Η χρονιά του δράκου

[Περιοδικό ne.o. - Ιανουάριος 2005]

Οι πένες των αναλυτών δεν λένε να στεγνώσουν από την ημέρα που ανακοινώθηκε η νέα στρατηγική της ΙΒΜ στο χώρο των προσωπικών υπολογιστών. Η αγορά χαρακτηρίζει ως κοσμοϊστορικό γεγονός την "επισημοποίηση" του ρόλου της Κίνας στο χώρο του computing από έναν τόσο σημαντικό πρωταγωνιστή όπως η ΙΒΜ. Τόσο στις χώρες που έχουν πραγματικά λόγο επί του θέματος, όσο και στα επαρχιακά γραφεία των φτωχών μεταπωλητών και integrators, ο ιδρώτας μουσκεύει τα πουκάμισα και τα μέτωπα των στελεχών κατά την εναγώνια αναζήτηση αντάξιας απάντησης στην εν λόγω κίνηση, ή έστω μιας κάποιας σανίδας σωτηρίας.

Οι ανταγωνιστές της ΙΒΜ βρίσκονται πολύ κοντά στην συνειδητοποίηση του ότι η ίδια η ύπαρξή τους πάντα προσδιορίζονταν με τον τρόπο της από τη "Μεγάλη Κυρία". Σήμερα η θέαση της πραγματικότητας μπορεί πλέον να γίνεται έξω από την ανόητη κουλτούρα του μοδάτου κουστουμιού της όποιας δήθεν εναλλακτικής και καλύτερης πρότασης στο computing. Πρόκειται για μια σκληρή πραγματικότητα, τόσο σκληρή όσο και η πραγματικότητα της καθημερινής επιβίωσης στις συνθήκες που πλέον δεν θα χαρακτηρίζονται ως "πρόκληση" από την ασφαλή δερμάτινη πολυθρόνα και το "σίγουρο" bonus για τα στελέχη, αλλά από την εναγώνια αναζήτηση επαναπροσδιορισμού της ταυτότητας και της στρατηγικής, σε μια σκακιέρα που φαίνεται να ανήκει και η ίδια αλλού.

Ασφαλώς και το θέμα χρήζει ιδιαίτερα διεξοδικής και εκτενούς αναφοράς, όμως στην εμβέλεια του παρόντος μπορούμε με ασφάλεια να εκτιμήσουμε ότι δεν πρόκειται απλά για μια κίνηση που θα μειώσει το κόστος κατασκευής των υπολογιστών μαζικής παραγωγής από την ΙΒΜ. Η συγκεκριμένη εταιρία δεν ενδιαφέρθηκε εξάλλου για το (μη ανταγωνιστικό) κόστος των συστημάτων της ούτε όταν οι (σοβαροί, και όχι οι δικοί μας) "συμβατοί" είχαν κατακτήσει την παγκόσμια αγορά, και ενώ η ίδια έκανε επιλογές τις οποίες η αγορά προσπέρασε (θυμάται κανείς το micro channel και το OS/2;) χωρίς να υποστεί κανένα σοβαρό πλήγμα.

Ολα αυτά τα χρόνια με τη βοήθεια των ανταγωνιστών της η ΙΒΜ είδε το computing να γίνεται αναπόσπαστο μέρος όχι μόνο της επιχειρηματικής, αλλά και της καθημερινής ζωής όλων των "πολιτισμένων". Το μερίδιο της συγκεκριμένης αγοράς το οποίο κατείχε η ίδια η εταιρία δεν ήταν ποτέ ανάλογο του βάθους της γνώσης της. Ο ανταγωνισμός που γεννήθηκε στα γκαράζ της αμερικανικής ηπείρου, για τους πολλούς επιβεβαίωσε το λεγόμενο "αμερικανικό όνειρο". Στο βάθος όμως, απλά πήρε από τους ώμους της ΙΒΜ το φορτίο να βάλει η ίδια τους υπολογιστές στην καθημερινή ζωή όλων μας. Ο πλουραλισμός των εταιριών που γεννήθηκαν στην πορεία αυτή, εξαφανίστηκε στη δημιουργία μιας πυραμίδας απορροφήσεων και εξαγορών και τα πράγματα φαίνεται να κλείνουν έναν κύκλο.

Σήμερα, που το computing δεν οδηγεί συνειρμικά αποκλειστικά και μόνο στο επιχειρείν, η ΙΒΜ εκπέμπει με την κίνηση αυτή ένα άλλο μήνυμα: το παιχνίδι θα παιχτεί αλλού. Το "pc" έκλεισε τον κύκλο του και τώρα είναι ώρα να το κατασκευάσουν οι κινέζοι, όπως κατασκευάζουν και τόσα άλλα ευτελή αντικείμενα που ο δυτικός πολίτης καταναλώνει εν τη ηθελημένη, έστω και μερικώς, αγνοία του. Πού είναι αυτό το "αλλού" όπου θα παιχτεί το παιχνίδι; Κατά την άποψή μας, είναι αυτό που κάποιοι μερικώς αντιλαμβάνονται ως ένα δικτυακό "utility" το οποίο θα αντικαταστήσει την τηλεφωνία και τα μελλοντικά αρχαία δίκτυα. Στην πραγματικότητα μιλάμε όχι απλά για δικτυακές υπηρεσίες (τηλεφωνίας, internet, ψυχαγωγίας κλπ), αλλά για κάτι πολύ μεγαλύτερο. Δεν θα το προσδιορίσουμε στις λίγες λέξεις που απομένουν, αλλά θα κλείσουμε με ένα ερώτημα το οποίο ενέχει μια παρακινδυνευμένη εκτίμηση: πόσοι είναι πλέον σίγουροι ότι ο επόμενος που θα "πέσει" δεν θα είναι η Microsoft; Ας εκμεταλλευτούμε τις όποιες διακοπές των Χριστουγέννων για να σκεφτούμε ελεύθερα, και ας επανέλθουμε.