπως κατασκευάζουν και τόσα άλλα ευτελή αντικείμενα που ο δυτικός πολίτης καταναλώνει εν τη ηθελημένη, έστω και μερικώς, αγνοία του. Πού είναι αυτό το "αλλού" όπου θα παιχτεί το παιχνίδι; Κατά την άποψή μας, είναι αυτό που κάποιοι μερικώς αντιλαμβάνονται ως ένα δικτυακό "utility" το οποίο θα αντικαταστήσει την τηλεφωνία και τα μελλοντικά αρχαία δίκτυα. Στην πραγματικότητα μιλάμε όχι απλά για δικτυακές υπηρεσίες (τηλεφωνίας, internet, ψυχαγωγίας κλπ), αλλά για κάτι πολύ μεγαλύτερο. Δεν θα το προσδιορίσουμε στις λίγες λέξεις που απομένουν, αλλά θα κλείσουμε με ένα ερώτημα το οποίο ενέχει μια παρακινδυνευμένη εκτίμηση: πόσοι είναι πλέον σίγουροι ότι ο επόμενος που θα "πέσει" δεν θα είναι η Microsoft; Ας εκμεταλλευτούμε τις όποιες διακοπές των Χριστουγέννων για να σκεφτούμε ελεύθερα, και ας επανέλθουμε.
1.11.04
Υποθέσεις...
[Περιοδικό ne.o. - Νοέμβριος 2004]
Ας υποθέσουμε για λίγο ότι αντιμετωπίζουμε τα πράγματα κάπως διαφορετικά. Ας πούμε ότι η ενέργεια που καταναλώνει ατομικά ο καθένας μας και συνολικά όλοι εμείς οι των νέων τεχνολογιών και της νέας οικονομίας ή όπως αλλιώς θέλετε πείτε το, δεν αναλωνόταν εκεί που αναλώνεται σήμερα αλλά κάναμε με αυτή κάτι διαφορετικό. Δηλαδή, αντί να διαμαρτυρόμαστε για τα κακώς κείμενα γύρω μας, αντί να αδειάζουμε τις λέξεις από το νόημά τους σε κενά περιεχομένου "δελτία τύπου", "τεχνικά δελτία έργων" κλπ, αντί να επιχειρούμε να κλείσουμε τη δουλειά σε "άλλα επίπεδα", αντί να προσποιούμαστε ότι "κάναμε τη δουλειά" ενώ ξέρουμε ότι έχουμε κάνει μια μικρή επίφαση αυτής, αντί, εν κατακλείδι να κάναμε όλα αυτά και άλλα συναφή, να είχαμε μια άλλη στάση ζωής.
Ας σκεφτούμε τι θα μπορούσε να έχει ως αποτέλεσμα μια τέτοια διαφορετική στάση ζωής η οποία θα χαρακτηρίζονταν από τη διοχέτευση της ενέργειάς μας σε δημιουργικά πράγματα και όχι σε αυτά που πολλοί κατά βάθος γνωρίζουμε ότι κάνουμε σήμερα. Ο προβληματισμός αυτός εύκολα ανάγεται στον προβληματισμό του ρεαλιστικού και του εφικτού, της επιβίωσης ή του τέλους και σε άλλους, "μεταφυσικούς" για την καθημερινότητά μας, προβληματισμούς, με κίνδυνο η επόμενη αντανακλαστική κίνηση να είναι αυτό το υφάτο "ε, καλά" ή και η ολοκλήρωση της ανάγνωσης του ανά χείρας πονήματος στο σημείο αυτό. Θα ήταν εύκολο, αλλά δεν θα προσπεράσουμε εύκολα το ενδεχόμενο αυτό. Μπορεί σε κανέναν να μην αρέσει η υπάρχουσα κατάσταση, όπως μπορεί και καθένας να βλέπει διαφορετικά το τι φταίει ή το τι θα μπορούσε να γίνει.
Σε όλες τις περιπτώσεις ένα είναι το κοινό: επί της ουσίας έχουμε δεχθεί την κατάσταση αυτή. Εχουμε πιστέψει ότι τα πράγματα "έτσι είναι" και δεν μπορούν να είναι διαφορετικά. Εχουμε πιστέψει ότι γι' αυτό φταίει μια εντόπια ή και παγκοσμιοποιημένη αόρατη δύναμη που επιβάλλει την άχαρη πραγματικότητα που πολλοί βιώνουν και είναι εκείνη που τους σπρώχνει να κάνουν πράγματα με τα οποία "κατά βάθος δε συμφωνούν", αλλά στο όνομα της επιβίωσης, όπως και να την εννοεί ο καθένας, "δεν γίνεται αλλιώς". Αυτό είναι και το χειρότερο από τα επιτεύγματα της σημερινής τάξης πραγμάτων: μας έχει πείσει για την αναγκαιότητά της και την ανυπαρξία άλλων τρόπων -τελικά- επιβίωσης. Βέβαια, η εικόνα που έχουμε εμείς δεν είναι η ίδια με την εικόνα που έχουν οι φορείς στην Ευρώπη ή τις ΗΠΑ. Η θέση που έχουμε αποδεχτεί εμείς ως "νέα οικονομία" μέσα στην όλη εικόνα, αυτή του μίζερου μεταπράτη και του γραφικού γκρινιάρη, δεν είναι και η θέση των εταιριών άλλων "πιο ανεπτυγμένων" χωρών. Ανεπτυγμένων σε τι; Αν το ψάξουμε θα διαπιστώσουμε ότι οι άλλοι δεν διαφέρουν από εμάς σε ικανότητες και γνώσεις, αλλά έχουν μια πιο "ανεπτυγμένη" άποψη για την ίδια την ανάπτυξη και το ρόλο τους σε παγκόσμια κλίμακα.
Αυτή ακριβώς την άποψη, την οποία εμείς δεν έχουμε, και που μόνο ως "απροσδιόριστη ουτοπία" και "εκ του ασφαλούς κριτική" μπορούμε φανταζόμαστε στα μηνιαία σχόλιά μας. Ας υποθέσουμε, λοιπόν, ότι στόχος μας είναι η δημιουργία γνώσης και δικών μας προϊόντων που βασίζονται σε αυτή. Οτι η "νίκη" και το "lifestyle" που τη συνοδεύει, θα έρθουν από εκεί. Ας υποθέσουμε ότι οι άλλοι δεν είναι καλύτεροι από εμάς απλά και μόνο επειδή είναι "οι άλλοι", και ότι τα δικά μας έργα μπορούν να ξεπεράσουν αυτά που σήμερα "αντιπροσωπεύουμε" και κάνουμε "integration". Ας αποφασίσουμε ότι η επόμενη εταιρία που θα ηγηθεί στον κόσμο στο χώρο του λογισμικού σε κάποιο από τα τόσα πεδία εφαρμογών του θα είναι ελληνική, και ας επιχειρήσουμε για το σκοπό αυτό να επεκταθούμε επιτιθέμενοι. Να υποστηρίξουμε τις όποιες εγχώριες προσπάθειες, ας πούμε σε λογισμικό CRM, και να μην τις κατηγορούμε ως "δευτεροκλασάτες" έναντι των προϊόντων που "αποκλειστικά" αντιπροσωπεύουμε. Ας υποθέσουμε ότι μπορούμε να αντιπροσωπεύσουμε το δικό μας λογισμικό στην Ευρώπη, την Αμερική και την Αυστραλία και όχι το αντίστροφο. Ας σταματήσουμε να θεωρούμε "επιχειρηματική κίνηση" την απασχόληση φτηνών ημιμαθών και ας επενδύσουμε στη γνώση. Οχι μόνο μπορούμε, αλλά και δεν έχουμε να χάσουμε τίποτε άλλο από την αρνητική ενέργεια που σήμερα κινεί τη μίζερη ελληνική "νέα οικονομία". Τίποτε απολύτως.
Ας υποθέσουμε για λίγο ότι αντιμετωπίζουμε τα πράγματα κάπως διαφορετικά. Ας πούμε ότι η ενέργεια που καταναλώνει ατομικά ο καθένας μας και συνολικά όλοι εμείς οι των νέων τεχνολογιών και της νέας οικονομίας ή όπως αλλιώς θέλετε πείτε το, δεν αναλωνόταν εκεί που αναλώνεται σήμερα αλλά κάναμε με αυτή κάτι διαφορετικό. Δηλαδή, αντί να διαμαρτυρόμαστε για τα κακώς κείμενα γύρω μας, αντί να αδειάζουμε τις λέξεις από το νόημά τους σε κενά περιεχομένου "δελτία τύπου", "τεχνικά δελτία έργων" κλπ, αντί να επιχειρούμε να κλείσουμε τη δουλειά σε "άλλα επίπεδα", αντί να προσποιούμαστε ότι "κάναμε τη δουλειά" ενώ ξέρουμε ότι έχουμε κάνει μια μικρή επίφαση αυτής, αντί, εν κατακλείδι να κάναμε όλα αυτά και άλλα συναφή, να είχαμε μια άλλη στάση ζωής.
Ας σκεφτούμε τι θα μπορούσε να έχει ως αποτέλεσμα μια τέτοια διαφορετική στάση ζωής η οποία θα χαρακτηρίζονταν από τη διοχέτευση της ενέργειάς μας σε δημιουργικά πράγματα και όχι σε αυτά που πολλοί κατά βάθος γνωρίζουμε ότι κάνουμε σήμερα. Ο προβληματισμός αυτός εύκολα ανάγεται στον προβληματισμό του ρεαλιστικού και του εφικτού, της επιβίωσης ή του τέλους και σε άλλους, "μεταφυσικούς" για την καθημερινότητά μας, προβληματισμούς, με κίνδυνο η επόμενη αντανακλαστική κίνηση να είναι αυτό το υφάτο "ε, καλά" ή και η ολοκλήρωση της ανάγνωσης του ανά χείρας πονήματος στο σημείο αυτό. Θα ήταν εύκολο, αλλά δεν θα προσπεράσουμε εύκολα το ενδεχόμενο αυτό. Μπορεί σε κανέναν να μην αρέσει η υπάρχουσα κατάσταση, όπως μπορεί και καθένας να βλέπει διαφορετικά το τι φταίει ή το τι θα μπορούσε να γίνει.
Σε όλες τις περιπτώσεις ένα είναι το κοινό: επί της ουσίας έχουμε δεχθεί την κατάσταση αυτή. Εχουμε πιστέψει ότι τα πράγματα "έτσι είναι" και δεν μπορούν να είναι διαφορετικά. Εχουμε πιστέψει ότι γι' αυτό φταίει μια εντόπια ή και παγκοσμιοποιημένη αόρατη δύναμη που επιβάλλει την άχαρη πραγματικότητα που πολλοί βιώνουν και είναι εκείνη που τους σπρώχνει να κάνουν πράγματα με τα οποία "κατά βάθος δε συμφωνούν", αλλά στο όνομα της επιβίωσης, όπως και να την εννοεί ο καθένας, "δεν γίνεται αλλιώς". Αυτό είναι και το χειρότερο από τα επιτεύγματα της σημερινής τάξης πραγμάτων: μας έχει πείσει για την αναγκαιότητά της και την ανυπαρξία άλλων τρόπων -τελικά- επιβίωσης. Βέβαια, η εικόνα που έχουμε εμείς δεν είναι η ίδια με την εικόνα που έχουν οι φορείς στην Ευρώπη ή τις ΗΠΑ. Η θέση που έχουμε αποδεχτεί εμείς ως "νέα οικονομία" μέσα στην όλη εικόνα, αυτή του μίζερου μεταπράτη και του γραφικού γκρινιάρη, δεν είναι και η θέση των εταιριών άλλων "πιο ανεπτυγμένων" χωρών. Ανεπτυγμένων σε τι; Αν το ψάξουμε θα διαπιστώσουμε ότι οι άλλοι δεν διαφέρουν από εμάς σε ικανότητες και γνώσεις, αλλά έχουν μια πιο "ανεπτυγμένη" άποψη για την ίδια την ανάπτυξη και το ρόλο τους σε παγκόσμια κλίμακα.
Αυτή ακριβώς την άποψη, την οποία εμείς δεν έχουμε, και που μόνο ως "απροσδιόριστη ουτοπία" και "εκ του ασφαλούς κριτική" μπορούμε φανταζόμαστε στα μηνιαία σχόλιά μας. Ας υποθέσουμε, λοιπόν, ότι στόχος μας είναι η δημιουργία γνώσης και δικών μας προϊόντων που βασίζονται σε αυτή. Οτι η "νίκη" και το "lifestyle" που τη συνοδεύει, θα έρθουν από εκεί. Ας υποθέσουμε ότι οι άλλοι δεν είναι καλύτεροι από εμάς απλά και μόνο επειδή είναι "οι άλλοι", και ότι τα δικά μας έργα μπορούν να ξεπεράσουν αυτά που σήμερα "αντιπροσωπεύουμε" και κάνουμε "integration". Ας αποφασίσουμε ότι η επόμενη εταιρία που θα ηγηθεί στον κόσμο στο χώρο του λογισμικού σε κάποιο από τα τόσα πεδία εφαρμογών του θα είναι ελληνική, και ας επιχειρήσουμε για το σκοπό αυτό να επεκταθούμε επιτιθέμενοι. Να υποστηρίξουμε τις όποιες εγχώριες προσπάθειες, ας πούμε σε λογισμικό CRM, και να μην τις κατηγορούμε ως "δευτεροκλασάτες" έναντι των προϊόντων που "αποκλειστικά" αντιπροσωπεύουμε. Ας υποθέσουμε ότι μπορούμε να αντιπροσωπεύσουμε το δικό μας λογισμικό στην Ευρώπη, την Αμερική και την Αυστραλία και όχι το αντίστροφο. Ας σταματήσουμε να θεωρούμε "επιχειρηματική κίνηση" την απασχόληση φτηνών ημιμαθών και ας επενδύσουμε στη γνώση. Οχι μόνο μπορούμε, αλλά και δεν έχουμε να χάσουμε τίποτε άλλο από την αρνητική ενέργεια που σήμερα κινεί τη μίζερη ελληνική "νέα οικονομία". Τίποτε απολύτως.
1.10.04
Προετοιμασίες για το χειμώνα
[Περιοδικό ne.o. - Οκτώβριος 2004]
Ακούμε τελευταία πως "απελευθερώνονται επιτέλους τα κονδύλια και τα έργα του ΚΠΣ, γεγονός που θα δώσει την πολυαναμενόμενη ανάσα στην ελληνική αγορά πληροφορικής και όχι μόνο". Μάλιστα, "αυτή τη φορά τα χρήματα θα βγουν όντως στην αγορά διότι η νέα κυβέρνηση είναι αποφασισμένη κλπ, κλπ". Οι εταιρίες ετοιμάζονται, όπως περίπου προετοιμάζονταν οι οικογένειες για το χειμώνα στις παιδικές μας εκθέσεις: οι προσφορές διαγωνισμών που δεν έγιναν ποτέ βγαίνουν και πάλι από τα συρτάρια, ξεσκονίζονται και επικαιροποιούνται. Στα lobby των κεντρικών ξενοδοχείων και στα τηλέφωνα καθορίζονται οι νέες συμμαχίες ή επανεπιβεβαιώνονται οι παλιές: εσείς εδώ, εμείς εκεί, θα κατεβείτε στο τάδε έργο αλλά ακριβότεροι από εμάς, και το αυτό θα πράξουμε και δια υμάς όταν μας το ζητήσετε, το "τρίγωνο" θα κλείσει μέσω του τάδε νέου παράγοντα που "είναι μέσα στα πράγματα" και όλα αυτά που όλοι ξέρουν ότι συμβαίνουν και λίγοι παραδέχονται.
Η κεντρική ιδέα είναι, λίγο ως πολύ, να καταναλωθούν οι κοινοτικοί πόροι που θα βγουν στην αγορά και να ωφεληθούν, ασφαλώς, όλοι όσοι θα συμμετάσχουν σε αυτό. Εχουμε πολλάκις χαρακτηρίσει ως άρρωστο το φαινόμενο εξάρτησης της αγοράς από τους πόρους αυτούς. Είναι άλλο πράγμα να συναξιοποιούνται οι όποιοι πόροι στα πλαίσια επενδύσεων που ούτως ή άλλως ήταν σχεδιασμένες και επρόκειτο να γίνουν, και άλλο να γίνονται με περισσότερη ή λιγότερη επίφαση κάποιες επενδύσεις επ' ευκαιρίαν των κοινοτικών πόρων (αν όχι μόνο και μόνο επειδή αυτοί υπάρχουν). Αν λογαριάσει κανείς ότι σήμερα η υπερτιμολόγηση (ειδικά στην τάξη μεγέθους που συνέβαινε στο παρελθόν) δεν είναι καθόλου εύκολη υπόθεση, τότε η είσοδος των πόρων στην αγορά είναι το πολύ το μισό από το κεφάλαιο που πρέπει να διατεθεί. Το υπόλοιπο είναι εθνικό, ιδιωτικό ή δημόσιο.
Εδώ, όμως, αρχίζουν τα δύσκολα διότι, σύμφωνα πάντα με τις ειδήσεις και τις εφημερίδες, και οι ρυθμοί ανάπτυξης θα πέσουν, και χρήμα δεν υπάρχει στα ταμεία, και πολλά άλλα. Φαίνεται ότι οι προηγούμενοι διαχειριστές, εκτός από την λογιστική εικονική πραγματικότητα, μας άφησαν για κληρονομιά και εικονικά ταμεία, οι δε ιδιώτες μόνο αποφασισμένοι να επενδύσουν δεν φαίνονται. Χρήματα υπάρχουν, όμως δεν γίνονται επενδύσεις και τα νέα που κατά καιρούς φτάνουν στη δημοσιότητα ότι λ.χ. οι ξένες επενδύσεις στην Ελλάδα είναι το 0,5% του ΑΕΠ ενώ στην ΕΕ κυμαίνονται στο 14%, μάλλον συνηγορούν στην διαφαινόμενη παρατεταμένη δυστοκία της αγοράς.
Τι λείπει; Κατά τα λεγόμενα και γραφόμενα, δεν λείπει τίποτε: είμαστε μεγαλομεσαίοι ευρωπαίοι, έχουμε τους μεγαλύτερους ρυθμούς ανάπτυξης, και η αγορά μας γίνεται ολοένα και περισσότερο ανταγωνιστική. Αυτό είναι το δεύτερο στοιχείο της κληρονομιάς που μας άφησαν οι άνθρωποι της Αλλαγής: η διαστρέβλωση των εννοιών και η εκούσια δημιουργία μιας ανύπαρκτης πραγματικότητας την οποία μερικοί κοντεύουν να πιστέψουν. Μόνο που οι διαδικασίες των (εξ Ευρώπης ορμόμενων) διαχειριστικών αρχών είναι πλέον πολύ πιο δύσκολες και οι αριθμοί δύσκολα "κουμπώνουν" με την πραγματικότητα της (μη) ανταγωνιστικότητάς μας, και ας λέμε εμείς ό,τι θέλουμε.
Αυτό που πραγματικά φαίνεται να λείπει, είναι η πίστη στις ιδέες και τις δυνάμεις μας. Οποιος πιστεύει στις δυνάμεις του δεν περιμένει "τα λεφτά του ΚΠΣ". Διεκδικεί, μάχεται και κερδίζει, ακόμη και όταν όλοι γύρω του γελούν ακριβώς επειδή αυτός δεν περιμένει "τα λεφτά του ΚΠΣ". Ο ιδιώτης επενδυτής σταματά να αναζητά τραπεζίτες αλλά βρίσκει συνεργάτες που θα δημιουργήσουν. Ο κόσμος εκεί έξω περιμένει να κατακτηθεί και καμία κατάκτηση δεν έγινε με "λεφτά του ΚΠΣ". Υπάρχουν πολλοί τρόποι να συνειδητοποιηθεί η σκληρότητα, η πρόκληση, αλλά και η γοητεία αυτής της πραγματικότητας. Ας διαλέξει ο καθένας τον δικό του.
Ακούμε τελευταία πως "απελευθερώνονται επιτέλους τα κονδύλια και τα έργα του ΚΠΣ, γεγονός που θα δώσει την πολυαναμενόμενη ανάσα στην ελληνική αγορά πληροφορικής και όχι μόνο". Μάλιστα, "αυτή τη φορά τα χρήματα θα βγουν όντως στην αγορά διότι η νέα κυβέρνηση είναι αποφασισμένη κλπ, κλπ". Οι εταιρίες ετοιμάζονται, όπως περίπου προετοιμάζονταν οι οικογένειες για το χειμώνα στις παιδικές μας εκθέσεις: οι προσφορές διαγωνισμών που δεν έγιναν ποτέ βγαίνουν και πάλι από τα συρτάρια, ξεσκονίζονται και επικαιροποιούνται. Στα lobby των κεντρικών ξενοδοχείων και στα τηλέφωνα καθορίζονται οι νέες συμμαχίες ή επανεπιβεβαιώνονται οι παλιές: εσείς εδώ, εμείς εκεί, θα κατεβείτε στο τάδε έργο αλλά ακριβότεροι από εμάς, και το αυτό θα πράξουμε και δια υμάς όταν μας το ζητήσετε, το "τρίγωνο" θα κλείσει μέσω του τάδε νέου παράγοντα που "είναι μέσα στα πράγματα" και όλα αυτά που όλοι ξέρουν ότι συμβαίνουν και λίγοι παραδέχονται.
Η κεντρική ιδέα είναι, λίγο ως πολύ, να καταναλωθούν οι κοινοτικοί πόροι που θα βγουν στην αγορά και να ωφεληθούν, ασφαλώς, όλοι όσοι θα συμμετάσχουν σε αυτό. Εχουμε πολλάκις χαρακτηρίσει ως άρρωστο το φαινόμενο εξάρτησης της αγοράς από τους πόρους αυτούς. Είναι άλλο πράγμα να συναξιοποιούνται οι όποιοι πόροι στα πλαίσια επενδύσεων που ούτως ή άλλως ήταν σχεδιασμένες και επρόκειτο να γίνουν, και άλλο να γίνονται με περισσότερη ή λιγότερη επίφαση κάποιες επενδύσεις επ' ευκαιρίαν των κοινοτικών πόρων (αν όχι μόνο και μόνο επειδή αυτοί υπάρχουν). Αν λογαριάσει κανείς ότι σήμερα η υπερτιμολόγηση (ειδικά στην τάξη μεγέθους που συνέβαινε στο παρελθόν) δεν είναι καθόλου εύκολη υπόθεση, τότε η είσοδος των πόρων στην αγορά είναι το πολύ το μισό από το κεφάλαιο που πρέπει να διατεθεί. Το υπόλοιπο είναι εθνικό, ιδιωτικό ή δημόσιο.
Εδώ, όμως, αρχίζουν τα δύσκολα διότι, σύμφωνα πάντα με τις ειδήσεις και τις εφημερίδες, και οι ρυθμοί ανάπτυξης θα πέσουν, και χρήμα δεν υπάρχει στα ταμεία, και πολλά άλλα. Φαίνεται ότι οι προηγούμενοι διαχειριστές, εκτός από την λογιστική εικονική πραγματικότητα, μας άφησαν για κληρονομιά και εικονικά ταμεία, οι δε ιδιώτες μόνο αποφασισμένοι να επενδύσουν δεν φαίνονται. Χρήματα υπάρχουν, όμως δεν γίνονται επενδύσεις και τα νέα που κατά καιρούς φτάνουν στη δημοσιότητα ότι λ.χ. οι ξένες επενδύσεις στην Ελλάδα είναι το 0,5% του ΑΕΠ ενώ στην ΕΕ κυμαίνονται στο 14%, μάλλον συνηγορούν στην διαφαινόμενη παρατεταμένη δυστοκία της αγοράς.
Τι λείπει; Κατά τα λεγόμενα και γραφόμενα, δεν λείπει τίποτε: είμαστε μεγαλομεσαίοι ευρωπαίοι, έχουμε τους μεγαλύτερους ρυθμούς ανάπτυξης, και η αγορά μας γίνεται ολοένα και περισσότερο ανταγωνιστική. Αυτό είναι το δεύτερο στοιχείο της κληρονομιάς που μας άφησαν οι άνθρωποι της Αλλαγής: η διαστρέβλωση των εννοιών και η εκούσια δημιουργία μιας ανύπαρκτης πραγματικότητας την οποία μερικοί κοντεύουν να πιστέψουν. Μόνο που οι διαδικασίες των (εξ Ευρώπης ορμόμενων) διαχειριστικών αρχών είναι πλέον πολύ πιο δύσκολες και οι αριθμοί δύσκολα "κουμπώνουν" με την πραγματικότητα της (μη) ανταγωνιστικότητάς μας, και ας λέμε εμείς ό,τι θέλουμε.
Αυτό που πραγματικά φαίνεται να λείπει, είναι η πίστη στις ιδέες και τις δυνάμεις μας. Οποιος πιστεύει στις δυνάμεις του δεν περιμένει "τα λεφτά του ΚΠΣ". Διεκδικεί, μάχεται και κερδίζει, ακόμη και όταν όλοι γύρω του γελούν ακριβώς επειδή αυτός δεν περιμένει "τα λεφτά του ΚΠΣ". Ο ιδιώτης επενδυτής σταματά να αναζητά τραπεζίτες αλλά βρίσκει συνεργάτες που θα δημιουργήσουν. Ο κόσμος εκεί έξω περιμένει να κατακτηθεί και καμία κατάκτηση δεν έγινε με "λεφτά του ΚΠΣ". Υπάρχουν πολλοί τρόποι να συνειδητοποιηθεί η σκληρότητα, η πρόκληση, αλλά και η γοητεία αυτής της πραγματικότητας. Ας διαλέξει ο καθένας τον δικό του.
1.6.04
Allegro ma non troppo
[Περιοδικό ne.o. - Ιούνιος 2004]
Κατά την μεταγραφή μουσικών κομματιών σε παρτιτούρα δίνεται, συνήθως στην αρχή, μια οδηγία για το ύφος της απόδοσης. Υπάρχουν οδηγίες για βαριά, αργή, ήρεμη, κανονική, εύθυμη, ζωηρή, έως και πολύ γρήγορη απόδοση. Ο μουσικός διαβάζει την οδηγία και ρυθμίζει το μετρονόμο αλλά και τη διάθεση της απόδοσής του σύμφωνα με αυτή. Το τελικό αποτέλεσμα εξαρτάται από τον τρόπο απόδοσης της οδηγίας του συνθέτη, ο οποίος δεν είναι, ασφαλώς, πάντα ο ίδιος μιας και κάθε τριάδα "εκτελεστής-όργανο-εκτέλεση" είναι μοναδική. Τα πράγματα γίνονται περισσότερο σύνθετα αλλά και γοητευτικά, όταν το μουσικό κομμάτι αποδίδεται από μια ορχήστρα.
Ας υποθέσουμε ότι η αγορά πληροφορικής, νέας οικονομίας κλπ, είναι η ορχήστρα που εκτελεί τη "Συμφωνία του 3ου ΚΠΣ", τη γνωστή και ως "Καθυστερημένη". Είναι χρόνια τώρα που οι μουσικοί, απλήρωτοι και με τσαλακωμένα ρούχα, χορδίζουν τα όργανά τους για να αποδώσουν - τι άλλο - το καλύτερο δυνατό αποτέλεσμα. Κάνουν "πηγαδάκια", κάποιοι συζητούν πίσω από το παραβάν, οι διευθυντές ορχήστρας εναλλάσσονται σε ρόλους και βάθρα, όλοι κοιτούν γύρω τους και -κυρίως- πίσω τους. Κάποιοι κρύβουν το χαμόγελο του "κάτι ξέρω" πίσω από την καλλιεργημένη γενειάδα τους, όμως και αυτοί ακόμη, κάποτε επιστρέφουν στα όργανά τους. Φήμες διαδίδονται, καμπανάκια που ειδοποιούν για την έναρξη της παράστασης ακούγονται, η αυλαία πάει να ανέβει, όμως και πάλι κατεβαίνει. Κάποιοι εγκαταλείπουν την ιδέα και επιστρέφουν στα πανηγύρια όπου έπαιζαν πριν. Κάποιοι άλλοι, επωφελούνται και αγοράζουν τις καρέκλες και τα όργανα όσων αποφασίζουν να τα πουλήσουν για να ζήσουν, μη έχοντας άλλη επιλογή.
Αλλοι πάλι, γίνονται αναλυτές: πότε θα αρχίσει η συναυλία, ποιες είναι οι αλλαγές της τελευταίας στιγμής στα όργανα που είναι επιλέξιμα να παίξουν, ποιες ιδιαιτερότητες στις προδιαγραφές του χορδίσματος θα αφήσουν κάποιους μουσικούς εκτός. Οι αναλύσεις, μάλιστα, πωλούνται ενίοτε ακριβότερα και από το εισιτήριο. Πλέον, αυτό που απασχολεί είναι να γίνει η συναυλία και όχι ποια μουσική και πώς θα παιχτεί. Το παρασκήνιο του παρασκηνίου είναι και αυτό θέμα προς συζήτηση, διερεύνηση και πώληση ενσωματωμένο στις αναλύσεις, εκτιμήσεις, συμβουλές, και αναλυτικές προδιαγραφές του χαρτιού της παρτιτούρας.
Δίπλα, η Μονάδα Οργάνωσης Πασών των Συναυλιών θέτει μέτρα για την σύλληψη, τη σχεδίαση, την επικύρωση, την αποτίμηση και την επαλήθευση της βιωσιμότητας του ήχου της συναυλίας που δεν λέει να ξεκινήσει.
Η ορχήστρα έχει αρχίσει να πεινά και να διψά, όμως η συναυλία δεν ματαιώνεται. Κάποιοι φεύγουν για λίγο, δίνουν ένα "γρήγορο" κονσέρτο τουριστικής κατανάλωσης και επανέρχονται στο πάλκο, στον προθάλαμο, στην αυλή ή όπου, τέλος πάντων, καταφέρνουν να φτάσουν. Κανείς δεν σκοπεύει να χάσει τη Συναυλία.
Οι θεατές μπαινοβγαίνουν στην αίθουσα, στην αρχή νευρικοί, στη συνέχεια κάπως κουρασμένοι, αλλά και αυτοί επίμονοι. Το Πολιτιστικό Πρόγραμμα τους προσφέρει και άλλα θεάματα, κυρίως από τον αθλητικό χώρο. Το μουσικό πρόγραμμα μπορεί να περιμένει, όμως δεν υπάρχει περίπτωση να μην δοθεί. Οι διοικητές του οργανισμού αλλάζουν, τιμωρημένοι μεταξύ άλλων για τη μη έναρξη της συναυλίας. Οι νέοι διοικητές υπόσχονται καλύτερο ήχο, νέα όργανα και πιο ποιοτικά κομμάτια. Μαζί τους φαίνεται να αλλάζουν και οι διευθυντές ορχήστρας και γενικά οι λεγόμενοι "συντελεστές". Το νέο αίμα, ενίοτε γαλουχημένο από το απερχόμενο, υπόσχεται στους μουσικούς και τα όργανά τους την έναρξη της Νέας Συναυλίας: όλοι θα έχουν δικαίωμα και ευκαιρία να παίξουν, χωρίς διακρίσεις και αποκλεισμούς.
Το κλίμα ξαφνικά γίνεται εορταστικό. Ολοι ξεχνούν την κούρασή τους, ξεσκονίζουν τις παρτιτούρες τους, τοποθετούν τα αναλόγια στη θέση τους και περιμένουν το σήμα του νέου μαέστρου, έτοιμοι να εκφράσουν την εύθυμη διάθεσή τους στην ερμηνεία τους. Οσο για τη μουσική, μπορεί να πρόκειται για παγκόσμια πρώτη εκτέλεση που θα δοξαστεί στους αιώνες, μπορεί πάλι όχι. Το σίγουρο είναι ότι ετοιμάζεται να αποδοθεί σε ύφος "allegro". Ma non troppo, προσθέτουμε εμείς...
Κατά την μεταγραφή μουσικών κομματιών σε παρτιτούρα δίνεται, συνήθως στην αρχή, μια οδηγία για το ύφος της απόδοσης. Υπάρχουν οδηγίες για βαριά, αργή, ήρεμη, κανονική, εύθυμη, ζωηρή, έως και πολύ γρήγορη απόδοση. Ο μουσικός διαβάζει την οδηγία και ρυθμίζει το μετρονόμο αλλά και τη διάθεση της απόδοσής του σύμφωνα με αυτή. Το τελικό αποτέλεσμα εξαρτάται από τον τρόπο απόδοσης της οδηγίας του συνθέτη, ο οποίος δεν είναι, ασφαλώς, πάντα ο ίδιος μιας και κάθε τριάδα "εκτελεστής-όργανο-εκτέλεση" είναι μοναδική. Τα πράγματα γίνονται περισσότερο σύνθετα αλλά και γοητευτικά, όταν το μουσικό κομμάτι αποδίδεται από μια ορχήστρα.
Ας υποθέσουμε ότι η αγορά πληροφορικής, νέας οικονομίας κλπ, είναι η ορχήστρα που εκτελεί τη "Συμφωνία του 3ου ΚΠΣ", τη γνωστή και ως "Καθυστερημένη". Είναι χρόνια τώρα που οι μουσικοί, απλήρωτοι και με τσαλακωμένα ρούχα, χορδίζουν τα όργανά τους για να αποδώσουν - τι άλλο - το καλύτερο δυνατό αποτέλεσμα. Κάνουν "πηγαδάκια", κάποιοι συζητούν πίσω από το παραβάν, οι διευθυντές ορχήστρας εναλλάσσονται σε ρόλους και βάθρα, όλοι κοιτούν γύρω τους και -κυρίως- πίσω τους. Κάποιοι κρύβουν το χαμόγελο του "κάτι ξέρω" πίσω από την καλλιεργημένη γενειάδα τους, όμως και αυτοί ακόμη, κάποτε επιστρέφουν στα όργανά τους. Φήμες διαδίδονται, καμπανάκια που ειδοποιούν για την έναρξη της παράστασης ακούγονται, η αυλαία πάει να ανέβει, όμως και πάλι κατεβαίνει. Κάποιοι εγκαταλείπουν την ιδέα και επιστρέφουν στα πανηγύρια όπου έπαιζαν πριν. Κάποιοι άλλοι, επωφελούνται και αγοράζουν τις καρέκλες και τα όργανα όσων αποφασίζουν να τα πουλήσουν για να ζήσουν, μη έχοντας άλλη επιλογή.
Αλλοι πάλι, γίνονται αναλυτές: πότε θα αρχίσει η συναυλία, ποιες είναι οι αλλαγές της τελευταίας στιγμής στα όργανα που είναι επιλέξιμα να παίξουν, ποιες ιδιαιτερότητες στις προδιαγραφές του χορδίσματος θα αφήσουν κάποιους μουσικούς εκτός. Οι αναλύσεις, μάλιστα, πωλούνται ενίοτε ακριβότερα και από το εισιτήριο. Πλέον, αυτό που απασχολεί είναι να γίνει η συναυλία και όχι ποια μουσική και πώς θα παιχτεί. Το παρασκήνιο του παρασκηνίου είναι και αυτό θέμα προς συζήτηση, διερεύνηση και πώληση ενσωματωμένο στις αναλύσεις, εκτιμήσεις, συμβουλές, και αναλυτικές προδιαγραφές του χαρτιού της παρτιτούρας.
Δίπλα, η Μονάδα Οργάνωσης Πασών των Συναυλιών θέτει μέτρα για την σύλληψη, τη σχεδίαση, την επικύρωση, την αποτίμηση και την επαλήθευση της βιωσιμότητας του ήχου της συναυλίας που δεν λέει να ξεκινήσει.
Η ορχήστρα έχει αρχίσει να πεινά και να διψά, όμως η συναυλία δεν ματαιώνεται. Κάποιοι φεύγουν για λίγο, δίνουν ένα "γρήγορο" κονσέρτο τουριστικής κατανάλωσης και επανέρχονται στο πάλκο, στον προθάλαμο, στην αυλή ή όπου, τέλος πάντων, καταφέρνουν να φτάσουν. Κανείς δεν σκοπεύει να χάσει τη Συναυλία.
Οι θεατές μπαινοβγαίνουν στην αίθουσα, στην αρχή νευρικοί, στη συνέχεια κάπως κουρασμένοι, αλλά και αυτοί επίμονοι. Το Πολιτιστικό Πρόγραμμα τους προσφέρει και άλλα θεάματα, κυρίως από τον αθλητικό χώρο. Το μουσικό πρόγραμμα μπορεί να περιμένει, όμως δεν υπάρχει περίπτωση να μην δοθεί. Οι διοικητές του οργανισμού αλλάζουν, τιμωρημένοι μεταξύ άλλων για τη μη έναρξη της συναυλίας. Οι νέοι διοικητές υπόσχονται καλύτερο ήχο, νέα όργανα και πιο ποιοτικά κομμάτια. Μαζί τους φαίνεται να αλλάζουν και οι διευθυντές ορχήστρας και γενικά οι λεγόμενοι "συντελεστές". Το νέο αίμα, ενίοτε γαλουχημένο από το απερχόμενο, υπόσχεται στους μουσικούς και τα όργανά τους την έναρξη της Νέας Συναυλίας: όλοι θα έχουν δικαίωμα και ευκαιρία να παίξουν, χωρίς διακρίσεις και αποκλεισμούς.
Το κλίμα ξαφνικά γίνεται εορταστικό. Ολοι ξεχνούν την κούρασή τους, ξεσκονίζουν τις παρτιτούρες τους, τοποθετούν τα αναλόγια στη θέση τους και περιμένουν το σήμα του νέου μαέστρου, έτοιμοι να εκφράσουν την εύθυμη διάθεσή τους στην ερμηνεία τους. Οσο για τη μουσική, μπορεί να πρόκειται για παγκόσμια πρώτη εκτέλεση που θα δοξαστεί στους αιώνες, μπορεί πάλι όχι. Το σίγουρο είναι ότι ετοιμάζεται να αποδοθεί σε ύφος "allegro". Ma non troppo, προσθέτουμε εμείς...
1.4.04
Ανοίγουμε δρόμους
[Περιοδικό ne.o. - Απρίλιος 2004]
Περιμένοντας την Ολυμπιάδα και με την επιλογή αρχόντων περατωμένη, η ελληνική αγορά πληροφορικής βαδίζει το δρόμο της ανάπτυξης. Μπορεί οι ισολογισμοί να μη συνηγορούν στο "ανάπτυξη", όμως αυτό δεν εμποδίζει κανέναν να δηλώνει ότι η αγορά θα ανακάμψει, ότι το ΚΠΣ έχει αργήσει, ότι οι δείκτες πέφτουν και διεθνώς ότι, τελικά, για την άσχημη εικόνα φταίνε όλοι οι άλλοι εκτός από εμάς. Χαρακτηριστική είναι η "Ναυτεμπορική" (4.3.2004): "ούτε το 2003 ο κλάδος της πληροφορικής δεν κατάφερε να ανακάμψει, αντιθέτως σε ορισμένες εταιρίες οι ζημιές συσσωρεύτηκαν", ενώ όπου υπήρξε βελτίωση της κερδοφορίας, "δεν αποδίδεται σε ανάπτυξη των εταιριών, αλλά κυρίως σε μέτρα περιορισμού δαπανών και αναδιοργάνωσης που έθεσαν σε εφαρμογή".
Στο ίδιο άρθρο γίνεται λόγος για συνολική μείωση πωλήσεων κατά 8% και κερδών κατά 37%, ενώ "δύο στους τρεις μεγάλους ομίλους, η Altec και η infoquest εμφανίζουν συνολικές ζημιές που προσεγγίζουν τα 15 εκ. €" γεγονός που σύμφωνα με το εν λόγω δημοσίευμα, αποδίδεται σε "δυσμενείς συγκυρίες". Παρεμφερής η αναφορά για την LogicDIS όπου, σύμφωνα με τη διοίκηση της εταιρίας, οι ζημιές οφείλονται στην αναδιοργάνωση. Το δημοσίευμα κλείνει με μια χαρακτηριστική δήλωση: "...ούτε το 2004 η πληροφορική δεν αναμένεται να ανακάμψει καθώς τόσο οι εκλογές όσο και οι Ολυμπιακοί Αγώνες θα παρεμποδίσουν την ταχύτερη υλοποίηση των μεγάλων έργων στο Δημόσιο Τομέα".
Είναι γεγονός ότι τέτοια δημοσιεύματα δεν μπορεί να ικανοποιούν κανένα, ούτε εκείνους που από χρόνια έχουμε επισημάνει ζητήματα όπως ότι η αγορά πληροφορικής ζει με ενέσεις από τα ΚΠΣ, ότι κακώς ελπίζει και κινείται κυρίως με πελάτη το Δημόσιο, και ότι γενικά είναι "γίγαντας με πήλινα πόδια". Είναι επίσης γεγονός, ότι η αναζήτηση ευθυνών για την κατάσταση αυτή συνήθως παραλείπεται ως μη "πολιτικά ορθή", καθότι κανείς δεν είναι "καθαρός". Ούτε οι επιχειρηματίες που μάζεψαν το χρήμα το 99 και δεν το έκαναν αποδοτικές επενδύσεις, ούτε τα "στελέχη" που δεν τα ενδιέφερε αν πουλάνε "αέρα" αρκεί που τον πουλούσαν ακριβά, ούτε οι πολιτικοί που προέτρεπαν όλους να επενδύσουν, ούτε τα περιοδικά που "λιβάνιζαν" όλους αυτούς με το αζημίωτο, ούτε, τέλος, ο ανώνυμος επενδυτής που άφηνε να τον οδηγούν σαν πρόβατο στη σφαγή, τους έδινε τα χρήματά του και τους επιλέγει να τον κυβερνούν και να τον μορφώνουν.
Ανεξάρτητα από την ευθύνη ή μη του 3ου ΚΠΣ, η κατάσταση θα ορθολογικοποιηθεί και η αγορά θα συγκλίνει εκεί που πραγματικά τοποθετείται. Στην πορεία θα δούμε πολλά και δυστυχώς δυσάρεστα, όπως "μαζικές απολύσεις", όπως θα έλεγαν οι "παλαιοκομματικοί", ή "δημιουργία ανταγωνιστικού περιβάλλοντος απασχόλησης", όπως θα πούνε οι "σύγχρονοι". Ενα είναι το σίγουρο: η αγορά πληροφορικής στην Ελλάδα δύσκολα θα συνεχίσει να ισχυρίζεται ότι είναι αυτό που κάποτε παρουσιάστηκε ότι ήταν, και πλέον, δεν το λέμε μόνο εμείς (βλ. και EITO 2003).
Βέβαια, η κατάσταση δεν είναι μόνο "μαύρη". Υπάρχουν αγορές όπως οι τηλεπικοινωνίες όπου ανθούν. Και εκεί, το "ελληνικό επιχειρηματικό στοιχείο" είναι χαρακτηριστικό: Ιδρύονται δύο μεγάλες και αργότερα και τρίτη, εταιρίες κινητής τηλεφωνίας με μεγάλη ελληνική συμμετοχή, μπαίνουν και δημιουργούν την αγορά, εμφανίζουν εξαιρετικά αποτελέσματα, και τελικά ...πωλούνται σε πολυεθνικούς κολοσσούς. Δηλαδή "ανοίγουν το δρόμο" στους άλλους οι οποίοι, γιατί να επωμιστούν το δυσκολότερο έργο της δημιουργίας της αγοράς και της υποδομής όταν υπάρχουν πρόθυμοι έλληνες επιχειρηματίες; Μια ιδέα όχι και τόσο νέα, θα ήταν η αγορά πληροφορικής να κάνει και αυτή το ίδιο: να ανοίξει νέους δρόμους (στους άλλους πάντα). Να σταματήσει, πχ, να κατασκευάζει και να πουλάει τα μέτρια αυτοαποκαλούμενα ελληνικά ERP και να πουλάει SAP και Navision. Να "αναδιοργανώσει" τα τμήματα παραγωγής και να επιβάλλει στην αγορά να βάλει (και εκεί) Microsoft. Οπως, εξάλλου, συνέβη με το hardware και σήμερα όλοι θέλουν IBM και HP. Συνταγή επιτυχημένη, στην οποία κάποιοι "έλληνες" επιχειρηματίες έχουν ήδη αρχίσει να επενδύουν, μιας και η παραγωγή λογισμικού στην Ελλάδα είναι ...ασύμφορη. Δεν ξέρουμε τι θα συμβεί στα θύματα της απαιτούμενης "αναδιοργάνωσης", ούτε και μακροπρόθεσμα στην "απασχόληση" και την ανάπτυξη. Ξέρουμε, όμως, ότι μέχρι τότε οι καλοπληρωμένοι έλληνες manager που θα εκτελέσουν το έργο, θα δικαιούνται να επαναλαμβάνουν τον τίτλο μας: "ανοίγουμε δρόμους".
Περιμένοντας την Ολυμπιάδα και με την επιλογή αρχόντων περατωμένη, η ελληνική αγορά πληροφορικής βαδίζει το δρόμο της ανάπτυξης. Μπορεί οι ισολογισμοί να μη συνηγορούν στο "ανάπτυξη", όμως αυτό δεν εμποδίζει κανέναν να δηλώνει ότι η αγορά θα ανακάμψει, ότι το ΚΠΣ έχει αργήσει, ότι οι δείκτες πέφτουν και διεθνώς ότι, τελικά, για την άσχημη εικόνα φταίνε όλοι οι άλλοι εκτός από εμάς. Χαρακτηριστική είναι η "Ναυτεμπορική" (4.3.2004): "ούτε το 2003 ο κλάδος της πληροφορικής δεν κατάφερε να ανακάμψει, αντιθέτως σε ορισμένες εταιρίες οι ζημιές συσσωρεύτηκαν", ενώ όπου υπήρξε βελτίωση της κερδοφορίας, "δεν αποδίδεται σε ανάπτυξη των εταιριών, αλλά κυρίως σε μέτρα περιορισμού δαπανών και αναδιοργάνωσης που έθεσαν σε εφαρμογή".
Στο ίδιο άρθρο γίνεται λόγος για συνολική μείωση πωλήσεων κατά 8% και κερδών κατά 37%, ενώ "δύο στους τρεις μεγάλους ομίλους, η Altec και η infoquest εμφανίζουν συνολικές ζημιές που προσεγγίζουν τα 15 εκ. €" γεγονός που σύμφωνα με το εν λόγω δημοσίευμα, αποδίδεται σε "δυσμενείς συγκυρίες". Παρεμφερής η αναφορά για την LogicDIS όπου, σύμφωνα με τη διοίκηση της εταιρίας, οι ζημιές οφείλονται στην αναδιοργάνωση. Το δημοσίευμα κλείνει με μια χαρακτηριστική δήλωση: "...ούτε το 2004 η πληροφορική δεν αναμένεται να ανακάμψει καθώς τόσο οι εκλογές όσο και οι Ολυμπιακοί Αγώνες θα παρεμποδίσουν την ταχύτερη υλοποίηση των μεγάλων έργων στο Δημόσιο Τομέα".
Είναι γεγονός ότι τέτοια δημοσιεύματα δεν μπορεί να ικανοποιούν κανένα, ούτε εκείνους που από χρόνια έχουμε επισημάνει ζητήματα όπως ότι η αγορά πληροφορικής ζει με ενέσεις από τα ΚΠΣ, ότι κακώς ελπίζει και κινείται κυρίως με πελάτη το Δημόσιο, και ότι γενικά είναι "γίγαντας με πήλινα πόδια". Είναι επίσης γεγονός, ότι η αναζήτηση ευθυνών για την κατάσταση αυτή συνήθως παραλείπεται ως μη "πολιτικά ορθή", καθότι κανείς δεν είναι "καθαρός". Ούτε οι επιχειρηματίες που μάζεψαν το χρήμα το 99 και δεν το έκαναν αποδοτικές επενδύσεις, ούτε τα "στελέχη" που δεν τα ενδιέφερε αν πουλάνε "αέρα" αρκεί που τον πουλούσαν ακριβά, ούτε οι πολιτικοί που προέτρεπαν όλους να επενδύσουν, ούτε τα περιοδικά που "λιβάνιζαν" όλους αυτούς με το αζημίωτο, ούτε, τέλος, ο ανώνυμος επενδυτής που άφηνε να τον οδηγούν σαν πρόβατο στη σφαγή, τους έδινε τα χρήματά του και τους επιλέγει να τον κυβερνούν και να τον μορφώνουν.
Ανεξάρτητα από την ευθύνη ή μη του 3ου ΚΠΣ, η κατάσταση θα ορθολογικοποιηθεί και η αγορά θα συγκλίνει εκεί που πραγματικά τοποθετείται. Στην πορεία θα δούμε πολλά και δυστυχώς δυσάρεστα, όπως "μαζικές απολύσεις", όπως θα έλεγαν οι "παλαιοκομματικοί", ή "δημιουργία ανταγωνιστικού περιβάλλοντος απασχόλησης", όπως θα πούνε οι "σύγχρονοι". Ενα είναι το σίγουρο: η αγορά πληροφορικής στην Ελλάδα δύσκολα θα συνεχίσει να ισχυρίζεται ότι είναι αυτό που κάποτε παρουσιάστηκε ότι ήταν, και πλέον, δεν το λέμε μόνο εμείς (βλ. και EITO 2003).
Βέβαια, η κατάσταση δεν είναι μόνο "μαύρη". Υπάρχουν αγορές όπως οι τηλεπικοινωνίες όπου ανθούν. Και εκεί, το "ελληνικό επιχειρηματικό στοιχείο" είναι χαρακτηριστικό: Ιδρύονται δύο μεγάλες και αργότερα και τρίτη, εταιρίες κινητής τηλεφωνίας με μεγάλη ελληνική συμμετοχή, μπαίνουν και δημιουργούν την αγορά, εμφανίζουν εξαιρετικά αποτελέσματα, και τελικά ...πωλούνται σε πολυεθνικούς κολοσσούς. Δηλαδή "ανοίγουν το δρόμο" στους άλλους οι οποίοι, γιατί να επωμιστούν το δυσκολότερο έργο της δημιουργίας της αγοράς και της υποδομής όταν υπάρχουν πρόθυμοι έλληνες επιχειρηματίες; Μια ιδέα όχι και τόσο νέα, θα ήταν η αγορά πληροφορικής να κάνει και αυτή το ίδιο: να ανοίξει νέους δρόμους (στους άλλους πάντα). Να σταματήσει, πχ, να κατασκευάζει και να πουλάει τα μέτρια αυτοαποκαλούμενα ελληνικά ERP και να πουλάει SAP και Navision. Να "αναδιοργανώσει" τα τμήματα παραγωγής και να επιβάλλει στην αγορά να βάλει (και εκεί) Microsoft. Οπως, εξάλλου, συνέβη με το hardware και σήμερα όλοι θέλουν IBM και HP. Συνταγή επιτυχημένη, στην οποία κάποιοι "έλληνες" επιχειρηματίες έχουν ήδη αρχίσει να επενδύουν, μιας και η παραγωγή λογισμικού στην Ελλάδα είναι ...ασύμφορη. Δεν ξέρουμε τι θα συμβεί στα θύματα της απαιτούμενης "αναδιοργάνωσης", ούτε και μακροπρόθεσμα στην "απασχόληση" και την ανάπτυξη. Ξέρουμε, όμως, ότι μέχρι τότε οι καλοπληρωμένοι έλληνες manager που θα εκτελέσουν το έργο, θα δικαιούνται να επαναλαμβάνουν τον τίτλο μας: "ανοίγουμε δρόμους".
1.11.03
Ενοικιάζεται
[Περιοδικό ne.o. - Νοέμβριος 2003]
Οδηγώντας στις κεντρικές λεωφόρους εύκολα διαπιστώνει κανείς ότι μία λέξη περιγράφει την κατάσταση των επαγγελματικών χώρων: η λέξη "ενοικιάζεται". Γραφεία μέχρι ολόκληρα κτίρια διατίθενται προς ενοικίαση για επαγγελματική χρήση, η δε αίσθησή μας είναι ότι ελευθερώνονται με μεγαλύτερους ρυθμούς από τους συνηθισμένους ρυθμούς πτητικότητας των επαγγελματικών δραστηριοτήτων. Χώροι που δεν χτίστηκαν εχτές αλλά ελευθερώθηκαν από τους ενοικιαστές στους στα πλαίσια της συρρίκνωσης ή και εγκατάλειψης της επαγγελματικής δραστηριότητας και που πολλοί από αυτούς στέγαζαν πάσης φύσεως υπηρεσίες και εμπορικές δραστηριότητες σχετικές με τις νέες τεχνολογίες και την e-οικονομία.
Πού πήγαν αυτές οι δραστηριότητες; Γιατί τα κτίρια που τις στέγαζαν ενοικιάζονται; Ηταν λάθος σχεδιασμένες εξ αρχής, δεν βρήκαν έδαφος να αναπτυχθούν, υπέκυψαν στον ανταγωνισμό; Τι ακριβώς συνέβη; Και τα τρία, θα πει κανείς, επιβεβαιώνοντας το ότι οι νέες συνθήκες του επιχειρείν τρέχουν πολύ γρήγορα τον χρόνο. Εξάλλου, το φαινόμενο δεν θα ήταν ανησυχητικό αν τους χώρους που αδειάζουν κατελάμβαναν οι επόμενοι επιχειρηματίες, τόσο γρήγορα που το "ενοικιάζεται" να μη γίνεται αντιληπτό από τον περιστασιακό περιπατητή. Ομως αυτό δεν συμβαίνει και ο παρατηρητής θα εντοπίσει ότι οι "αλυσίδες" που θα μας έκαναν ευτυχισμένους με την τεχνολογία εγκαταλείπουν άτακτα τους χώρους τους, ότι τα "υπολογιστές-περιφερειακά-αναλώσιμα" δεν είναι παντού βιώσιμα ως επιχειρήσεις, όπως και αρκετά από τα "προγράμματα-λογισμικό-λύσεις", αλλά και άλλες εταιρίες που επίτηδες δεν διαθέτουν πινακίδα ορατή από τον περαστικό και ασχολούνται με "υπηρεσίες" πάσης φύσεως, σύμφωνα ή όχι σύμφωνα με το γνωστό ανέκδοτο με τον βοσκό και τον Σύμβουλο.
Κανείς, ασφαλώς, δεν μπορεί να χαίρεται γι αυτή την κατάσταση. Πρέπει, όμως, να βγάζει τα συμπεράσματά του, χωρίς προκαταλήψεις και αξιώματα του τύπου "φταίνε όλοι οι άλλοι αντικειμενικοί και υποκειμενικοί παράγοντες εκτός από την εταιρική πολιτική". Πόσα, πλέον, αναλώσιμα θα μπορούσαν να πουληθούν; Πόσοι υπολογιστές από καταστήματα που το σημαντικότερο εργαλείο της δουλειάς τους είναι το τηλέφωνο; Πόσοι σύμβουλοι θα μπορούσαν να ευδοκιμήσουν, συμβουλεύοντας άλλους για κάτι που οι ίδιοι ποτέ δεν άσκησαν ως επάγγελμα σε πραγματικά ανταγωνιστικό περιβάλλον; Πόσοι μεταπωλητές συστημάτων, λογισμικού, ολοκληρωμένων λύσεων, προστιθέμενης αξίας και άλλων πολλών ακρωνυμίων που περιγράφουν με άλλα ονόματα το ίδιο τίποτα, θα μπορούσαν να επιβιώσουν; Για πόσο διάστημα τα συγχωνευόμενα κενά θα ήταν κάτι περισσότερο από κενά; Και τελικά, οι εταιρίες-πελάτες όλων αυτών, πάσχουν από εκείνα που πουλούσαν αυτοί που κλείνουν και θα πουλάνε μάλλον και αυτοί που θα ανοίξουν στη θέση τους, ή μήπως έχουν άλλα σημαντικά προβλήματα;
Οι απαντήσεις αρχίζουν σήμερα να γίνονται αντιληπτές από αρκετούς, άσχετα από το ποιοι και πότε το παραδέχονται. Οι πραγματικές επιχειρήσεις, εκείνες των οποίων τα χέρια είναι δεμένα από άλλους ουσιαστικούς παράγοντες και όχι από την έλλειψη του "νέου" εκτυπωτή, του "νέου" business server και του "νέου" ERP (τέως λογιστηρίου, μισθοδοσίας, αποθήκης, κλπ), έχουν πολύ σοβαρότερα προβλήματα από αυτά που υποτίθεται ότι τους λύνουν οι πωλητές και οι σύμβουλοι του ανέκδοτου με τον βοσκό.
Ολοι αυτοί, τελικά, απλά τους υπόσχονται την παλιά λύση που μόνο λύση νέας οικονομίας δεν είναι, ότι δηλαδή αν αγοράσουν τα προϊόντα και τις υπηρεσίες που μεταπωλούν, θα χρειαστούν λιγότερους εργαζόμενους για να κάνουν την ίδια δουλειά. Μέχρι εκεί φτάνουν και, δυστυχώς, με σύμμαχο την άγνοια (;) ότι ήδη στην Ελλάδα το κόστος του εργαζόμενου είναι το μικρότερο της Ευρώπης (των 15), ξεχνούν ότι ακριβώς η "δουλειά" είναι που λείπει και όχι το κόστος αυτού που θα την κάνει. Οσο αυτό δεν γίνεται αντιληπτό από τους επιχειρηματίες και την Πολιτεία το φαινόμενο θα παίρνει έκταση και στους κεντρικούς δρόμους θα μένουν μόνο οι αλυσίδες ξένων καταστημάτων, οι δε "ακριβοί" εργαζόμενοι θα επιστρέψουν σε εργασιακές συνθήκες άλλων εποχών. Οι χώροι τέλος, μπορούν να ελπίζουν ότι θα γίνουν κάποιου είδους "entertainment park", και "club" όπως έγιναν τα πάλαι ποτέ εργοστάσια, για να στεγάζουν τους φοιτητές των δεκάδων νέων πανεπιστημίων. Οσο για την πινακίδα που αρμόζει στο όλο οικοδόμημα, δεν είναι το "ενοικιάζεται", αλλά το "πωλείται".
Οδηγώντας στις κεντρικές λεωφόρους εύκολα διαπιστώνει κανείς ότι μία λέξη περιγράφει την κατάσταση των επαγγελματικών χώρων: η λέξη "ενοικιάζεται". Γραφεία μέχρι ολόκληρα κτίρια διατίθενται προς ενοικίαση για επαγγελματική χρήση, η δε αίσθησή μας είναι ότι ελευθερώνονται με μεγαλύτερους ρυθμούς από τους συνηθισμένους ρυθμούς πτητικότητας των επαγγελματικών δραστηριοτήτων. Χώροι που δεν χτίστηκαν εχτές αλλά ελευθερώθηκαν από τους ενοικιαστές στους στα πλαίσια της συρρίκνωσης ή και εγκατάλειψης της επαγγελματικής δραστηριότητας και που πολλοί από αυτούς στέγαζαν πάσης φύσεως υπηρεσίες και εμπορικές δραστηριότητες σχετικές με τις νέες τεχνολογίες και την e-οικονομία.
Πού πήγαν αυτές οι δραστηριότητες; Γιατί τα κτίρια που τις στέγαζαν ενοικιάζονται; Ηταν λάθος σχεδιασμένες εξ αρχής, δεν βρήκαν έδαφος να αναπτυχθούν, υπέκυψαν στον ανταγωνισμό; Τι ακριβώς συνέβη; Και τα τρία, θα πει κανείς, επιβεβαιώνοντας το ότι οι νέες συνθήκες του επιχειρείν τρέχουν πολύ γρήγορα τον χρόνο. Εξάλλου, το φαινόμενο δεν θα ήταν ανησυχητικό αν τους χώρους που αδειάζουν κατελάμβαναν οι επόμενοι επιχειρηματίες, τόσο γρήγορα που το "ενοικιάζεται" να μη γίνεται αντιληπτό από τον περιστασιακό περιπατητή. Ομως αυτό δεν συμβαίνει και ο παρατηρητής θα εντοπίσει ότι οι "αλυσίδες" που θα μας έκαναν ευτυχισμένους με την τεχνολογία εγκαταλείπουν άτακτα τους χώρους τους, ότι τα "υπολογιστές-περιφερειακά-αναλώσιμα" δεν είναι παντού βιώσιμα ως επιχειρήσεις, όπως και αρκετά από τα "προγράμματα-λογισμικό-λύσεις", αλλά και άλλες εταιρίες που επίτηδες δεν διαθέτουν πινακίδα ορατή από τον περαστικό και ασχολούνται με "υπηρεσίες" πάσης φύσεως, σύμφωνα ή όχι σύμφωνα με το γνωστό ανέκδοτο με τον βοσκό και τον Σύμβουλο.
Κανείς, ασφαλώς, δεν μπορεί να χαίρεται γι αυτή την κατάσταση. Πρέπει, όμως, να βγάζει τα συμπεράσματά του, χωρίς προκαταλήψεις και αξιώματα του τύπου "φταίνε όλοι οι άλλοι αντικειμενικοί και υποκειμενικοί παράγοντες εκτός από την εταιρική πολιτική". Πόσα, πλέον, αναλώσιμα θα μπορούσαν να πουληθούν; Πόσοι υπολογιστές από καταστήματα που το σημαντικότερο εργαλείο της δουλειάς τους είναι το τηλέφωνο; Πόσοι σύμβουλοι θα μπορούσαν να ευδοκιμήσουν, συμβουλεύοντας άλλους για κάτι που οι ίδιοι ποτέ δεν άσκησαν ως επάγγελμα σε πραγματικά ανταγωνιστικό περιβάλλον; Πόσοι μεταπωλητές συστημάτων, λογισμικού, ολοκληρωμένων λύσεων, προστιθέμενης αξίας και άλλων πολλών ακρωνυμίων που περιγράφουν με άλλα ονόματα το ίδιο τίποτα, θα μπορούσαν να επιβιώσουν; Για πόσο διάστημα τα συγχωνευόμενα κενά θα ήταν κάτι περισσότερο από κενά; Και τελικά, οι εταιρίες-πελάτες όλων αυτών, πάσχουν από εκείνα που πουλούσαν αυτοί που κλείνουν και θα πουλάνε μάλλον και αυτοί που θα ανοίξουν στη θέση τους, ή μήπως έχουν άλλα σημαντικά προβλήματα;
Οι απαντήσεις αρχίζουν σήμερα να γίνονται αντιληπτές από αρκετούς, άσχετα από το ποιοι και πότε το παραδέχονται. Οι πραγματικές επιχειρήσεις, εκείνες των οποίων τα χέρια είναι δεμένα από άλλους ουσιαστικούς παράγοντες και όχι από την έλλειψη του "νέου" εκτυπωτή, του "νέου" business server και του "νέου" ERP (τέως λογιστηρίου, μισθοδοσίας, αποθήκης, κλπ), έχουν πολύ σοβαρότερα προβλήματα από αυτά που υποτίθεται ότι τους λύνουν οι πωλητές και οι σύμβουλοι του ανέκδοτου με τον βοσκό.
Ολοι αυτοί, τελικά, απλά τους υπόσχονται την παλιά λύση που μόνο λύση νέας οικονομίας δεν είναι, ότι δηλαδή αν αγοράσουν τα προϊόντα και τις υπηρεσίες που μεταπωλούν, θα χρειαστούν λιγότερους εργαζόμενους για να κάνουν την ίδια δουλειά. Μέχρι εκεί φτάνουν και, δυστυχώς, με σύμμαχο την άγνοια (;) ότι ήδη στην Ελλάδα το κόστος του εργαζόμενου είναι το μικρότερο της Ευρώπης (των 15), ξεχνούν ότι ακριβώς η "δουλειά" είναι που λείπει και όχι το κόστος αυτού που θα την κάνει. Οσο αυτό δεν γίνεται αντιληπτό από τους επιχειρηματίες και την Πολιτεία το φαινόμενο θα παίρνει έκταση και στους κεντρικούς δρόμους θα μένουν μόνο οι αλυσίδες ξένων καταστημάτων, οι δε "ακριβοί" εργαζόμενοι θα επιστρέψουν σε εργασιακές συνθήκες άλλων εποχών. Οι χώροι τέλος, μπορούν να ελπίζουν ότι θα γίνουν κάποιου είδους "entertainment park", και "club" όπως έγιναν τα πάλαι ποτέ εργοστάσια, για να στεγάζουν τους φοιτητές των δεκάδων νέων πανεπιστημίων. Οσο για την πινακίδα που αρμόζει στο όλο οικοδόμημα, δεν είναι το "ενοικιάζεται", αλλά το "πωλείται".
1.10.03
Επενδύσεις...
[Περιοδικό ne.o. - Οκτώβριος 2003]
Η συζήτηση σχετικά με την προσέλκυση επενδύσεων και την ανάπτυξη της νέας, έστω και της παλαιάς οικονομίας, φαίνεται να είναι πολύ πιο εύκολη από την ίδια την προσέλκυση. Οπως έγινε γνωστό, φέτος προσελκύσαμε ως χώρα μόλις 50 εκ δολάρια ξένων επενδύσεων σε αντιπαραβολή με το 1,5 δις του περυσινού έτους και τα ακόμη περισσότερα των περασμένων ετών. Οι αριθμοί είναι μη αμφισβητήσιμοι διότι προέρχονται από έγκυρες πηγές. Αλλοι αριθμοί που χρωματίζουν την ίδια εικόνα, είναι η σταθερή μείωση της βιομηχανικής παραγωγής, οι πενιχρές εξαγωγές που ίσως να είναι και λιγότερες (σε απόλυτα νούμερα) και από αυτές του Λουξεμβούργου, καθώς και μια είδηση που ακούσαμε μόνο την 26η Αυγούστου και μόνο σε κάποιο πολύ πρωινό ραδιοφωνικό δελτίο, ότι δηλαδή η Ελλάδα επώλησε το 20% των αποθεμάτων της σε χρυσό.
Δίπλα σε αυτά, έγκυρες μελέτες της ελληνικής αγοράς πληροφορικής επιβεβαιώνουν την πολλάκις εκπεφρασμένη θέση μας, ότι δηλαδή η δική μας αγορά πληροφορικής δεν στέκεται μόνη στα πόδια της, προσθέτει ελάχιστη αξία και κινείται κυρίως στην τροχιά του εμπορικού μεταπραττισμού, ο οποίος χωρίς τις ενέσεις των ΚΠΣ και του Δημοσίου, δεν έχει ούτε αυτός καύσιμο να λειτουργήσει. Λίγο πιο πέρα, οι εξαγγελίες των νυν και των επίδοξων μελλούμενων κυβερνητών, οι οποίες δίνουν την εντύπωση ότι ζούμε σε άλλη χώρα, που μόνο μεγάλα καλά την περιμένουν και η οποία θα συγκλίνει τελικά στον μέσο όρο της Ευρώπης (των 25, δηλαδή της Ευρώπης που περιλαμβάνει και τους έτι φτωχότερους ημών τέως "ανατολικούς").
Πού βρίσκεται η πραγματική αλήθεια περί όλων αυτών; Μήπως στα δελτία των καναλιών που αμέσως μετά από το "αφιέρωμα στην ημέρα που άλλαξε τον κόσμο" δείχνουν τη συγκινητική στιγμή μιας "ερμηνεύτριας", και που έχουν την προσοχή τους στην επικείμενη τηλε-αδειοδότηση; Μήπως στα έντυπα των ομίλων που όλοι δέχονται ότι στην πραγματικότητα είναι που κυβερνούν; Μήπως σε άλλα ΜΜΕ που ισορροπούν το περιεχόμενό τους με τις δημόσιες σχέσεις των επιχειρηματιών στους οποίους ανήκουν;
Κατά μια φιλοσοφική άποψη, δεν υπάρχει μόνο μία αλήθεια. Υπάρχουν πολλές. Υπάρχει η αλήθεια του καναλάρχη ο οποίος κατάφερε να μετατρέψει τη μισή Αττική σε ιδιωτική του επιχείρηση, μαζί με την αλήθεια του πολιτικού ο οποίος επέτρεψε την εκχώρηση πλούτου και θεσμών χωρίς την εξουσιοδότηση κανενός και που αξιοποίησε τον καναλάρχη για να καλύψει την πράξη του. Υπάρχουν, όμως, και πολλές άλλες αλήθειες. Οπως η αλήθεια του εργαζόμενου στην πληροφορική, ο οποίος έχασε όχι μόνο το ωράριο, την ασφάλισή του και την εργασιακή του σχέση, αλλά και την ίδια την αίσθηση της δημιουργικότητας από τη δουλειά του, έστω την προσωρινή και αμφίβολη δουλειά του στους "ανταγωνιστικούς" καιρούς μας. Η αλήθεια όσων τρέχουν πανικόβλητοι από ΚΕΚ σε ΙΕΚ σε ECDL και ποιος ξέρει σε τι άλλο, για να διαπιστώσουν ότι δεν ήταν αυτά που τους έλειπαν για να βρουν δουλειά, για να καταλάβουν ότι δεν ήταν εκείνοι πίσω από τις απαιτήσεις της αγοράς, διότι, πολύ απλά, η αγορά δεν είχε ούτε απαιτήσεις ούτε στόχους ή, αν είχε, δεν κατάφερε καν να τους προσεγγίσει εξ αποστάσεως.
Οι προθέσεις, οι δηλώσεις και οι εξαγγελίες δεν αλλάζουν την αλήθεια των αριθμών, δεν προσελκύουν ούτε ενθαρρύνουν καμία επενδυτική δραστηριότητα και μάλιστα, σε συνδυασμό με την δαιδαλώδη φορολογική πολιτική, καλλιεργούν μόνο την αίσθηση ότι η εξάρτηση από τα "πακέτα", οι "δουλειές" του δημοσίου, αλλά και η πιστοποίηση στο νέο επερχόμενο πακέτο του κυρίου Gates είναι μονόδρομος και καλά θα κάνουμε να αφήσουμε τις ανοησίες περί δικής μας βιομηχανίας λογισμικού και να στραφούμε όλοι στο integration και στο deployment των λύσεων των Αλλων. Μέχρι τότε, μπορούμε να ελπίζουμε σε επενδύσεις στον τομέα του τουρισμού.
Η συζήτηση σχετικά με την προσέλκυση επενδύσεων και την ανάπτυξη της νέας, έστω και της παλαιάς οικονομίας, φαίνεται να είναι πολύ πιο εύκολη από την ίδια την προσέλκυση. Οπως έγινε γνωστό, φέτος προσελκύσαμε ως χώρα μόλις 50 εκ δολάρια ξένων επενδύσεων σε αντιπαραβολή με το 1,5 δις του περυσινού έτους και τα ακόμη περισσότερα των περασμένων ετών. Οι αριθμοί είναι μη αμφισβητήσιμοι διότι προέρχονται από έγκυρες πηγές. Αλλοι αριθμοί που χρωματίζουν την ίδια εικόνα, είναι η σταθερή μείωση της βιομηχανικής παραγωγής, οι πενιχρές εξαγωγές που ίσως να είναι και λιγότερες (σε απόλυτα νούμερα) και από αυτές του Λουξεμβούργου, καθώς και μια είδηση που ακούσαμε μόνο την 26η Αυγούστου και μόνο σε κάποιο πολύ πρωινό ραδιοφωνικό δελτίο, ότι δηλαδή η Ελλάδα επώλησε το 20% των αποθεμάτων της σε χρυσό.
Δίπλα σε αυτά, έγκυρες μελέτες της ελληνικής αγοράς πληροφορικής επιβεβαιώνουν την πολλάκις εκπεφρασμένη θέση μας, ότι δηλαδή η δική μας αγορά πληροφορικής δεν στέκεται μόνη στα πόδια της, προσθέτει ελάχιστη αξία και κινείται κυρίως στην τροχιά του εμπορικού μεταπραττισμού, ο οποίος χωρίς τις ενέσεις των ΚΠΣ και του Δημοσίου, δεν έχει ούτε αυτός καύσιμο να λειτουργήσει. Λίγο πιο πέρα, οι εξαγγελίες των νυν και των επίδοξων μελλούμενων κυβερνητών, οι οποίες δίνουν την εντύπωση ότι ζούμε σε άλλη χώρα, που μόνο μεγάλα καλά την περιμένουν και η οποία θα συγκλίνει τελικά στον μέσο όρο της Ευρώπης (των 25, δηλαδή της Ευρώπης που περιλαμβάνει και τους έτι φτωχότερους ημών τέως "ανατολικούς").
Πού βρίσκεται η πραγματική αλήθεια περί όλων αυτών; Μήπως στα δελτία των καναλιών που αμέσως μετά από το "αφιέρωμα στην ημέρα που άλλαξε τον κόσμο" δείχνουν τη συγκινητική στιγμή μιας "ερμηνεύτριας", και που έχουν την προσοχή τους στην επικείμενη τηλε-αδειοδότηση; Μήπως στα έντυπα των ομίλων που όλοι δέχονται ότι στην πραγματικότητα είναι που κυβερνούν; Μήπως σε άλλα ΜΜΕ που ισορροπούν το περιεχόμενό τους με τις δημόσιες σχέσεις των επιχειρηματιών στους οποίους ανήκουν;
Κατά μια φιλοσοφική άποψη, δεν υπάρχει μόνο μία αλήθεια. Υπάρχουν πολλές. Υπάρχει η αλήθεια του καναλάρχη ο οποίος κατάφερε να μετατρέψει τη μισή Αττική σε ιδιωτική του επιχείρηση, μαζί με την αλήθεια του πολιτικού ο οποίος επέτρεψε την εκχώρηση πλούτου και θεσμών χωρίς την εξουσιοδότηση κανενός και που αξιοποίησε τον καναλάρχη για να καλύψει την πράξη του. Υπάρχουν, όμως, και πολλές άλλες αλήθειες. Οπως η αλήθεια του εργαζόμενου στην πληροφορική, ο οποίος έχασε όχι μόνο το ωράριο, την ασφάλισή του και την εργασιακή του σχέση, αλλά και την ίδια την αίσθηση της δημιουργικότητας από τη δουλειά του, έστω την προσωρινή και αμφίβολη δουλειά του στους "ανταγωνιστικούς" καιρούς μας. Η αλήθεια όσων τρέχουν πανικόβλητοι από ΚΕΚ σε ΙΕΚ σε ECDL και ποιος ξέρει σε τι άλλο, για να διαπιστώσουν ότι δεν ήταν αυτά που τους έλειπαν για να βρουν δουλειά, για να καταλάβουν ότι δεν ήταν εκείνοι πίσω από τις απαιτήσεις της αγοράς, διότι, πολύ απλά, η αγορά δεν είχε ούτε απαιτήσεις ούτε στόχους ή, αν είχε, δεν κατάφερε καν να τους προσεγγίσει εξ αποστάσεως.
Οι προθέσεις, οι δηλώσεις και οι εξαγγελίες δεν αλλάζουν την αλήθεια των αριθμών, δεν προσελκύουν ούτε ενθαρρύνουν καμία επενδυτική δραστηριότητα και μάλιστα, σε συνδυασμό με την δαιδαλώδη φορολογική πολιτική, καλλιεργούν μόνο την αίσθηση ότι η εξάρτηση από τα "πακέτα", οι "δουλειές" του δημοσίου, αλλά και η πιστοποίηση στο νέο επερχόμενο πακέτο του κυρίου Gates είναι μονόδρομος και καλά θα κάνουμε να αφήσουμε τις ανοησίες περί δικής μας βιομηχανίας λογισμικού και να στραφούμε όλοι στο integration και στο deployment των λύσεων των Αλλων. Μέχρι τότε, μπορούμε να ελπίζουμε σε επενδύσεις στον τομέα του τουρισμού.
1.7.03
Δώστε και σώστε...
[Περιοδικό ne.o. - Ιούλιος 2003]
Τα "πολλά" έργα πληροφορικής του 3ου ΚΠΣ ακόμη δεν έχουν ξεκινήσει, για λόγους που σίγουρα κάποιοι γνωρίζουν να εξηγήσουν και πάντως με αποτέλεσμα που όλοι αντιλαμβάνονται. Ο κατακερματισμός των αρμοδιοτήτων, των ευθυνών, η εμβέλεια των συνεχώς ιδρυομένων "γενικών διευθύνσεων", οι πολυεπίπεδες ελεγκτικές αρχές, οι κανονισμοί, οι επιτροπές, το Δημόσιο Λογιστικό και πάρα πολλές άλλες καθ' όλα νόμιμες διαδικασίες που πρέπει να ακολουθηθούν, συγκρατούν το αναμενόμενο ως μάνα εξ ουρανού χρήμα της αγοράς πληροφορικής στα φύλλα excel των σχεδιαστών, διαχειριστών και πάσης φύσεως κυβερνώντων την "επιστήμη της κυβερνητικής" και τα συναφή επαγγέλματα. Με λίγα λόγια "χρήμα δεν υπάρχει" και ο όποιος ακόλουθος χρονικός προσδιορισμός ("ακόμη", "μέχρι σήμερα", κ.ά.) αφήνει αδιάφορους όσους εξαρτούν την επιβίωσή τους από το χρήμα που δεν υπάρχει. Κακώς, ασφαλώς, και είμαστε από τους λίγους που με κάθε ευκαιρία δηλώνουν ότι το Δημόσιο και τα έργα του δεν μπορεί να είναι ο μοναδικός αντισυμβαλλόμενος σε δουλειές πληροφορικής και νέας οικονομίας γενικότερα. Κακώς μεν, η κατάσταση, όμως, και πάλι δεν αλλάζει.
Ενα από τα χαρακτηριστικά της λεγόμενης πολιτικής ορθότητας του στρογγυλού των ημερών μας λόγου, είναι η ηπιότητα των εκφράσεων στην απόδοση ευθυνών. Ευθύνες, γενικά, μπορεί να υπάρχουν, όμως η απόδοσή τους είναι μια πολύ δύσκολη υπόθεση και μάλιστα, όταν τα εν ομηρία ΜΜΕ ("Μέσα Μαζικής Εξημέρωσης" κατά Τζ.Πανούση) έχουν δείξει πλήθος σοβαροτάτων κατηγοριών που κατέληξαν στο αρχείο. Ποιος να μιλήσει για ευθύνες, ας πούμε, στις διαχειριστικές αρχές, στα επιχειρησιακά προγράμματα, στην "τεχνική βοήθεια", στις ΜΟΔ, στα ΤΔΕ, ΤΔΥ και ΟΠΣ, στις "οριζόντιες δράσεις", και σε τόσα άλλα που σε ουκ ολίγους εξ υμών ηχούν ως άγνωστη διάλεκτος;
Ενα απλό παράδειγμα: δεν θα έπρεπε να έχει προτυποποιηθεί (τεχνικά και όχι νομικά και διαδικαστικά) η διαδικασία προκήρυξης και παραλαβής έργων λογισμικού και μάλιστα, με τρόπο που να είναι μέρος ενός κεντρικού ενιαίου σχεδίου διασφάλισης ποιότητας όλων των έργων λογισμικού που προκηρύσσει και παραλαμβάνει το Δημόσιο; Ασφαλώς και "ναι", μόνο που οι συναρμόδιοι (αρχές, προγράμματα, υπηρεσίες, η ΑΕ, κ.ά.) είτε δεν το σκέφτηκαν, είτε δεν επίλυσαν τις εσωτερικές συγκρούσεις, είτε κάτι άλλο, πάντως δεν το κατάφεραν, παρά την κατά περίπτωση αξιόλογη στελέχωσή τους και τις "καλές προθέσεις" (με την ευκαιρία θυμίζουμε ότι ο δρόμος για την κόλαση είναι στρωμένος με καλές προθέσεις). Έτσι, σήμερα, το κεντρικό σύνθημα πολλών εταιριών είναι "δώστε έργα εδώ και τώρα γιατί κλείνουμε". Εννοιες όπως "διασφάλιση ποιότητας" και "ανοιχτό λογισμικό" είναι επί του (συγκεκριμένου) παρόντος αδιάφορα, μολονότι αυτό αναγκάζει όλους τους υπόλοιπους (δηλαδή τους πολίτες) να πληρώνουν για έργα όπως το "Ε9" του 1997, το πιο πρόσφατο (περσινό) TAXISnet, η (μη) μηχανογράφηση των ασφαλιστικών ταμείων και τόσα άλλα.
Οι εταιρίες, θα πει κανείς, προωθούν αυτά που έχουν. Αν δεν έχουν την τεχνογνωσία που απαιτείται για το ανοιχτό λογισμικό, προωθούν το "σπονδυλωτό" εμπορικό πακέτο που προσαρμόζουν "στις ανάγκες του πελάτη". Αν τις διαδικασίες διασφάλισης ποιότητας τις έχουν μόνο ως σφραγίδα, τότε διαμαρτύρονται ακόμη και στο άκουσμα της ιδέας της τεχνικής προτυποποίησης της διαδικασίας υποβολής προσφορών για έργα λογισμικού στο Δημόσιο, διότι, επί της ουσίας, γνωρίζουν ότι ούτε καν προσφορά δεν μπορούν να κατεβάσουν με την τεχνογνωσία που πραγματικά διαθέτουν. Τα έργα, κάποια στιγμή, με τον ένα ή τον άλλο τρόπο, θα δοθούν. Ομως, προτού απειληθεί η "βιωσιμότητα των έργων", θα έχει απειληθεί η βιωσιμότητα πολλών εκ των εταιριών που θέλουν να τα αναλάβουν, και αυτό διότι αργά ή γρήγορα οι εταιρίες αυτές δεν θα είναι αναγκαίες ως μεσάζοντες για το ελληνικό δημόσιο. Σήμερα, αυτό μπορεί να μην είναι αντιληπτό, όμως στην "μετά 2004 εποχή" της πραγματικής παγκοσμιοποιημένης ανταγωνιστικότητας θα είναι. Οσοι δεν επενδύσουν σε γνώση απλά θα αναζητούν τότε "στρατηγικό επενδυτή". Κάποιες εταιρίες θα κλείσουν, κάποιοι θα μείνουν χωρίς δουλειά. Αυτά, όμως, δεν απασχολούν το σήμερα, το σύνθημα του οποίου διαβάσατε στον τίτλο μας...
Τα "πολλά" έργα πληροφορικής του 3ου ΚΠΣ ακόμη δεν έχουν ξεκινήσει, για λόγους που σίγουρα κάποιοι γνωρίζουν να εξηγήσουν και πάντως με αποτέλεσμα που όλοι αντιλαμβάνονται. Ο κατακερματισμός των αρμοδιοτήτων, των ευθυνών, η εμβέλεια των συνεχώς ιδρυομένων "γενικών διευθύνσεων", οι πολυεπίπεδες ελεγκτικές αρχές, οι κανονισμοί, οι επιτροπές, το Δημόσιο Λογιστικό και πάρα πολλές άλλες καθ' όλα νόμιμες διαδικασίες που πρέπει να ακολουθηθούν, συγκρατούν το αναμενόμενο ως μάνα εξ ουρανού χρήμα της αγοράς πληροφορικής στα φύλλα excel των σχεδιαστών, διαχειριστών και πάσης φύσεως κυβερνώντων την "επιστήμη της κυβερνητικής" και τα συναφή επαγγέλματα. Με λίγα λόγια "χρήμα δεν υπάρχει" και ο όποιος ακόλουθος χρονικός προσδιορισμός ("ακόμη", "μέχρι σήμερα", κ.ά.) αφήνει αδιάφορους όσους εξαρτούν την επιβίωσή τους από το χρήμα που δεν υπάρχει. Κακώς, ασφαλώς, και είμαστε από τους λίγους που με κάθε ευκαιρία δηλώνουν ότι το Δημόσιο και τα έργα του δεν μπορεί να είναι ο μοναδικός αντισυμβαλλόμενος σε δουλειές πληροφορικής και νέας οικονομίας γενικότερα. Κακώς μεν, η κατάσταση, όμως, και πάλι δεν αλλάζει.
Ενα από τα χαρακτηριστικά της λεγόμενης πολιτικής ορθότητας του στρογγυλού των ημερών μας λόγου, είναι η ηπιότητα των εκφράσεων στην απόδοση ευθυνών. Ευθύνες, γενικά, μπορεί να υπάρχουν, όμως η απόδοσή τους είναι μια πολύ δύσκολη υπόθεση και μάλιστα, όταν τα εν ομηρία ΜΜΕ ("Μέσα Μαζικής Εξημέρωσης" κατά Τζ.Πανούση) έχουν δείξει πλήθος σοβαροτάτων κατηγοριών που κατέληξαν στο αρχείο. Ποιος να μιλήσει για ευθύνες, ας πούμε, στις διαχειριστικές αρχές, στα επιχειρησιακά προγράμματα, στην "τεχνική βοήθεια", στις ΜΟΔ, στα ΤΔΕ, ΤΔΥ και ΟΠΣ, στις "οριζόντιες δράσεις", και σε τόσα άλλα που σε ουκ ολίγους εξ υμών ηχούν ως άγνωστη διάλεκτος;
Ενα απλό παράδειγμα: δεν θα έπρεπε να έχει προτυποποιηθεί (τεχνικά και όχι νομικά και διαδικαστικά) η διαδικασία προκήρυξης και παραλαβής έργων λογισμικού και μάλιστα, με τρόπο που να είναι μέρος ενός κεντρικού ενιαίου σχεδίου διασφάλισης ποιότητας όλων των έργων λογισμικού που προκηρύσσει και παραλαμβάνει το Δημόσιο; Ασφαλώς και "ναι", μόνο που οι συναρμόδιοι (αρχές, προγράμματα, υπηρεσίες, η ΑΕ, κ.ά.) είτε δεν το σκέφτηκαν, είτε δεν επίλυσαν τις εσωτερικές συγκρούσεις, είτε κάτι άλλο, πάντως δεν το κατάφεραν, παρά την κατά περίπτωση αξιόλογη στελέχωσή τους και τις "καλές προθέσεις" (με την ευκαιρία θυμίζουμε ότι ο δρόμος για την κόλαση είναι στρωμένος με καλές προθέσεις). Έτσι, σήμερα, το κεντρικό σύνθημα πολλών εταιριών είναι "δώστε έργα εδώ και τώρα γιατί κλείνουμε". Εννοιες όπως "διασφάλιση ποιότητας" και "ανοιχτό λογισμικό" είναι επί του (συγκεκριμένου) παρόντος αδιάφορα, μολονότι αυτό αναγκάζει όλους τους υπόλοιπους (δηλαδή τους πολίτες) να πληρώνουν για έργα όπως το "Ε9" του 1997, το πιο πρόσφατο (περσινό) TAXISnet, η (μη) μηχανογράφηση των ασφαλιστικών ταμείων και τόσα άλλα.
Οι εταιρίες, θα πει κανείς, προωθούν αυτά που έχουν. Αν δεν έχουν την τεχνογνωσία που απαιτείται για το ανοιχτό λογισμικό, προωθούν το "σπονδυλωτό" εμπορικό πακέτο που προσαρμόζουν "στις ανάγκες του πελάτη". Αν τις διαδικασίες διασφάλισης ποιότητας τις έχουν μόνο ως σφραγίδα, τότε διαμαρτύρονται ακόμη και στο άκουσμα της ιδέας της τεχνικής προτυποποίησης της διαδικασίας υποβολής προσφορών για έργα λογισμικού στο Δημόσιο, διότι, επί της ουσίας, γνωρίζουν ότι ούτε καν προσφορά δεν μπορούν να κατεβάσουν με την τεχνογνωσία που πραγματικά διαθέτουν. Τα έργα, κάποια στιγμή, με τον ένα ή τον άλλο τρόπο, θα δοθούν. Ομως, προτού απειληθεί η "βιωσιμότητα των έργων", θα έχει απειληθεί η βιωσιμότητα πολλών εκ των εταιριών που θέλουν να τα αναλάβουν, και αυτό διότι αργά ή γρήγορα οι εταιρίες αυτές δεν θα είναι αναγκαίες ως μεσάζοντες για το ελληνικό δημόσιο. Σήμερα, αυτό μπορεί να μην είναι αντιληπτό, όμως στην "μετά 2004 εποχή" της πραγματικής παγκοσμιοποιημένης ανταγωνιστικότητας θα είναι. Οσοι δεν επενδύσουν σε γνώση απλά θα αναζητούν τότε "στρατηγικό επενδυτή". Κάποιες εταιρίες θα κλείσουν, κάποιοι θα μείνουν χωρίς δουλειά. Αυτά, όμως, δεν απασχολούν το σήμερα, το σύνθημα του οποίου διαβάσατε στον τίτλο μας...
1.6.03
Η ευτυχία...
[Περιοδικό ne.o. - Ιούνιος 2003]
Η ευτυχία στις μέρες μας δεν είναι μόνο μια συναισθηματική, βιωματική, ή ό,τι άλλο θέλετε, κατάσταση. Επίσης, δεν βιώνεται με τον ίδιο τρόπο από όλους. Αυτά είναι πράγματα γνωστά, η αναφορά των οποίων από μόνη της θα ήταν άξια απορίας. Ωστόσο η έννοια "ευτυχία" και πολλές συναφείς, χρησιμοποιούνται κατά κόρον κατά την προώθηση προϊόντων "νέας" και "παλαιάς" οικονομίας και εστιάζοντας σε αυτό μπορούμε να αναδείξουμε σημαντικά, κατά τη γνώμη μας, χαρακτηριστικά της εποχής μας.
Η απλή χρήση του όρου είναι σε όλους γνωστή: όποιος τρώει το τάδε τυρί και πλένει τα ρούχα του με το τάδε απορρυπαντικό, αν πιστέψουμε τις διαφημίσεις, δεν είναι απλά υγιής ή καθαρός: είναι ευτυχισμένος. Η ισχύς της επικοινωνίας, κυρίως της τηλεοπτικής, έχει χρησιμοποιηθεί για τη στρέβλωση των εννοιών, με τον "αγαθό" πάντα σκοπό του ανταγωνισμού και αδιαφορώντας (;) για το αν η στρέβλωση αυτή έχει πολύ ευρύτερες επιπτώσεις στον τρόπο του αντιλαμβάνεσθαι και σκέφτεσθαι των αποδεκτών. Ο αποδέκτης-καταναλωτής πρέπει να σκέφτεται με έναν συγκεκριμένο τρόπο: να συνδέει την επιτυχία του στο άλλο φύλο με το οποιοδήποτε άσχετο καταναλωτικό αγαθό, να συσχετίζει συνειρμικά την οικογενειακή του γαλήνη με το τάδε εισαγόμενο σε μπουκαλάκι σκεύασμα και άλλα πολλά που ο αναγνώστης γνωρίζει, έχει όμως μάθει να δέχεται αδιαμαρτύρητα.
Στο ίδιο, όμως, μήκος κύματος κινείται και η χρήση του όρου στις νέες τεχνολογίες, στις νέες υπηρεσίες και γενικά στη "νέα οικονομία". "Ευτυχισμένος" γίνεται εκείνος που υποθηκεύει 30 έτη από τη ζωή του για να πάρει σπίτι από τις τράπεζες, εκείνος που προμηθεύεται το τάδε επικοινωνιακό "γκάτζετ" για να πληροφορείται το κενό των άλλων και να μεταδίδει το δικό του, εκείνος που αγοράζει το τάδε όχημα με δόσεις που θα πληρώνονται ακόμη και όταν αυτό βρίσκεται στην ανακύκλωση. Αναμενόμενο, μιας και το μόνο που αλλάζει από την κλασική κατανάλωση, είναι το εμπορευόμενο είδος. Στο πλαίσιο αυτό, οι εταιρίες-χορηγοί του Μεγάρου, ονόματα των οποίων εμπλέκονται σε πλήθος διερευνήσεων χρηματιστηριακών απατών (οι οποίες ποτέ δεν καταλήγουν σε δίωξη, διότι στην εποχή μας ...δεν υπάρχουν ένοχοι), δεν είναι απλά εταιρίες που θα προωθήσουν την ανάπτυξη και την ευημερία μέσω της νέας οικονομίας σήμερα, της νεώτερης οικονομίας αύριο: είναι οι αγαπημένες μας εταιρίες.
Είναι οι αγαπημένες μας εταιρίες, που μας έφεραν τον Pentium και μας εκπολίτισαν τις επιχειρήσεις, που μας υποσχέθηκαν καλύτερες δουλειές με τον καινούριο "business server" (οι οποίες δεν ήρθαν διότι ασφαλώς και δεν θα τις έφερνε ο "business server"), που μπήκαν στο χρηματιστήριο και έφεραν τις μετοχές τους από μηδέν σε 50-100 € και κατόπιν σε λίγα λεπτά και που σήμερα εμπορεύονται σχολικά και αύριο θα εμπορεύονται τυρόπιτες. Είναι οι αγαπημένες μας εταιρίες, που θα βελτίωναν τη δική μας ανταγωνιστικότητα χωρίς, απ' ό,τι αποδείχτηκε, να είναι σε θέση να διασφαλίσουν τη δική τους, διότι παίζοντας με κύριο αντισυμβαλλόμενο το δημόσιο και τις τράπεζες, και έχοντας διασφαλίσει το ανέλεγκτο, δεν έχεις πρόβλημα ανταγωνιστικότητας. Μόνο που σήμερα, έχουν αρχίσει να διαφαίνονται τα πρώτα (και μόνο) σημάδια της πραγματικής και αδυσώπητης ανταγωνιστικότητας. Σημάδια που δεν χαρακτηρίζουν μόνο τις υπό ύφεση (με δική τους υπαιτιότητα) εταιρίες πληροφορικής, αλλά και τους πελάτες τους, οι οποίοι ανακοινώνουν τις πρώτες πτωχεύσεις.
Μέσα στο κενό της δημιουργικότητας στο οποίο διάγουν εδώ και χρόνια οι επιχειρήσεις, εκτρέφοντας τα κρατικά παράσιτα τα οποία ξέρουν μόνο να δημιουργούν και να "κλείνουν" ανεξέλεγκτες φορολογικές χρήσεις, το βάρος πέφτει και πάλι στα "ακριβά εργατικά" των μικρότερων μισθών της ζώνης του Ευρώ. "Οδηγούμαστε σε εργασιακό μεσαίωνα" γράφουν οι αναλυτές και η πραγματική αγωνία όλων είναι μήπως πέσουν οι δείκτες κατανάλωσης. Το μέλλον θα αρχίσει να επιταχύνεται, η δε κορύφωση αναμένεται "μετά το 2004". Τότε είναι που αναμένεται να έρθει και η πραγματική "ευτυχία" της νέας τάξης...
Η ευτυχία στις μέρες μας δεν είναι μόνο μια συναισθηματική, βιωματική, ή ό,τι άλλο θέλετε, κατάσταση. Επίσης, δεν βιώνεται με τον ίδιο τρόπο από όλους. Αυτά είναι πράγματα γνωστά, η αναφορά των οποίων από μόνη της θα ήταν άξια απορίας. Ωστόσο η έννοια "ευτυχία" και πολλές συναφείς, χρησιμοποιούνται κατά κόρον κατά την προώθηση προϊόντων "νέας" και "παλαιάς" οικονομίας και εστιάζοντας σε αυτό μπορούμε να αναδείξουμε σημαντικά, κατά τη γνώμη μας, χαρακτηριστικά της εποχής μας.
Η απλή χρήση του όρου είναι σε όλους γνωστή: όποιος τρώει το τάδε τυρί και πλένει τα ρούχα του με το τάδε απορρυπαντικό, αν πιστέψουμε τις διαφημίσεις, δεν είναι απλά υγιής ή καθαρός: είναι ευτυχισμένος. Η ισχύς της επικοινωνίας, κυρίως της τηλεοπτικής, έχει χρησιμοποιηθεί για τη στρέβλωση των εννοιών, με τον "αγαθό" πάντα σκοπό του ανταγωνισμού και αδιαφορώντας (;) για το αν η στρέβλωση αυτή έχει πολύ ευρύτερες επιπτώσεις στον τρόπο του αντιλαμβάνεσθαι και σκέφτεσθαι των αποδεκτών. Ο αποδέκτης-καταναλωτής πρέπει να σκέφτεται με έναν συγκεκριμένο τρόπο: να συνδέει την επιτυχία του στο άλλο φύλο με το οποιοδήποτε άσχετο καταναλωτικό αγαθό, να συσχετίζει συνειρμικά την οικογενειακή του γαλήνη με το τάδε εισαγόμενο σε μπουκαλάκι σκεύασμα και άλλα πολλά που ο αναγνώστης γνωρίζει, έχει όμως μάθει να δέχεται αδιαμαρτύρητα.
Στο ίδιο, όμως, μήκος κύματος κινείται και η χρήση του όρου στις νέες τεχνολογίες, στις νέες υπηρεσίες και γενικά στη "νέα οικονομία". "Ευτυχισμένος" γίνεται εκείνος που υποθηκεύει 30 έτη από τη ζωή του για να πάρει σπίτι από τις τράπεζες, εκείνος που προμηθεύεται το τάδε επικοινωνιακό "γκάτζετ" για να πληροφορείται το κενό των άλλων και να μεταδίδει το δικό του, εκείνος που αγοράζει το τάδε όχημα με δόσεις που θα πληρώνονται ακόμη και όταν αυτό βρίσκεται στην ανακύκλωση. Αναμενόμενο, μιας και το μόνο που αλλάζει από την κλασική κατανάλωση, είναι το εμπορευόμενο είδος. Στο πλαίσιο αυτό, οι εταιρίες-χορηγοί του Μεγάρου, ονόματα των οποίων εμπλέκονται σε πλήθος διερευνήσεων χρηματιστηριακών απατών (οι οποίες ποτέ δεν καταλήγουν σε δίωξη, διότι στην εποχή μας ...δεν υπάρχουν ένοχοι), δεν είναι απλά εταιρίες που θα προωθήσουν την ανάπτυξη και την ευημερία μέσω της νέας οικονομίας σήμερα, της νεώτερης οικονομίας αύριο: είναι οι αγαπημένες μας εταιρίες.
Είναι οι αγαπημένες μας εταιρίες, που μας έφεραν τον Pentium και μας εκπολίτισαν τις επιχειρήσεις, που μας υποσχέθηκαν καλύτερες δουλειές με τον καινούριο "business server" (οι οποίες δεν ήρθαν διότι ασφαλώς και δεν θα τις έφερνε ο "business server"), που μπήκαν στο χρηματιστήριο και έφεραν τις μετοχές τους από μηδέν σε 50-100 € και κατόπιν σε λίγα λεπτά και που σήμερα εμπορεύονται σχολικά και αύριο θα εμπορεύονται τυρόπιτες. Είναι οι αγαπημένες μας εταιρίες, που θα βελτίωναν τη δική μας ανταγωνιστικότητα χωρίς, απ' ό,τι αποδείχτηκε, να είναι σε θέση να διασφαλίσουν τη δική τους, διότι παίζοντας με κύριο αντισυμβαλλόμενο το δημόσιο και τις τράπεζες, και έχοντας διασφαλίσει το ανέλεγκτο, δεν έχεις πρόβλημα ανταγωνιστικότητας. Μόνο που σήμερα, έχουν αρχίσει να διαφαίνονται τα πρώτα (και μόνο) σημάδια της πραγματικής και αδυσώπητης ανταγωνιστικότητας. Σημάδια που δεν χαρακτηρίζουν μόνο τις υπό ύφεση (με δική τους υπαιτιότητα) εταιρίες πληροφορικής, αλλά και τους πελάτες τους, οι οποίοι ανακοινώνουν τις πρώτες πτωχεύσεις.
Μέσα στο κενό της δημιουργικότητας στο οποίο διάγουν εδώ και χρόνια οι επιχειρήσεις, εκτρέφοντας τα κρατικά παράσιτα τα οποία ξέρουν μόνο να δημιουργούν και να "κλείνουν" ανεξέλεγκτες φορολογικές χρήσεις, το βάρος πέφτει και πάλι στα "ακριβά εργατικά" των μικρότερων μισθών της ζώνης του Ευρώ. "Οδηγούμαστε σε εργασιακό μεσαίωνα" γράφουν οι αναλυτές και η πραγματική αγωνία όλων είναι μήπως πέσουν οι δείκτες κατανάλωσης. Το μέλλον θα αρχίσει να επιταχύνεται, η δε κορύφωση αναμένεται "μετά το 2004". Τότε είναι που αναμένεται να έρθει και η πραγματική "ευτυχία" της νέας τάξης...
Εγγραφή σε:
Αναρτήσεις (Atom)
Αναρτήσεις
