"Δεύτερη ευκαιρία"

(Περιοδικό ne.o - Τεύχος 73 - Ιούλιος 2007)
Σε έγκριτο δικτυακό τόπο διαβάσαμε το εξής: second life + google earth = second earth. "Second life" είναι ο δικτυακός χώρος που μας παρέχει τη δυνατότητα να "ζήσουμε" μια εικονική δεύτερη παράλληλη ζωή στην οποία είμαστε κάτι διαφορετικό από την πραγματικότητα: αυτό που θέλουμε, που μπορούμε, που αξίζουμε, που κρύβουμε μέσα μας, κλπ. Το google earth είναι η γνωστή μηχανή γεωγραφικής απεικόνισης του πλανήτη, με ένα εντυπωσιακό interface που χρησιμοποιεί δορυφορικές φωτογραφίες που ακόμη και στη δωρεάν έκδοση κατά περιοχές έχουν μεγάλη ευκρίνεια για κάθε "κοινή" χρήση, και περισσότερο εντυπωσιακές δυνατότητες όπως απεικόνιση πόλεων σε τρεις διαστάσεις, όλα αυτά μαζί με ένα αρκετά ισχυρό πλαίσιο προγραμματισμού, διάφορα συνεχώς αυξανόμενα "καλούδια", κοινότητες χρηστών, και πολλά άλλα, όλα με το όνομα "google" πίσω τους.

Η ιδέα, λοιπόν, του second earth είναι απλή: αντί να ζούμε εικονικά σε μια απροσδιόριστη ή και αδιάφορη, καθότι μη πραγματική γεωγραφία, να φέρουμε τις εικονικές δραστηριότητες στη γνωστή μας γήινη σφαίρα και ναι μεν να είναι εικονικές, όμως να λαμβάνουν χώρα σε γνωστά μας μέρη. Ετσι, θα μπορούμε να δείχνουμε το τάδε κτίριο και να λέμε με στόμφο "στο second earth αυτό που το βλέπεις είναι δικό μου", ή ό,τι άλλο μπορεί να περιοριστεί μόνο από τη φαντασία μας.

Από τεχνολογικής άποψης η ιδέα είναι με τα σημερινά μέτρα εντυπωσιακή. Συνθέτει πολλά διαφορετικά, κατ αρχήν, πράγματα και δημιουργεί "χώρο" για να γεννηθούν πολλά περισσότερα. Είναι κάτι πολύ ισχυρό το οποίο εμπεριέχει δε μέσα του το ίδιο το σπέρμα που έκανε το internet αυτό που είναι σήμερα: την μη κεντρικά ελεγχόμενη δραστηριοποίηση του καθενός. Αυτά, εκ πρώτης όψεως.

Χωρίς η προχειρότητα του ανά χείρας να επιτρέπει αναλύσεις σε βάθος, επιχειρούμε μια διαφορετική θέαση της συγκεκριμένης εξέλιξης. Το internet αναζητά "εναγωνίως" το επόμενο βήμα μιας εξέλιξης που είναι αναγκαία και συνάμα ιδιαίτερα ποθητή από όσους δεν το βλέπουν μόνο ρομαντικά. Η παιδική ασθένεια της κρίσης των dot com δίδαξε ότι δεν αρκεί το τεχνολογικά δυνητικό για να γίνει το internet ένα παγκόσμιο marketplace και ότι σίγουρα δεν θα γίνει στην κλίμακα που όλοι τότε νόμιζαν. Δίδαξε, επίσης, ότι η δυνατότητα καθένας ελεύθερα να εκδίδει ό,τι θέλει, είναι τόσο ρηξικέλευθη και ανατρεπτική όσο είναι το να ανέβει κανείς σε μια καρέκλα και να βγάζει λόγο στην αγορά χωρίς να τον εμποδίζει κανείς: Τελικά, θα ακουστούν όσοι έχουν τα μεγάφωνα και αυτό τελικά έγινε και στο internet μόνο που έγινε σε μεγαλύτερη εμβέλεια και με άλλου είδους "καρέκλες" και "μεγάφωνα".

Καλή, λοιπόν, η διακίνηση ψηφιακού περιεχομένου και η κατάργηση των δισκοπωλείων και των video clubs, αλλά το "επόμενο μεγάλο πράγμα" αναζητείται ακόμη. Εν προκειμένω μιλάμε για μεταφορά του ενδιαφέροντος του ατόμου, από την πραγματικότητα που βιώνει με τις αισθήσεις του, σε μια άλλη, η οποία σήμερα λαμβάνει χώρα μέσα σε μια οθόνη και αύριο δημιουργείται κατ' ευθείαν στον εγκέφαλο από κάποια συσκευή. Στην οποία, γιατί όχι, το περιβάλλον δεν είναι κατεστραμμένο, δεν υπάρχει πείνα ούτε παραλογισμός, πόλεμοι κλπ. Ή και αντίστροφα: δεν υπάρχουν απαγορεύσεις, μπορεί κανείς να κάνει ό,τι νομίζει χωρίς συνέπειες. Η "πραγματικότητα" εκείνου του τύπου δεν υποχρεούται να υπακούει σε κανόνες: ορίζεται από τον οποιονδήποτε και όποιος θέλει την επισκέπτεται και συμμετέχει.

Τρομακτικό; Περισσότερο από όσο φαντάζεται κανείς. Και αυτό γιατί δεν μπορούμε παρά να αφήσουμε τη φαντασία μας ελεύθερη και να "δούμε" το "Matrix" να μην απέχει και τόσο. Ή και άλλα σενάρια του (εμείς-σας-τα-είπαμε-νωρίς) Hollywood - δυστυχώς κανένα αισιόδοξο. Το αν κάποιο σενάριο τύπου Matrix θα γίνει τελικά πραγματικότητα σε μια εποχή που κανείς δεν θα ενδιαφέρεται για την πραγματικότητα και ενδεχομένως να μην την αναγνωρίζει καν, είναι η πρόκληση του δυτικού πολιτισμού. Η δική μας ελπίδα βρίσκεται στη δυνατότητα επιλογής. Αν η broadband σύνδεσή σας, σας προσφέρει έναν τέτοιο κόσμο, κόψτε άφοβα το καλώδιο με τσεκούρι όσο ακόμη αυτό επιτρέπεται.