1.2.09

Καταναλωτική τεχνολογία και κρίση

[Περιοδικό ne.o. - Τεύχος 90 -Φεβρουάριος 2009]

Σε παλαιότερες εποχές έχουμε γράψει διάφορες αφελείς τοποθετήσεις όπως για παράδειγμα ότι δεν μπορεί να μιλάμε ως χώρα για ανάπτυξη χωρίς να παράγουμε τίποτε το οποίο να μας κάνει μοναδικούς ή έστω ανταγωνιστικούς σε κάποιες αγορές. Οτι η μεσιτεία λύσεων πληροφορικής είναι βραχυπρόθεσμη υποκρισία επένδυσης ή κοινώς "φούσκα". Ελάχιστοι ενδιαφέρονταν να ακούσουν τέτοια πράγματα, και κάτι μας λέει ότι πολλοί δεν ήξεραν ή δεν μπορούσαν να φανταστούν τι θα ακολουθούσε. Η εντύπωση ότι τα "παράγωγα προϊόντα" θα συνέχιζαν να ανεβάζουν την οικονομία του αέρα δεν ήταν, εξάλλου, στοιχείο μόνο της ελληνικής πραγματικότητας. Ετσι η παγκοσμιοποιημένη φούσκα "έσκασε", έχοντας λίγο πριν χαρίσει στις οικογένειες που λυμαίνονται το πετρέλαιο του πλανήτη πακτωλούς χρημάτων.

Αυτά είναι παρελθόν, οι επιπτώσεις τους μάλλον θα είναι μέλλον, αλλά το θέμα μας είναι αλλού: στο ρόλο της λεγόμενης "καταναλωτικής τεχνολογίας" στο όλο παιχνίδι που λέγεται "ανάπτυξη". Η μετακόμιση των εργοστασίων στην Κίνα και ο ευτελισμός των τιμών των καταναλωτικών προϊόντων τεχνολογίας, ήταν ασφαλώς "βολικός" για τους καταναλωτές. Οι οποίοι, εξάλλου, δεν γνώριζαν για πόσα χρόνια ήταν τα εργοστάσια στην Κίνα και άρα πόσα χρόνια πριν ήταν εφικτή λ.χ. για έγχρωμο laser εκτυπωτή μια λιανική τιμή κάτω από 500 €. Εστω και αργά λοιπόν, οι καταναλωτές απόλαυσαν τις χαμηλές τιμές στα είδη της λεγόμενης υψηλής τεχνολογίας.

Τι φωτογραφικές μηχανές με πολλά megapixel και κάτω από 100 €, τι τηλεοράσεις HD με 400 € και λιγότερα! Για όσους θυμούνται τη δραχμή, με 30 χιλιάρικα παίρνεις φωτογραφική μηχανή που το 2003 επωλείτο περί τα 400, και με 100 χιλιάρικα αγοράζεις τηλεόραση που το 99 ήθελες τουλάχιστον μισό εκατομμύριο... Το πώς γίνεται μέσα σε 4 χρόνια και την εποχή που το πετρέλαιο "πετούσε" να ευτελιστούν τόσο οι τιμές, αυτό το ξέρουν πολύ λίγοι. Κατά μία εκδοχή εφόσον οι καταναλωτές πληρώνουν, τότε αυτές καλά κάνουν και είναι εκεί που είναι. Δεν χρησιμοποιούμε την ορολογία του νόμου της προσφοράς και της ζήτησης, γιατί ο Ανταμ Σμιθ μίλησε για ενημερωμένους καταναλωτές και στην προκειμένη περίπτωση ο "ενθουσιασμός" για το καινούριο gadget και η υποτιθέμενη ανάγκη να το αποκτήσουμε είναι ισχυρότερος της ενημέρωσης που -σε τελική ανάλυση- δεν θέλουμε και δεν έχουμε.

Δεν γνωρίζουμε, για παράδειγμα, πόσα εκατομμύρια άνθρωποι πληρώνονται με ένα πιάτο φαγητό για να πάρουμε εμείς φτηνό MP4 player, ούτε πόσα εκατομμύρια τόνοι CO2 αφήνονται καθημερινά ανεξέλεγκτα στην ατμόσφαιρα και πόσα τοξικά θάβονται όπου να 'ναι, για να παραχθούν όλα αυτά τα πολύτιμα gadget μας "φθηνά". Δεν θέλουμε να γνωρίζουμε, και άμα τα πράγματα ζορίσουν, τα ρίχνουμε και στο "καθεστώς " της Κίνας και ησυχάζουμε. Φταίει το καθεστώς της Κίνας που οι θέσεις εργασίας μετακόμισαν από τις ΗΠΑ και την Ευρώπη εκεί για να πετάνε ανενόχλητα τα σκουπίδια τους και να βάζουν τους πεινασμένους να δουλεύουν για ένα πιάτο φαγητό για να φτιάχνουν τα subnotebooks και τα smartphones...

Ο βιασμός της λογικής, όμως, έχει κοντά ποδάρια και η τεχνολογία σπρώχνει το χρόνο μπροστά όχι μόνο στα καλά, αλλά και στα κακά. Ετσι, σήμερα βλέπουμε με δέος τις δεκάδες χιλιάδες απολύσεις στις εταιρίες τεχνολογίας, στις οποίες κάτι μας λέει ότι δεν προσμετρώνται οι απολύσεις κινέζων. Και δεν ξέρουμε πού θα σταματήσει αυτό, ούτε αν και πότε θα μας αγγίξει. Αναρωτηθήκαμε ποτέ αν όλες αυτές οι καταναλωτικές τεχνολογικές ανοησίες ικανοποιούσαν πραγματικές ανάγκες μας; Αν ναι, γιατί δεν αγοράζουμε ακόμη για να μη χαθούν και οι δουλειές; Αν όχι, μήπως είμαστε (ως είδος) ανόητοι που όχι μόνο τα καταναλώναμε όλα αυτά, αλλά και πιστεύαμε ότι δεν υπάρχει καν φούσκα; Η ματαιότητα της ανθρώπινης ύπαρξης, θα πει κανείς, δεν την αφήνει να δει πέρα από τη μικρότητά της. Βολικό, ιδιαίτερα αν από όσα είναι προσβάσιμα στην ανθρώπινη ύπαρξη αφαιρέσουμε τη γνώση, και στη θέση της φυτέψουμε τα smartphones, τα MP3 players, και τόσα άλλα παραφερνάλια γεμάτα με έγχρωμα LCD υψηλής ανάλυσης αλλά χαμηλής νοημοσύνης.

Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου