Περί αξιοπρέπειας

[Περιοδικό ne.o. - Φεβρουάριος 2004]

Η αξιοπρέπεια είναι αρετή. Ετσι μάθαμε στο σχολείο αν και δεν είμαστε σίγουροι ότι και οι επόμενες γενιές το έμαθαν ή το θυμούνται. Ισως, μάλιστα, να μην είναι θέμα γενεών, να είναι θέμα ευρύτερης ανατροφής, επαγγελματικής θέσης, ή και κοινωνικής προέλευσης. Πάντως, αυτό το κατά τη γνώμη μας αυτονόητο πρέπει να επαναλαμβάνεται για να το θυμόμαστε και μάλιστα καλό θα ήταν να κάνουμε όλοι μας που και που ασκήσεις εμπέδωσης. Τα γεγονότα της 24ης Ιανουαρίου 2004 τα οποία κάποιοι χαρακτήρισαν με τον τίτλο "Η αποπομπή των 9" ήταν μόνο η αφορμή για να θυμηθούμε την αξιοπρέπεια, η οποία κατά τη γνώμη μας δεν χαρακτηρίζει πάντα τον πολιτικό βίο, και μάλιστα τον παγκοσμιοποιημένο πλέον πολιτικό βίο αλλά ας μείνουμε στα του οίκου μας.

Δείγματα αναξιοπρέπειας στον πολιτικό μας βίο υπάρχουν πολλά και στο παρελθόν και μάλιστα, όχι μόνο του κυβερνώντος κόμματος αλλά και άλλων κυβερνώντων ή μη κομμάτων. Το γεγονός ότι μπορεί αυτά να είναι πολλά και κατανεμημένα σε όλους τους πολιτικούς χώρους, μπορεί εύκολα να μας οδηγήσει σε μια μηδενιστική, παθητική, ή άλλη άποψη και θέση τύπου "δε βαριέσαι". Η όποια δημιουργική και κυριολεκτικά προοδευτική άποψη, όμως, οφείλει να μας φέρει, κριτές και αυτοκρινόμενους, προ των ευθυνών μας για έναν κόσμο στον οποίο "δεν θα θέλαμε να ζήσουν τα παιδιά μας", όπως τόσο συχνά ακούμε να λένε οι πολιτικοί.

Αν δεχόμαστε ότι η προσωπική μας ευδαιμονία θα πρέπει να συνδέεται, για άλλους περισσότερο για άλλους λιγότερο, με την πορεία ενός πολιτικού άρματος ανεξαρτήτως χρώματος και μοντέλου, τότε τα φαινόμενα αναξιοπρέπειας όπως εκείνα της 24ης Ιανουαρίου τρέχοντος έτους, μπορούν να μας γεμίζουν είτε με "χαρά" αν είμαστε με τους "άλλους", είτε με λύπη, αν είμαστε με "μας". Στην τελευταία αυτή περίπτωση δεν αποκλείεται και να μας χαροποιούν, όμως με άλλη έννοια, αυτή της εξόντωσης της "αντίπαλης" κομματικής ομάδας. Τότε, δεν μας ενοχλεί ούτε η μη παραίτηση του Υπουργού Εμπορικής Ναυτιλίας όταν 80 άτομα χάνουν τη ζωή τους σε ελληνική θάλασσα, ούτε η μη παραίτηση του Υπουργού Υγείας όταν τα ελικόπτερα του ΕΚΑΒ πέφτουν, ούτε, γενικώς, η πάσης φύσεως και με πολλές εκφράσεις αναλγησία των στην καλύτερη περίπτωση μετρίων και αναποτελεσματικών της εξουσίας, οι οποίοι ποτέ δεν είναι τόσο αξιοπρεπείς ώστε να δηλώσουν υπεύθυνοι, ακόμη και όταν δεν είναι, και ασφαλώς, δεν αναφερόμαστε μόνο στους Υπουργούς αλλά σε όλη την ιεραρχία.

Σε τέτοιες περιπτώσεις δεχόμαστε όχι απλώς αδιαμαρτύρητα, αλλά χωρίς καν να το αντιληφθούμε, να το υποψιαστούμε, ή να θέλουμε να το γνωρίζουμε, το γεγονός ότι την άποψή μας την διαμορφώνουν τα ίδια κέντρα που πολλάκις και ποικιλοτρόπως εκπορνεύουν την αξιοπρέπεια της πολιτικής. Σκύβουμε μέσα στο μικρόκοσμό μας, αναζητώντας σωσίβιο στην κατανάλωση, στην δήθεν ιδεολογική απομόνωση και στην εν γένει "διαφορετικότητά μας" από τους άλλους οι οποίοι, αυτοί και όχι εμείς, (πιστεύουμε πως) είναι τα θύματα της όλης κατάστασης. Μπορεί να μην το παραδεχόμαστε, αλλά καταπατάμε την αυτοεκτίμηση και την δική μας αξιοπρέπεια, όχι μόνο γιατί δεν "επαναστατούμε", αλλά για έναν πολύ σημαντικότερο και πολύ πιο έγκυρο λόγο: γιατί κατά βάθος δεχόμαστε ότι δεν έχουμε επιλογή.

Κατά βάθος ξέρουμε ότι είτε με την μία είτε με την άλλη ομάδα θα πάμε όταν έρθει το "δια ταύτα", υιοθετώντας ευφυολογήματα που από χρόνια έχει εισάγει η επιστήμη του ελέγχου των μαζών όπως το "ο λιγότερο κακός" και διάφορα άλλα. Κατά βάθος δεν μπαίνουμε καν στον κόπο να αποκτήσουμε άλλη επιλογή. Αυτό είναι το πραγματικό μας δράμα. Δεν τολμούμε καν να διανοηθούμε τον πολιτικό μας βίο διαφορετικό απ' ό,τι σήμερα είναι και δεν μπορούμε να φανταστούμε, την όποια μπλε ή πράσινη "ανανεωμένη" πολιτική μας ζωή χωρίς τα παχύδερμα που εμείς οι ίδιοι, χρόνια τώρα, εκτρέφουμε. Αυτή, λοιπόν, η πολιτική ζωή δεν είναι αναξιοπρεπής μόνο επειδή την βλέπουμε να είναι όπως είναι. Είναι, πάνω απ' όλα, γιατί εμείς οι ίδιοι δεν αναγνωρίζουμε στον εαυτό μας το δικαίωμα της αξιοπρέπειας και της απλής λογικής Διότι, πάνω απ' όλα, το 90% υμών και ημών, εναποθέτει την αξιοπρέπειά του στο χρώμα μιας ποδοσφαιρικής ομάδας που δεν θέλει να γνωρίζει ότι πλέον έχει γίνει Ανώνυμη Εταιρία.