Παιδικές απορίες...

[Περιοδικό ne.o. - Μάρτιος 2004]

Λίγοι μπορούν να αμφισβητήσουν το ότι η Ελλάδα είναι πλέον η "Δημοκρατία των Δημοσκοπήσεων". Από επιστημονικής σκοπιάς, ίσως ακόμη και η διενέργεια τόσων δημοσκοπήσεων με τέτοια χρονική πυκνότητα από τόσο πολλές εταιρίες και για λογαριασμό τόσων πολλών ορατών τε και αοράτων φορέων, να μην αρκεί για να χαρακτηρίσει επισήμως το πολίτευμα. Ομως, ο χαρακτηρισμός αυτός, έστω και ως λογοπαίγνιο που όμως κρύβει πολλή ουσία, δύσκολα αποκρούεται. Σε ατομικό επίπεδο πολλοί από μας αισθανόμαστε περίεργα που δεν χτύπησε το τηλέφωνό μας, που δεν μας σταμάτησαν στο δρόμο με ή χωρίς κάλπη, που, κάπως, τέλος πάντων, δεν συμμετείχαμε στις δημοσκοπήσεις. Αισιοδοξούμε ότι μέχρι τις εκλογές σε κάποιες θα έχουμε συμμετάσχει, και σε κάθε περίπτωση πάντα περιμένουμε το "exit poll".

Και πριν περάσουμε σε πιο ουσιώδεις σκέψεις, ας απαλλαγούμε από τις "παιδικές απορίες" του τίτλου μας: καλές οι δημοσκοπήσεις, αλλά γιατί να γίνονται μόνο πριν τις εκλογές; Για ποιο λόγο να μην έχουμε συνεχώς, ας πούμε, μία δημοσκόπηση την εβδομάδα ώστε να καταγράφεται η γνώμη μας για πολλά πράγματα, όχι μόνο του παρελθόντος, αλλά και του μέλλοντος; Αν, για παράδειγμα, θα πρέπει να μειωθεί η κατανάλωση πολεμικού υλικού (οι επισήμως επονομαζόμενες "αμυντικές δαπάνες") σε όφελος της Παιδείας και της Υγείας. Αν θα θέλαμε να πληρώσουμε το κόστος δεκάδων σχολείων ή νοσοκομείων για μια στέγη ενός σταδίου που δεν θα ολοκληρωθεί. Αν συμφωνούμε με τη συμμετοχή μας στην τάδε στρατιωτική εκστρατεία ή όπως αλλιώς θέλετε πείτε την. Αν συμφωνούμε με τις θέσεις που λαμβάνουν οι εκπρόσωποί μας στην Ευρωπαϊκή Επιτροπή για θέματα που αφορούν την εργασία, την ασφάλιση, την ισοτιμία των πτυχίων και τόσα άλλα.

"Παιδικές" οι απορίες, διότι κάποιοι θα πουν ότι όλα αυτά "δεν μπορούν να σφυγμομετρηθούν σε επίπεδο πολιτών γιατί οι τελευταίοι δεν διαθέτουν τη γνώση και την πληροφόρηση για να απαντήσουν σε τέτοια ερωτήματα". Και επιπλέον, "γι' αυτό γίνονται εκλογές, για να αποφασίζουμε κάθε 4 χρόνια τη στάση που θα ακολουθήσουμε ως χώρα στα σημαντικά ζητήματα". Και για να κερδίσουμε το κύπελλο της αφέλειας διερωτόμαστε: έχει δει κανείς καμιά ουσιαστική προεκλογική συζήτηση για ζητήματα όπως τα παραπάνω αναφερόμενα "παιδικά" ερωτήματα; Εχει κανείς παραβάλλει τα προγράμματα με τα έργα των όποιων κυβερνώντων; Εχει αναζητήσει πειστικές απαντήσεις από τους διεκδικητές, σε όλο αυτόν τον τηλε-παραλογισμό που θα μας πάει έως τις εκλογές;

Ασφαλώς και όχι. Και πράγματι, οι πολίτες δεν διαθέτουν την απαιτούμενη γνώση και την πληροφόρηση για να απαντούν συνεχώς σε σημαντικά ερωτήματα. Γιατί, άραγε, δεν την διαθέτουν; Η άποψή μας είναι ότι δεν την διαθέτουν διότι ακριβώς αυτό είναι η επιδίωξη της εξουσίας και η πρακτική των ΜΜΕ (υπενθυμίζουμε: μέσων μαζικής εξημέρωσης): Να μην διαθέτουν τη γνώση, δηλαδή να πηγαίνουν σε σχολεία που παράγουν ημι-αγράμματους "πτυχιούχους" να μην το καταλαβαίνουν και, αν το υποψιάζονται να μην τους ενδιαφέρει. Να μην διαθέτουν την πληροφόρηση, δηλαδή να παρακολουθούν τα "ριάλιτυ" και τα πάσης φύσεως ψυχροπολεμικές σαβούρες που μεταδίδουν τα τηλεοπτικά μέσα. Να μην διαθέτουν το περιθώριο να σκεφτούν άλλη επιλογή διότι είναι καταχρεωμένοι στις πιστωτικές κάρτες και στα στεγαστικά που πλούτισαν το συνεταιρισμό τραπεζών-κράτους-εργολάβων. Και πάνω απ' όλα, να μην διαθέτουν το ήθος και την αξιοπρέπεια να αντιδράσουν, διότι έτσι διδάσκει η άσκηση της εξουσίας, τουλάχιστον κατά τα μεταπολιτευτικά χρόνια που θυμόμαστε εμείς.

Ετσι περνούν τα χρόνια και εμείς, οι παγκοσμιοποιημένοι ιθαγενείς του νοτίου άκρου της βαλκανικής, απολαμβάνουμε τη μακαριότητα της κατανάλωσης και την ελευθερία επιλογής ...χρώματος. Οσο για το παιδί του τίτλου μας, έχει μείνει με την απορία που διατυπώνεται σε ένα μη δισκογραφημένο στίχο από τη "Συννεφούλα" του Σαββόπουλου: "Λευκό μου σεντονάκι / λάμπα μου τρελή / ποιο φορείο θα μας κουβαλήσει; / Βάνεις στη σκιά σου τούτο το παιδί / που δεν έχει κόμμα να ψηφίσει - να ψηφίσει". Καλή "επιλογή" !